Μια σημαντικότατη διάκριση απονεμήθηκε για άλλη μια φορά στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση απένειμε στην κ. Μαρίνα Τζακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, μία από τις υποτροφίες του για την εκπόνηση επιστημονικής μελέτης για το έτος 2014. Η συγκεκριμένη διάκριση αποκτά εξαιρετική σημασία καθώς από τις 946 ερευνητικές προτάσεις που κατατέθηκαν προς κρίση χρηματοδοτήθηκαν μόνο 19.
Το θέμα της μελέτης είναι «Μουσείο Προφορικής Ιστορίας (ΜΟΠΙ): ένα ‘βιωματικό’ ερευνητικό εργαλείο για τη διαφύλαξη και εκπαιδευτική αξιοποίηση της ιστορίας και της λαϊκής παράδοσης». Η ερευνητική ομάδα που θα εκπονήσει τη μελέτη αποτελείται από την κ. Μαρίνα Τζακώστα, την κ. Άννα Σφακιανάκη, φωνητικό, μεταδιδάκτορα του Α.Π.Θ. και του Παν/μίου Ιωαννίνων, και τον κ. Άγγελο Πατσιά, διευθυντή του Δημοτικού σχολείου Φουρφουρά του Δήμου Αμαρίου. Στόχος της μελέτης είναι ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η οργάνωση του Μουσείου Προφορικής Ιστορίας ως ερευνητικού και εκπαιδευτικού εργαλείου το οποίο απευθύνεται σε μαθητές και εκπαιδευτικούς. Επιμέρους στόχοι του προγράμματος είναι, αφενός, η εκπαίδευση μαθητών Δημοτικού και Γυμνασίου πάνω στις μεθόδους συλλογής και επεξεργασίας γλωσσικού υλικού και, αφετέρου, η από τους εκπαιδευόμενους συλλογή, επεξεργασία, αρχειοθέτηση, διατήρηση και διάδοση διαλεκτικού γλωσσικού υλικού το οποίο θα έχει τη μορφή ηχητικών και οπτικών αρχείων.
Το ΜΟΠΙ θα πάρει τη μορφή ψηφιακής πλατφόρμας στην οποία θα είναι διαθέσιμο το οπτικοακουστικό υλικό. Το υλικό του ΜΟΠΙ θα συνίσταται από διαλεκτικό γλωσσικό υλικό το οποίο θα προέρχεται καταρχήν από τα ιδιώματα που μιλιούνται στη Δυτική Κρήτη, πιο συγκεκριμένα στη περιοχή του Αμαρίου Ρεθύμνου. Η επιλογή της κρητικής διαλέκτου βασίστηκε στο ότι, αφενός, στη δημώδη κρητική διάλεκτο γράφτηκαν σημαντικότατα ποιητικά έργα, τα οποία προσφέρονται ως αντικείμενο γλωσσικής διδασκαλίας και, αφετέρου, η διάλεκτος χαρακτηρίζεται από φαινόμενα τα οποία την διαφοροποιούν ποιοτικά από την Nέα Eλληνική και της προσδίδουν τα ιδιαίτερα γνωρίσματά της. Επιπλέον, η κρητική διάλεκτος μιλιέται από ευρέα πληθυσμιακά στρώματα. Τέλος, η επιλογή των συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών έγινε βάσει του ότι σε αυτές τις περιοχές μιλιούνται ιδιώματα με ποικίλες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Ωστόσο, το ΜΟΠΙ θα είναι σχεδιασμένο με τρόπο ώστε να ‘φιλοξενήσει’ διαλεκτικό υλικό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας.
Η πλατφόρμα θα διαθέτει διαφορετικές πύλες για κάθε μία από τις ελληνικές διαλέκτους για τις οποίες θα δίνονται θεωρητικές γλωσσολογικές πληροφορίες, ενώ το συλλεγμένο διαλεκτικό υλικό θα κατανέμεται σε διαφορετικές διδακτικές ενότητες οι οποίες θα συνοδεύονται από ενδεικτικές δραστηριότητες γλωσσικής διδασκαλίας. Το ΜΟΠΙ θα είναι ελεύθερα προσβάσιμο από οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο.
Με δεδομένα τα παραπάνω, το ΜΟΠΙ θα συμβάλλει θετικά με άμεσους και έμμεσους τρόπους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Άμεσο αποτέλεσμα της χρήσης του θα είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών όσον αφορά τις διαλέκτους, τα ιδιαίτερα γλωσσικά χαρακτηριστικά τους, τη δομική γειτνίασή τους με τη Νέα Ελληνική και το ρόλο των διαλέκτων στη διατήρηση και διάδοση της τοπικής και εθνικής πολιτισμικής κληρονομιάς. Παράλληλα, θα εξαίρει θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, κοινωνικών επιστημών, γεωγραφίας, τοπικής ιστορίας. Ως έμμεσα αποτελέσματα θα είναι, πρώτον, η ενίσχυση της επίγνωσης των μαθητών ότι η διάλεκτος χαρακτηρίζεται από ένα πλήρες γραμματικό σύστημα, όπως και η Νέα Ελληνική και, δεύτερον, η βελτίωση της υφολογικής και κοινωνιογλωσσολογικής ενημερότητας των μαθητών, δηλαδή της συνειδητής γνώσης και του χειρισμού των γλωσσικών συγκειμένων μέσα στα οποία χρησιμοποιείται το διαλεκτικό υλικό.
