Ο Ανδρέας Τσουδερός του Ευθύβουλου και της Αριστέας, λάτρης του Ρεθύμνου, πάντα χαμογελαστός, ακτινοβόλος στο βλέμμα του, υπομονετικός στα προβλήματα υγείας του, ικανότατος όποια θέση κι αν κατέλαβε.
Εξαίρετος νομικός, διετέλεσε γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, ειδικός σύμβουλος του υπουργείου Παιδείας, γενικός γραμματέας του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, μέλος του Ανώτατου Πειθαρχικού Συμβουλίου ΔΣΑ , πρόεδρος της ΕΡΤ, μέλος Δ.Σ της Γενικής Τράπεζας, νομικός σύμβουλος του Πανεπιστημίου Κρήτης για δυο συνεχόμενες τετραετίες και πρόεδρος της Παγκρητίου Ένωσης, επίτιμο μέλος του ιστορικού συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ. Σεμνός, φιλικός ιδιαίτερα με τους Ρεθυμνιώτες. Είχε νυμφευθεί την Ηλέκτρα Σταύρου Κελαϊδή.
Εμείς οι απόδημοι Ρεθεμνιωτες της Αττικής ζήσαμε από κοντά την αγάπη και το σεβασμό που έτρεφε στον ιστορικό σύλλογο μας. Με πολύ διακριτικότητα , αθόρυβα πάντα ενίσχυε οικονομικά το έργο του συλλόγου , πάντα στεκόταν αρωγός του. Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε στις εκδηλώσεις του συλλόγου μας ανελλιπώς με ιδιαίτερη έμφαση στην κοπή της πίτας που συναντούσε συγκινημένος όλο το Ρέθυμνο. Όλοι είχαμε έναν καλό λόγο για τον κο Ανδρέα. Ήταν αριστοκράτης , είχε ποιότητα και την στόφα του παλιού καλού Ρεθεμνιώτη, ο οποίος στήριξε και βοήθησε δεκάδες νέα παιδιά να βρούν το δρόμο τους. Θυμάμαι την τελευταία φορά που συμμετείχε σε εκδήλωση του συλλόγου μας στην κοπή πίτας το 2013 στο ξενοδοχείο Crown Plaza, μου ζήτησε να μιλήσει παρά το πρόβλημα υγείας που είχε. Βρήκε τη δύναμη λοιπόν και εξήρε το έργο του συλλόγου και έκανε έκκληση να μην ξεχνάμε το Ρέθυμνο και να αγαπάμε το σύλλογο μας.
Χαρακτηριστική ήταν η ατάκα του «μαγεύεις τους Ρεθυμνιώτες Βλατακη και κάθε χρόνο βλέπω και πιο πολλούς;» Είχε τελειώσει με μια μαντινάδα που δεν την συγκράτησα αλλά ενθυμούμαι το παρατεταμένο χειροκρότημα αγάπης των αποδήμων Ρεθυμνίων. Εμείς θα τον θυμόμαστε ως τον δικό μας άνθρωπο που πάντα ενεργούσε με αγάπη για το καλό.
Ο Στρατηγός Παντελής Σαββάκης Νίκησε δύο φορές το θάνατο ,μα τούτη τη φορά δεν είναι χορατό!
Και ξαφνικά μέσα στο χειμώνα του 1941, μια συνταρακτική είδηση έφτασε στο Ρέθυμνο: «Ο Ανθυπολοχαγός Παντελής Σαββάκης έπεσε στη μάχη κατά την εκτέλεση του καθήκοντος». Εψάλη τότε επιμνημόσυνη δέηση με όλες τις τιμές στο παρεκκλήσι της Σχολής των Ευελπίδων, ενώ μια άλλη ανεπίσημη πραγματοποιήθηκε από τους συμμαθητές του στον Άγιο Νικόλαο στα Πευκάκια. Η θλιβερή εκείνη είδηση ευτυχώς διαψεύστηκε αργότερα όταν έλαβαν οι γονείς του επιστολή από τον ίδιο που τους πληροφορούσε ότι ήταν ζωντανός και βρισκόταν αιχμάλωτος στην Ιταλία. Μετά από δυο χρόνια έρχεται νέα είδηση για την τραγική απώλειά του κατά την αιχμαλωσία, η οποία δεν διαψεύστηκε μέχρι το τέλος του πολέμου. Και δεν υπήρχε η παραμικρή αμφιβολία ότι ο Παντελής είχε σκοτωθεί, από τη στιγμή που η είδηση προερχόταν από το Διεθνή Ερυθρό Σταυρό.
Με οδύνη η τοπική κοινωνία ζούσε το γεγονός και εκδήλωνε τη συμμετοχή της με παλλαϊκό πένθος. Στην πατρογονική κωμόπολη το Σπήλι εψάλη αρχιερατική επιμνημόσυνη δέηση «υπέρ πατρίδος πεσόντος» Παντελή Σαββάκη στην οποία παραβρέθηκε πλήθος κόσμου. Ήταν τόσο αγαπητός σε όλους ο νεαρός αξιωματικός.
Και μια μέρα γιορτινή να σου ο Παντελής ολοζώντανος. Η παρουσία του έκανε τον κόσμο να παραληρεί από ενθουσιασμό. Τι θαύμα ήταν αυτό. Ο νεκραναστημένος νεαρός Ρεθεμνιώτης χρειάστηκε να επαναλάβει αρκετές φορές την περιπέτειά του.
Κατάφερε να διαφύγει, γλιτώνοντας από του χάρου τα δόντια. Περιπλανιόταν ρακένδυτος, πεινασμένος στους απέραντους κάμπους στα βουνά και στις αφιλόξενες ερημιές της Ιταλίας. Επέστρεψε μετά από φρικτή ταλαιπωρία καταξιωμένος και τιμημένος με δεκαεννιά παράσημα και με πέντε διαφορετικά τραύματα για την αυταπάρνηση και την προσφορά του στην πατρίδα. Ο κόσμος τον υποδέχτηκε με τις τιμές που του άξιζαν εκτιμώντας και τον αδαμάντινο χαρακτήρα του.
Τούτη τη φορά δυστυχώς είναι πραγματικότητα ο αγαπητός συγχωριανός μου ο στρατηγός Παντελής Σαββακης έφυγε πλήρης ημερών. Την Παρασκευή 17-6-16 το βράδυ άφησε την τελευταία του πνοή ενώ η κηδεία του τελέστηκε την περασμένη Τρίτη στο νεκροταφείο Παπάγου.
Πιστός μέτοχος και υποστηρικτής του συλλόγου μας αλλά και του συλλόγου των Σπηλιανών τόπος καταγωγής του που υπεραγαπούσε. Ένας άνθρωπος με ήθος , αισιοδοξία και δύναμη για ζωή παρά τις αστείες στιγμές που του επιφύλαξε. Με τίτλο «Νίκησε δυο φορές το θάνατο» ο οδοντίατρος και λογοτέχνης κ. Μανόλης Κούνουπας ,παρουσίασε τη ζωή του σε ένα βιβλίο γεμάτο αναμνήσεις και ιστορικές στιγμές αλλά κυρίως έκθεσε το απόσταγμα της ζωής ενός ανθρώπου που πολέμησε το φασισμό θυσιάζοντας τα καλύτερα χρόνια του. Έτυχε ιδιαίτερης τιμής από το σύλλογο μας και συμμετείχε παρά τα βαθιά γεράματα του ανελλιπώς στις εκδηλώσεις μας.
Και τα δύο εκλεκτά μέλη μας σίγουρα θα μας λείψουν αλλά είναι σίγουρο ότι μας άφησαν σημαντική παρακαταθήκη στους νεώτερους λόγω του ήθους και της πρεπειά τους έναντι του ιστορικού συλλόγου των αποδήμων Ρεθυμνίων ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ αλλά και έναντι της αγαπημένης γεννέτειρας τους το ΡΕΘΥΜΝΟ. Μακαρία η οδός !
*του Γεωργίου Ν. Βλατακη προέδρου του ιστορικού συλλόγου Ρεθυμνίων Αττικής «ΤΟ ΑΡΚΑΔΙ»
