“Στεφάνενα ακουγόταν η Στεφανία* Βασιλάκη, η οποία κατοικούσε σε μια πάροδο της οδού Πάνου Κορωναίου, πηγαίνοντας προς τη Σοχώρα.
Η φήμη της είχε ξεπεράσει τα Ρεθεμνιώτικα σύνορα, καθώς το σπίτι της ήταν μια μικρή εκκλησία και περνούσε αρκετός κόσμος καθημερινά για να προσκυνήσει και να προσευχηθεί. Ήταν προσκολλημένη ολόψυχα στη θρησκεία, πρόσχαρη, φιλική, καλοσυνάτη και δεν έβγαινε από το σπίτι της. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι ήταν υπερβολικά υπέρβαρη. Κατείχε σαν οικογενειακό κειμήλιο τον ξακουστό Τίμιο Σταυρό, η φήμη του οποίου, σαν θαυματουργού, ήταν ακουστή και πέρα από την πολιτεία.
Στο σπίτι της συγκεντρωνόταν καθημερινώς μεγάλος αριθμός πιστών και επισκεπτών, τόσο από την πολιτεία όσο και από τα χωριά της Κρήτης, προκειμένου να προσκυνήσουν το Τίμιο Ξύλο και να ευλογηθούν από τη Στεφάνενα. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν συνήθως σοβαρά προβλήματα υγείας και επιζητούσαν τη Θεία χάρη και ευλογία, προκειμένου με τη βοήθεια του Τίμιου Σταυρού να θεραπευτούν. Κυκλοφορούσαν δε ευρέως και εκτός πολιτείας οι μαρτυρίες ασθενών που την επισκέφθηκαν, ότι θεραπεύτηκαν.
Γενικά επικρατούσε η φήμη, η οποία δεν διαψεύστηκε ποτέ, ότι η Στεφάνενα μέσω του Τίμιου Σταυρού έκανε θαύματα. Η γυναίκα αυτή συνήθως ευλογούσε και «σταύρωνε» τους πάσχοντες με τον Τίμιο Σταυρό και η χάρη του Αγιου Ξύλου τους βοηθούσε. Σημειώνεται ότι η Στεφάνενα ποτέ δεν έπαιρνε χρήματα. Στο εικονοστάσι της άναβε συνεχώς μια μεγάλη κανδήλα και δεν διέθετε κεριά, προφανώς για να μη δημιουργηθεί η εντύπωση ότι τα εμπορευόταν. Ήταν σεβαστή στην πολιτεία και έφερε τη φήμη Αγίας γυναίκας”.(1)
“Το 1935 …
… Η Στεφάναινα δεν είχε τύχει παιδείας και ούτε γνώριζε την ιστορία αυτού του χώρου. Όμως, το Πνεύμα του Κυρίου την καλούσε σ’ αυτόν ακριβώς τον τόπο του μαρτυρίου και του αίματος. Ο τόπος αυτός ανήκε τότε στις οικογένειες Γ. Γιαννούλη και I. Γαβαλά. Ο Γιαννούλης παραχώρησε αμέσως το οικόπεδο, ενώ ο Γαβαλάς, που ήταν αξιωματικός, δε θέλησε να το παραδώσει, διότι πίστευε πως, όταν το Ρέθυμνο εξελιχθεί,ο τόπος θα αποκτούσε μεγάλη αξία. Το ίδιο βράδυ, όμως, όπως ο ίδιος διηγήθηκε, είδε τον Ιησού στον ύπνο του ο οποίος του είπε: «Γιατί δεν παραχωρείς τον τόπο να χτιστεί ο ναός μου; Πήγαινε να δεις πως εδώ και αιώνες τον έχω σημαδέψει για το σκοπό αυτό».
Μόλις ξημέρωσε, ο Γαβαλάς πήγε στον τόπο, που σήμερα είναι χτισμένος ο Τ. Σταυρός και είδε το βράχο σχεδιασμένο στα τέσσερα σημεία του οικοπέδου.
Μετά απ’ αυτό το συμβάν, το οικόπεδο παραχωρήθηκε και από τον I. Γαβαλά και με την εργατικότητα της Στεφάναινας και με τη συνδρομή πολλών κατοίκων του Ρεθύμνου, ο ναός χτίστηκε και τέθηκε σε λειτουργία. Σήμερα είναι ένα από τα ωραιότερα προσκηνύματα της πόλης μας”.(2)
Η Γαλάτεια που κατοικούσε μέχρι πρόσφατα στο σπιτάκι που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία ήταν κόρη της Στεφάνενας.
(1) Απόσπασμα από το βιβλίο “Για το Ρέθεμνος που λέγαμε” του Δ. Ποθουλάκη.
(2) Απόσπασμα από το βιβλίο “Ο λόφος του Τιμίου Σταυρού στο Ρέθυμνο” του Προγράμματος Περιβαλοντικής Εκπαίδευσης 1ου Γυμνασίου Ρεθύμνου 1994.
* Ο Δ. Ποθουλάκης έχει κάνει λάθος στο βιβλίο το μικρό όνομα της Στεφάνενας, το οποίο ήταν Αικατερίνη. Το Στεφάνενα προέκυψε από το μικρό όνομα του συζύγου της…
[φώτο Γ. Πυροβολάκης]