Αλληλοκατηγορίες για πραξικόπημα και αναφορές για άμαχους νεκρούς και τραυματίες – Διεθνής ανησυχία για την κατάσταση στην αφρικανική χώρα.
Συγκρούσεις μεταξύ της πανίσχυρης παραστρατιωτικής ομάδας RSF (Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης) και του στρατού διεξάγονται στην πρωτεύουσα Χαρτούμ και σε πολλές περιοχές του Σουδάν, βυθίζοντας τη χώρα στο χάος.
Οι RSF είχαν ανακοινώσει νωρίτερα ότι κατέλαβαν το προεδρικό μέγαρο, την κατοικία του αρχηγού του στρατού και τα αεροδρόμια στο Χαρτούμ και τη βόρεια πόλη Μερόβε, όμως ο στρατός απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας από τη πλευρά του πως οι δικές του δυνάμεις ελέγχουν στρατηγικές τοποθεσίες.
Παράλληλα, ήδη υπάρχουν αναφορές για δεκάδες άμαχους νεκρούς και τραυματίες από τις συγκρούσεις.
Δύο Έλληνες φέρεται να έχουν τραυματιστεί από ρουκέτα
Μια ρουκέτα που έπεσε κοντά σε εκκλησία στην πρωτεύουσα του Σουδάν, Χαρτούμ, μετά το τέλος της Αναστάσιμης λειτουργίας, είχε ως συνέπεια τον τραυματισμό δύο Ελλήνων πολιτών. Το παραπάνω ανέφερε σε αποκλειστική επικοινωνία με την ΕΡΤ, ο μητροπολίτης Νουβίας Σάββας. Την ώρα της Λειτουργίας της πρώτης Ανάστασης η εκκλησία ήταν περικυκλωμένη από τεθωρακισμένα.
Λίγο νωρίτερα, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών είχε προβεί σε συστάσεις προς τους Έλληνες πολίτες που βρίσκονται στο Σουδάν.
Σε κάθε περίπτωση, μια ευρεία αντιπαράθεση στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ των RSF και του στρατού θα μπορούσε να βυθίσει το Σουδάν σε εκτεταμένη πολεμική σύρραξη –τη στιγμή που η χώρα παλεύει με την οικονομική κατάρρευση και τη φυλετική βία– και θα μπορούσε επίσης να εκτροχιάσει τις προσπάθειες που γίνονται για να προχωρήσει προς τις εκλογές.
Οι συγκρούσεις ακολουθούν τις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του στρατού και των RSF σχετικά με την ενσωμάτωση των δυνάμεων της παραστρατιωτικής ομάδας στον στρατό. Η διαφωνία έχει καθυστερήσει την υπογραφή της διεθνώς υποστηριζόμενης συμφωνίας με πολιτικά κόμματα, για τη μετάβαση στη δημοκρατία.
Σε αυτό το κλίμα, η παραστρατιωτική ομάδα κατηγορεί τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ότι πραγματοποιούν πραξικόπημα, με τον επικεφαλής τους να χαρακτηρίζει τον αρχηγό του στρατού ως εγκληματία. Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος των ενόπλων δυνάμεων του Σουδάν δήλωσε ότι ο στρατός θα αντιδράσει σε οποιεσδήποτε «ανεύθυνες» ενέργειες.
O εκπρόσωπος του αιγυπτιακού στρατού, συνταγματάρχης Γκαρίμπ Άμπντελ Χάφεζ, δήλωσε ότι ο στρατός της Αιγύπτου παρακολουθεί στενά την κατάσταση στο Σουδάν και συντονίζεται με τις αρμόδιες σουδανικές αρχές για να εγγυηθεί την ασφάλεια των αιγυπτιακών δυνάμεων. Η δήλωσή του έγινε καθώς οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης του Σουδάν κοινοποίησαν ένα βίντεο που, όπως είπαν, δείχνει αιγυπτιακά στρατεύματα που «παραδίδονταν» σε αυτές στην πόλη Μερόβε.
Εκκλήσεις και διεθνής ανησυχία
Τα πολιτικά κόμματα στο Σουδάν που είχαν υπογράψει μία αρχική συμφωνία για τη διαχείριση της εξουσίας με τον στρατό της χώρας, αλλά και με τις RSF προέβησαν σε εκκλήσεις να επιστρέψει η ηρεμία στη χώρα, ενώ ζήτησαν από διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις να παρέμβουν για τον τερματισμό της αιμαχοτυσίας.
Ειδικότερα, οι πολιτικές δυνάμεις ζήτησαν την άμεση διακοπή των εχθροπραξιών τόσο από τον στρατό όσο και από το RSF, ώστε να σταματήσει το Σουδάν να γλιστρήσει προς «τον γκρεμό της ολοκληρωτικής κατάρρευσης». Όπως ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους, «αυτή είναι μια κομβική στιγμή στην ιστορία της χώρας μας. Αυτός είναι ένας πόλεμος που κανείς δεν θα κερδίσει και που θα καταστρέψει τη χώρα μας για πάντα».
Στο μεταξύ, οι υπουργοί Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και των Ηνωμένων Πολιτειών είχαν το Σάββατο τηλεφωνική επικοινωνία για να συζητήσουν τη εν εξελίξει κατάσταση στο Σουδάν, μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Σαουδικής Αραβίας. Οι υπουργοί ζήτησαν να σταματήσει η στρατιωτική κλιμάκωση και να υπάρξει επιστροφή σε μια συμφωνία πλαίσιο μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων και του στρατού στο Σουδάν, πρόσθεσε το πρακτορείο SPA.
Επίσης, ο Αμερικανός υπουργός των Εξωτερικών, μιλώντας από το Ανόι, έκανε λόγο για «εύθραυστη» κατάσταση, αφήνοντας ωστόσο να εννοηθεί ότι υπάρχει ακόμη η δυνατότητα μιας συνολικής μετάβασης σε μία κυβέρνηση υπό την ηγεσία των πολιτικών κομμάτων. Μερικοί παίκτες «είναι ενδεχόμενο να ασκούν πιέσεις κατά της μετάβασης σε μία πολιτική διαδικασία» συμπλήρωσε ο Άντονι Μπλίνκεν.
Σε πιο δραματικούς τόνους η τοποθέτηση του του πρεσβευτή των ΗΠΑ στη χώρα, Τζον Γκόντφρεϊ, ο οποίος περιέγραψε την κατάσταση ως «ουσιαστικά επικίνδυνη», ενώ κάλεσε άμεσα την υψηλόβαθμη ηγεσία να σταματήσει τις πολεμικές συγκρούσεις. Ο Γκόντφρεϊ πρόσθεσε ότι ο ίδιος και το προσωπικό της πρεσβείας έχουν βρει καταφύγιο εντός των εγκαταστάσεών της.
Ανησυχία για την κλιμάκωση βίας εκφράζει και η πρεσβεία της Ρωσίας στο Σουδάν, σημειώνοντας ότι η ατμόσφαιρα στην πρωτεύουσα Χαρτούμ είναι τεταμένη, αλλά οι Ρώσοι διπλωμάτες είναι ασφαλείς.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε. για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ στο δικό του μήνυμα μέσω Twitter καλεί τις εμπλεκόμενες δυνάμεις να σταματήσουν άμεσα την άσκηση βίας, αναφέροντας πως όλο το προσωπικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη χώρα είναι ασφαλές, ενώ έχει γίνει σχετική καταμέτρησή του.
H πρεσβεία της Βρετανίας στο Σουδάν συνιστά στους Βρετανούς πολίτες που βρίσκονται στη χώρα να παραμείνουν στα σπίτια τους, ανακοινώνοντας ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση, μετά την ανακοίνωση των παραστρατιωτικών ότι ελέγχουν το προεδρικό μέγαρο, αλλά και άλλες πόλεις.
«Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στο Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές του Σουδάν, όπου έχουν ξεσπάσει πολεμικές συγκρούσεις», ανέφερε η πρεσβεία στο Twitter για να συμπληρώσει «συμβουλεύουμε όλους τους Βρετανούς στο Σουδάν να παραμείνουν στα σπίτια τους και να παρακολουθούν τις ταξιδιωτικές οδηγίες μας για περισσότερες ενημερώσεις».
Από την πλευρά της η Αίγυπτος εκφράζει τη μεγάλη ανησυχία της για τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις στο Σουδάν, ενώ καλεί τις εμπλεκόμενες πλευρές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, όπως ανέφερε σήμερα σε μία ανακοίνωσή του, το υπουργείο Εξωτερικών στο Κάιρο. Παράλληλα, η κρατική αεροπορική εταιρεία EgyptAir ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις πτήσεις της προς και από το Χαρτούμ για 72 ώρες.
Η Σαουδική Αραβία ανησυχεί βαθιά για την κλιμάκωση της έντασης και συγκρούσεις στο Σουδάν, ενώ καλεί τους εμπλεκόμενους να επιλέξουν τον διάλογο απέναντι στην πολεμική διαμάχη, όπως ανέφερε σήμερα σε μία ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών. Το Ριαντ εκφράζει φόβους, καθώς, υπάρχουν αναφορές ότι ένα αεροσκάφος της κρατικής εταιρείας Saudia είχε ατύχημα στο αεροδρόμιο του Χαρτούμ, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές περισσότερες λεπτομέρειες. Η Saudia ανέφερε επίσης, σε μία ανακοίνωσή της ότι οι πτήσεις της προς και από το Σουδάν έχουν ανασταλεί μέχρι να υπάρξει μία νέα ανακοίνωση.
Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) κάλεσαν τις εμπλεκόμενες πλευρές στις συγκρούσεις στο Σουδάν να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποκλιμακώσουν την πολεμική ένταση, αλλά και να συνεργαστούν για τον τερματισμό της κρίσης μέσω διαλόγου, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων των ΗΑΕ. Σύμφωνα με το ίδιο πρακτορείο, η πρεσβεία των ΗΑΕ στο Χαρτούμ παρακολουθεί «με μεγάλη ανησυχία τις εξελίξεις στο Σουδάν και έχει επιβεβαιώσει τη θέση των ΗΑΕ για τη σημασία της αποκλιμάκωσης, αλλά και τη συνεργασία για την εξεύρεση μιας ειρηνικής λύσης στην κρίση μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών».
Τι προκάλεσε την ένταση
Η αντιπαλότητα ανάμεσα στους δύο ισχυρότατους στρατηγούς ξεκίνησε από το πραξικόπημα του Οκτωβρίου 2021 και εξερράγη σήμερα με κύριο σημείο σύγκρουσης την πρωτεύουσα. Η ένταση ανάμεσα στις RSF και τις επίσημες ένοπλες δυνάμεις της χώρας, παρά την… αγαστή συνεργασίας τους στο παρελθόν, ήρθε όταν ο στρατός ανακοίνωσε ότι οι κινήσεις τους τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιήθηκαν χωρίς προηγούμενη συνεννόηση και στερούνται νομιμότητας.
Οι παραστρατιωτικοί απάντησαν με ανακοίνωση υποστηρίζοντας ότι ο στρατός έχει προχωρήσει σε βάρβαρες επιθέσεις και ζητούν από την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων να καταδικάσει τα τελευταία γεγονότα.
Η ανησυχία, πάντως, είναι εξαιρετικά μεγάλη για μια τεράστια χώρα που μαστίζεται μονίμως από οικονομική κατάρρευση, ενώ οι εκρήξεις βίας σε διάφορες περιοχές είναι πολύ συχνές.
Το 2021 ο αρχηγός του στρατού Αμπντέλ Φατάχ ΑΛ Μπουρχάνε και ο επικεφαλής των Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκλό (γνωστός ως Χεμέτι) είχαν εμφανιστεί μαζί συμμαχόντας για να καταλάβουν την εξουσία από τις πολιτικές δυνάμεις. Ωστόσο, μετά από εκείνες τις εκρηκτικές ημέρες ο Χεμέτι δεν σταμάτησε να κατακρίνει το πραξικόπημα και να συντάσσεται με τις πολιτικές δυνάμεις στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, φθάνοντας τη σχέση του με τον Μπουρχάνε στα άκρα.
Εδώ και ημέρες κυκλοφορούσαν φήμες ότι επίκειται αντάρτικο και συγκρούσεις ανάμεσα στις ένοπλες ομάδες που ελέγχουν οι δύο στρατηγοί, ενώ ο στρατός ήδη από την περασμένη Πέμπτη έκανε λόγο για επικίνδυνες κινήσεις των παραστρατιωτικών στο Χαρτούμ και σε άλλες πόλεις του Σουδάν.
Το «κλειδί» πίσω από τις τελευταίες εξελίξεις είναι η αμφιλεγόμενη συμφωνία που υπέγραψαν οι πολιτικές δυνάμεις με τους πραξικοπηματίες με στόχο να επιστρέψει, φαινομενικά, η δημοκρατική ομαλότητα στη χώρα. Ανάμεσα στους όρους που έχουν συμφωνηθεί είναι και η ενσωμάτωση των παραστρατιωτικών RSF στον επίσημο στρατό. Εκείνο που παραμένει σημείο τριβής είναι το ποια θα είναι η θέση τους στις νέες ένοπλες δυνάμεις και, φυσικά, ποιος ο ρόλος του πανίσχυρου Χεμέτι στην επόμενη ημέρα.
