2016 Βραδιά του Ερευνητή: Η Μουσική στην Αιχμαλωσία, Παρουσίαση των πρώτων ηχογραφήσεων ελληνικής λαϊκής μουσικής από τον μουσικολόγο κ. Νίκο Διονυσόπουλο.
Ιστορική εισαγωγή: Χ. Χατζηιωσήφ
Με αφορμή την ανακάλυψη των – ελληνικού ενδιαφέροντος- άγνωστων ηχογραφήσεων στο Goerlitz της Γερμανίας το 1917, και την επικείμενη έκδοσή τους από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, θα παρουσιαστεί το χρονικό της εθελουσίας «αιχμαλωσίας» του Δ΄ Σώματος Στρατού (περίπου 6.500 στρατιώτες και αξιωματικοί), ως αποτέλεσμα του «Εθνικού Διχασμού» και των γεγονότων που μας παραπέμπουν στην ταραγμένη και ιδιαίτερα ασταθή πολιτικά περίοδο της νεοελληνικής ιστορίας, αυτήν της δεύτερης δεκαετίας του 20ού αιώνα.
Μιας δεκαετίας που σφραγίσθηκε αφ’ ενός μεν από τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον γεωγραφικό διπλασιασμό της Ελλάδας, και αφ’ ετέρου από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι 6.500 «αιχμάλωτοι» Έλληνες, από όλα τα κοινωνικά στρώματα και από όλες τις γωνιές της Ελλάδας, γίνονται αντικείμενο επιστημονικής έρευνας για τους Γερμανούς επιστήμονες και τις ακμάζουσες τότε νεοελληνικές σπουδές. Μερικοί από αυτούς ηχογραφούνται, και μέσα από μυθιστορηματικές συνθήκες σώζονται και φτάνουν μέχρι τις μέρες μας, 72 παλαιού τύπου κέρινοι κύλινδροι και 70 δίσκοι 78 στροφών, με τραγούδια, οργανικούς σκοπούς, παραμύθια, αφηγήσεις και βυζαντινές ψαλμωδίες.
Πρόκειται για ένα σπανιότατο και άκρως ενδιαφέρον ηχητικό υλικό από πολλές απόψεις (μουσικά, γλωσσικά, λαογραφικά κτλ). Οι ηχογραφήσεις αυτές, μιας και αποτελούν την πρώτη σωζόμενη ελληνικού ενδιαφέροντος εκτεταμένη ηχητική καταγραφή, συγκροτούν ένα πολύτιμο υλικό που μας παραπέμπει σε ακόμα παλαιότερες εποχές, και αναμένεται να τροφοδοτήσουν πολλαπλώς την επιστημονική έρευνα και μελέτη.
Στην παρουσίαση θα ακουστούν και θα σχολιαστούν επιλεγμένες χαρακτηριστικές ηχογραφήσεις, όπως η πρώτη ηχογράφηση μπουζουκιού, ορισμένες από τις πρώτες ηχογραφήσεις κρητικής μουσικής, καθιστικά και ιστορικά τραγούδια της στεριανής Ελλάδας, τραγούδια από την νησιωτική Ελλάδα, κ.ά.
Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, Αίθουσα Διαλέξεων
Νικ. Φωκά 126-130 (παλιά πόλη), Ρέθυμνο
Την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου, ώρα 19.00.
Ρέθυμνο 741 00, Ελλάδα
