“Έφυγε” από τη ζωή την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου σε ηλικία 86 ετών ο καθηγητής Χρίστος Μακρής, αφήνοντας ένα μεγάλο κενό στο πνευματικό Ρέθυμνο.
Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη, στις 15:00, στο Κοιμητήριο του Αγίου Κωνσταντίνου Ρεθύμνου.
Ο Χρίστος Μακρής είχε υπηρετήσει στο 2ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου, στο Γυμνάσιο Περάματος, Σπηλίου, Αργυρουπόλεως, το παλιό 1ο Λύκειο (Αρρένων) Ρεθύμνου και το σημερινό.
Μεγάλη η προσφορά του σαν αρχαιολόγος και ύστερα και σαν σπηλαιολόγος στο νομό Ρεθύμνου, ενώ διετέλεσε επιμελητής αρχαιοτήτων νομού Ρεθύμνης. Αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά για αρχαιολογικά, σπηλαιολογικά, ιστορικά και λαογραφικά θέματα και είχε συμμετάσχει κατά καιρούς σε εκπολιτιστικά και επιστημονικά σωματεία.
Σε τιμητική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το 2012, ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, είχε πει για τον Χρίστο Μακρή:
“Όσοι γνωρίζουν την πολυετή και πολύπλευρη δράση του ανθρώπου που ταύτισε τα όνομά του με τη διάσωση αυτού που σήμερα αποκαλούμε Ιστορικό Κέντρο, τις αρχαιολογικές του αναζητήσεις και αποκαλύψεις, την διδασκαλία του στις σχολικές αίθουσες που εμπνέονταν από την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης ακόμη και στην περίοδο της δικτατορίας που αυτές διώκονταν, την καλλιέργεια του πνεύματος και της ψυχής νέων ανθρώπων, κατανοούν τη σημασία της αποψινής εκδήλωσης και την αναγκαιότητα ανάληψης αυτής της πρωτοβουλίας εκ μέρους του Συλλόγου Κατοίκων Παλιάς Πόλης.
Χαίρομαι που τον είχα δάσκαλο μα πιο πολύ χαίρομαι που τον έχω ακόμη και σήμερα φίλο και σύμβουλο. Έτσι είναι οι αληθινοί Δάσκαλοι: δημιουργούν σχέσεις ζωής με τους μαθητές τους, δεν αποποιούνται ποτέ την ευθύνη που νιώθουν απέναντί τους, ένα αίσθημα που δεν τους εγκαταλείπει ποτέ και συνεχίζουν ακούραστοι να προσφέρουν τη γνώση τους και την πολύτιμη εμπειρία της ζωής τους.
Αν θα ‘πρεπε να συνοψίσω σε μια πρόταση τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Χρίστου Μακρή θα ‘λεγα, χωρίς περίσσια σκέψη, ότι είναι ένας αιώνιος έφηβος, ένας άνθρωπος που αγαπά βαθιά τον τόπο του και τους ανθρώπους του, που σέβεται τους πάντες και τα πάντα, που έχει τάξει τον εαυτό του να υπηρετεί μόνο το κοινό καλό.
Έχει προσφέρει πολλά. Αν έλειπε ίσως να μην είχαμε βρει ποτέ τα τρία Υστερομινωϊκά νεκροταφεία στην ευρύτερη περιφέρεια του Ρεθύμνου και άλλα τρία Ελληνορωμαϊκά στην ευρύτερη περιφέρεια του Πλακιά.
Ίσως δε θα είχαμε το στολίδι μας, την Παλιά Πόλη, αν πρώτος εκείνος δεν ύψωνε σε μια κρίσιμη, καθοριστική στιγμή, για τη διάσωση ή την καταστροφή της, το επιστημονικό, ηθικό και πνευματικό του ανάστημα καταφέρνοντας να διασώσει τελικά αυτό που σήμερα μας τροφοδοτεί και κάνει το Ρέθυμνο μια ξεχωριστή πόλη, ένα τόπο προορισμού αλλά κι ένα τόπο επιστροφής, με τα διάσπαρτα μνημεία του, τα γραφικά σοκάκια του, τη μοναδική φυσιογνωμία του.
Πριν ολοκληρώσω την ταπεινή μου αναφορά στον τιμώμενο, θα ήθελα να επιμείνω σε μια ακόμη χαρακτηριστική παράμετρο της προσφοράς του. Η συμβολή του στην προστασία και ανάδειξη του Πολιτισμού και της Παράδοσης του Ρεθύμνου αποκτά περισσότερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς ότι γινόταν στο έλλειμμα του χρόνου του και με την απουσία κάθε υλικής και τεχνικής βοήθειας.
Θα ήταν παράλειψη εξάλλου να μην κάνω έστω μια επιγραμματική αναφορά στη φήμη του ως ακαδημαϊκού δασκάλου, πατριώτη κι επιστήμονα που ξεπέρασε τα στενά γεωγραφικά όρια της πόλης μας, σε μια εποχή που η επικοινωνία δεν ήταν άμεση και γρήγορη όπως σήμερα.
Αυτή τη διαπίστωση την έκανα νωρίς όταν, τελειώνοντας το Γυμνάσιο, έπεσε στα χέρια μου μια επιφυλλίδα του μεγάλου τότε δημοσιογράφου εποχής Βασιλείου Γιώργου, o οποίος αναφέρονταν στον τρόπο που παρέμεινε όρθιος ως Δάσκαλος και ως πολίτης ο τιμώμενος, ο οποίος ήξερε να κερδίζει τους πάντες με την ευφυΐα του, την απέραντη μόρφωσή του και την τρομακτική διαίσθηση που διέθετε, η οποία του επέτρεπε να διαβάζει τις ψυχές μας.
Αυτός ήταν ο Δάσκαλος Χρίστος Μακρής. Ένας άνθρωπος που κοίταζε πάντα την ουσία, ξεπερνώντας τα επιφανειακά κι ασήμαντα και που μέσα από τη φαινομενική του αυστηρότητα, έβγαζε μια απέραντη γλυκύτητα. Πάντα ενθαρρυντικός κι επιεικής προς τους νέους, πάντα ευγενής, πάντα εμπνευστής μας, πάντα Μεγάλος. Ακόμη και σήμερα που είναι μεγάλος και σε ηλικία, παραμένει έφηβος στην ψυχή και το νου.
Και πάντα ανήσυχος, γιατί διαβάζει τους καιρούς σαν αρχαίος μάντης. Μακάρι να τον έχουμε πολλά χρόνια ακόμη μαζί μας και να τον ακούμε όλοι εμείς που μας κάνει τη χάρη να μας θεωρεί φίλους του: Ιδιαίτερα οι Σπηλαιολόγοι, οι Αρχαιολόγοι, οι Φιλόλογοι, όλες οι γενιές νέων που πέρασαν από τα χέρια του και μπολιάστηκαν με τη δύναμη του, όλοι εμείς οι παλιοί μαθητές του, οι φίλοι του, η κοινωνία ολόκληρη”.
