Η εμπειρία μου από τα δικαστήρια περιοριζόταν σε κάποιες αμερικανικές ταινίες όπου ο ιδεαλιστής δικηγόρος τα βάζει με το κατεστημένο των καπνοβιομηχανιών και των ασφαλιστικών εταιρειών, ο αδέκαστος δικαστής καταδικάζει τους μαφιόζους παρά τις απειλές που δέχεται, και μετά από μία αυστηρή αλλά και συγκινητική δικαστική διαδικασία όπου ο παθιασμένος δικηγόρος φωνάζει καμία 20ρια φορές “objection” απονέμεται πανηγυρικά η δικαιοσύνη και όλοι δακρύζουν.
Στην πραγματική ζωή, στις δίκες όπως τη ζήσαμε εμείς έμειναν μόνο τα δάκρυα. Τα δάκρυα των συγγενών που ακούνε τα “μπερδεμένα” των δικηγόρων και των γιατρών, τα δάκρυα των δικαστών που συγκινούνται ακούγοντας το χρονικό του θανάτου ενός παιδιού, τα δάκρυα της συσσωρευμένης έντασης των κατηγορούμενων, τα δάκρυα ματαίωσης της φίλης μας που καταδικάστηκε.
Όλα αυτά τα σκέφτομαι δυο μέρες μετά το τέλος της δίκης ενώ εφημερεύω και ενώ έχω να υπολογίσω τα υγρά που θα δώσω σε ένα πραγματικά αφυδατωμένο, πολύ ηλικιωμένο ασθενή με νεφρική ανεπάρκεια που ο καθετήρας δεν απέδωσε ούτε σταγόνα ούρα.
Υπολογίζω λοιπόν το έλλειμμα ύδατος με βάση τον τύπο: Έλλειμμα ύδατος = Ολικό νερό σώματος x (Νάτριο ορού-Επιθυμητό Νάτριο/Επιθυμητό Νάτριο) και για την ηλικία, το βάρος και το νάτριο του ορού του είναι 5,1 λίτρα. Πολύ ωραία. Πως θα τα δώσω τώρα; Θα τα δώσω γρήγορα, θα τα δώσω αργά; Εντερικά ή παρεντερικά; Θα τα αντέξει η καρδιά του; Τα νεφρά του, Το στομάχι του; Αυτές τις απαντήσεις θα τις δώσω δίπλα στο κρεβάτι του ασθενούς. Με το στηθοσκόπιο μου πάνω στο στήθος του, το πιεσόμετρο στο μπράτσο του και τα μάτια μου στον ουροσυλλέκτη του. Όχι από ένα ξύλινο έδρανο, δύο μέτρα πάνω από το πάτωμα του δικαστικού μεγάρου με μόνο εφόδιο ένα χαρτί και ένα μολύβι.
Θυμήθηκα κάτι που έγραψε μια φίλη μου για μια μηχανική κούκλα που είχε μικρή. Όταν την τάιζες με το μπιμπερό, αυτή αυτομάτως “έβγαζε” στην πάνα της την ίδια ακριβώς ποσότητα συνεπής στην απλοϊκότητα που διέπει την παιδική λογική.
Με αυτές τις σκέψεις αναρωτήθηκα πόσο μακριά από την κλινική πράξη είναι οι δικαστές και οι εισαγγελείς. Και δεν θα όφειλαν να είναι. Δεν είναι αυτή η δουλειά τους, δεν την επέλεξαν, δεν μελέτησαν και δεν ξενύχτησαν για αυτήν. Τους έχει φορτωθεί. Την δουλειά που διάλεξαν όμως περιμένω να την κάνουν με συνέπεια προς τις αρχές της. Αυτές της δικαιοσύνης. Όπως ακριβώς κι εκείνοι περιμένουν το ίδιο από μένα. Μου είπαν διάφοροι φίλοι νομικοί, να μην θυμώνω. Μου είπαν πως, όπως κι εγώ προσπαθώ να συνδυάσω τις οδηγίες και τις ενδείξεις με την κλινική μου κρίση και εμπειρία, έτσι και οι δικαστικοί προσπαθούν να συνδυάσουν το θυμικό με τη λογική τους, προσπαθώντας να βάλουν σε προτεραιότητα την λογική τους. Η δική μου καντιανή λογική του «πρέπει», δυσκολεύτηκε να το δεχθεί, αλλά το δέχθηκε. Μου είπαν ότι ρόλος τους είναι και να εξευμενιστεί το περί δικαίου αίσθημα ακόμα και όταν είναι πεπεισμένοι για την πραγματικότητα. Αυτό δεν μπόρεσα να το δεχθώ.
Τι έγινε με το δικό μου περί δικαίου αίσθημα;
Μαριλένα Ζενιώδη
Παθολόγος, Γ. Ν. Ρεθύμνου
