Πέντε χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τότε που έφυγε πρόωρα από τη ζωή, μόλις στα 51 του, ο Νίκος Αλεξίου, πρωτοποριακός εικαστικός, από τους σημαντικότερους της γενιάς του.
Από την πρώτη του κιόλας έκθεση στα μέσα της δεκαετίας του ’80 στην ιστορική γκαλερί «Δεσμός», o Ρεθυμνιώτης καλλιτέχνης έδωσε το ιδιαίτερο στίγμα του. Επικεντρώθηκε σε ταπεινά υλικά, δημιούργησε τα «Πρίσματα» που αναλύουν το φάσμα του λευκού φωτός, αλλά και τα «Ηλιακά Σπίτια» – λιτές αρχιτεκτονικές κατασκευές με καλάμια.
Πιο γνωστός ακόμη έγινε με τα δαντελωτά κοπτικά του μοτίβα από χαρτί, τις χάρτινες κουρτίνες, τα πλέγματα-σκελετούς από καλάμι, κ.ά. Το 1995 θα βρεθεί για πρώτη φορά στο Αγιον Ορος και η πνευματικότητα, το μυστήριο, ο ασκητισμός και η μεταφυσική επηρέασαν βαθιά το έργο του.
Τώρα η γκαλερί CAN θυμάται τον Νίκο Αλεξίου με ένα αφιέρωμα που περιλαμβάνει μια installation του, καθώς και έργα άλλων καλλιτεχνών στους οποίους επέδρασε η άυλη κληρονομιά του.
Η εικαστική εγκατάσταση του Αλεξίου στον κεντρικό χώρο της γκαλερί αποτελεί ένα re-staging του έργου του, όπως το είχε οραματιστεί και παρουσιάσει σε διάφορες διοργανώσεις: στην Μπιενάλε Βενετίας, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη, στην Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, κ.λπ.
Παράλληλα αναδεικνύει κυρίαρχα χαρακτηριστικά της πρακτικής του: τάξη, επανάληψη, χειροτεχνία, εμμονική διαδικασία και ψυχεδέλεια.
Από αυτή την έκθεση δεν θα μπορούσε να λείπει ο Λευτέρης Αλεξίου, πατέρας του Νίκου, αυτοδίδακτος, ερασιτέχνης καλλιτέχνης, ο οποίος επηρεάστηκε βαθιά από το έργο του γιου του και που ήταν ο πρώτος που τον μιμήθηκε στις αυτοσχέδιες κατασκευές από ξυλαράκια, νήμα και καλάμια.
Ακόμα, η Μαρία Οικονομοπούλου παρουσιάζει με ποιητική-φιλοσοφική διάθεση το έργο «Black Plegma», ένα κείμενο που δημιουργεί την αίσθηση δαντέλας και αποτελείται από συσχετισμούς των λέξεων You – Me, που προκύπτουν χρησιμοποιώντας διάφορες προθέσεις: You round Me, You with Me, κ.λπ.
Ο Λευτέρης Τάπας δημιούργησε το έργο «Angels», ένα pattern από ενωμένα φτερά χερουβείμ, κομμένο στο χέρι και περασμένο με γραφίτη, το οποίο δημιουργεί μια διάτρητη κουρτίνα.
Το χάρτινο αυτό κέντημα μετεωρίζεται ανάλαφρα καταργώντας τη βαρύτητα και ερωτοτροπεί με το βλέμμα, το φως, σαν μια είσοδος ανάμεσα στο μέσα και το έξω.
Ο Δημήτρης Τάταρης έχει κάνει ειδικά για την έκθεση ένα έργο που λειτουργεί σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο, ένα κοπτικό με επιρροές από τα πλέγματα του Ν. Αλεξίου μεταμορφώνεται σε mashrabiya -χαρακτηριστικό ξύλινο πάνελ με ισλαμικά μοτίβα που καλύπτει τα παράθυρα για να προστατεύσει την ιδιωτική ζωή- και στη συνέχεια σε συρματόπλεγμα.
Σε δεύτερο επίπεδο διακρίνεται το σχέδιο με το αυτοπορτρέτο του καλλιτέχνη, ο οποίος σαν ήρωας του Κάφκα μεταμορφώνεται σε κουνούπι.
Ο 26χρονος Στρατής Ταυλαρίδης, ο νεότερος από τους συμμετέχοντες, αντλεί απευθείας έμπνευση και αναφορές από το έργο του Ν. Αλεξίου, κυρίως στην τεχνική του paper cut. Στρέφει το βλέμμα του σε οικείες εικόνες και προσωπικά βιώματα (όπως η γιαγιά του που κεντούσε) και στην προσπάθεια των ανθρώπων γενικότερα να υφάνουν ξανά από την αρχή τις ζωές τους κοιτώντας προς το μέλλον.
Είναι σημαδιακό ότι το 2007 ο Νίκος Αλεξίου πήρε μέρος στην Μπιενάλε Βενετίας με το μνημειακό έργο-εγκατάσταση με τον προφητικό τίτλο «Τhe End», το οποίο αντλεί έμπνευση από το ψηφιδωτό δάπεδο της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Ορους.
