Έκθεση μαθητικού δυναμικού και δεδομένων κοινωνικής ανάπτυξης στον τομέα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τη δεκαετία 2015 – 2025
Τεκμηρίωση της ανάπτυξης των κοινωνικών δεδομένων με παράλληλη αύξηση των αναγκών σχολικής στέγης στο μητροπολιτικό κέντρο.
Πηγή: ΠΣΔ my school, ΥΠΑΙΘΑ. Πρόσβαση Αύγουστος 2025
Σύνταξη έκθεσης Δρ. Μαραγκάκης Μανούσος Διευθυντής ΔΔΕ
Αντωνιάδης Παναγιώτης Προϊστάμενος Ε.Θ.
Ρέθυμνο, 25-08-2025
Περίληψη:
Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου καταγράφει μια σημαντική επιτυχία: την αύξηση του μαθητικού δυναμικού κατά την τελευταία δεκαετία, σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα συνολικά δοκιμάζεται από οξυμένα δημογραφικά προβλήματα. Οι 5.828 μαθητές/τριες το σχολικό έτος 2014–2015, ανήλθαν στους 6.485 το 2024–2025, σημειώνοντας αύξηση 11,3% του μαθητικού δυναμικού. Εντυπωσιακή είναι και η άνοδος των κοριτσιών, από 2.797 σε 3.133, γεγονός που αποδεικνύει τη μεταβολή της στάσης της κοινωνίας του Ρεθύμνου, και ιδιαίτερα της υπαίθρου, υπέρ της γυναικείας εκπαίδευσης και γενικότερα υπέρ της δωδεκαετούς εκπαίδευσης για αγόρια και κορίτσια.
Παρά τις ατεκμηρίωτες κριτικές περί συγχωνεύσεων, τα στοιχεία δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: τα τμήματα Γενικής Παιδείας αυξήθηκαν από 316 σε 337, ενώ τα τμήματα κατευθύνσεων στα Λύκεια σχεδόν διπλασιάστηκαν, από 80 σε 137 (+70%). Επίσης το πρόβλημα της μαθητικής διαρροής μειώθηκε στη δεκαετία φτάνοντας σε σχεδόν μηδενικά σε επίπεδο επικράτειας.
Οι θετικές αυτές εξελίξεις συνδέονται και με την παράλληλη ανάπτυξη κτιριακών υποδομών την τελευταία δεκαετία, η οποία όμως δεν καλύπτει ποσοτικά και ποιοτικά τις ανάγκες στέγασης, ιδιαίτερα της πόλης του Ρεθύμνου. Το έλλειμμα επομένως προκύπτει, ιδιαίτερα στο μητροπολιτικό κέντρο σε αίθουσες και εκπαιδευτικές δομές αποτελεί πρόκληση για το μέλλον.
Ως εκ τούτου, καθίσταται αναγκαία η άμεση στέγαση των ιδρυμένων και λειτουργούντων σχολικών μονάδων όπως των Πειραματικών, του Μουσικού και του 2ου ΕΠΑΛ.
Αύξηση του Μαθητικού Δυναμικού και δεδομένων κοινωνικής ανάπτυξης στον τομέα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τη δεκαετία 2015 – 2025 στη Δ.Δ.Ε. Ρεθύμνου.
Παρουσίαση τεκμηρίωση δεδομένων έκθεσης
Πηγή: ΠΣΔ my school , ΥΠΑΙΘΑ . Πρόσβαση Αύγουστος 2025
Σε μια περίοδο κατά την οποία η χώρα αντιμετωπίζει οξυμένα δημογραφικά προβλήματα και μείωση του μαθητικού πληθυσμού σε πολλές περιοχές, η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου καταγράφει μια αξιοσημείωτη επιτυχία: την αύξηση του μαθητικού δυναμικού κατά την τελευταία δεκαετία.
Ο αριθμός των μαθητών ανήλθε από 5.828 το σχολικό έτος 2014–2015 σε 6.485 το 2024–2025, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 11,3%. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η άνοδος του αριθμού των κοριτσιών, από 2.797 σε 3.133, γεγονός που αποδεικνύει τη μεταβολή των κοινωνικών στάσεων υπέρ της εκπαίδευσης των γυναικών και ιδιαίτερα της υπαίθρου (Γράφημα 1). Επίσης επιβεβαιώνεται η αλλαγή στάσης της τοπικής κοινωνίας ακόμα και στις ορεινές και δυσπρόσιτες «νησίδες», όσον αφορά τη συνέχεια της φοίτησης στον δεύτερο κύκλο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με την αξιοποίηση των νέων δομών γενικής και επαγγελματικής αλλά και ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης.
Η εξέλιξη αυτή αντανακλά:
- Τις κοινωνικές αλλαγές στην τοπική κοινωνία, οι οποίες ενισχύουν την πρόσβαση όλων στην εκπαίδευση.
- Την ενίσχυση των εκπαιδευτικών δομών, καθώς ο αριθμός τμημάτων αυξήθηκε από 312 σε 337 την ίδια περίοδο.
- Την αναπτυξιακή διάσταση της εκπαίδευσης, με τη δημιουργία νέων δομών, όπως τα Εσπερινά ΓΕΛ & ΕΠΑΛ, που δίνουν σε μαθητές κάθε ηλικίας και κοινωνικής ομάδας την ευκαιρία να συνεχίσουν ή να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους.
Η αύξηση του μαθητικού δυναμικού στη ΔΔΕ Ρεθύμνου αποτελεί έμπρακτη επιβεβαίωση μιας δημοκρατικής εκπαιδευτικής προσέγγισης: μιας παιδείας χωρίς αποκλεισμούς, η οποία παρέχει ίσες ευκαιρίες σε αγόρια και κορίτσια, και μιας εκπαίδευσης που λειτουργεί ως μοχλός κοινωνικής συνοχής και τοπικής ανάπτυξης.
Νέα προσέγγιση στα κοινωνικά δεδομένα με αύξηση στα τμήματα Γενικής Παιδείας, Κατευθύνσεων, Τομέων κλπ.
Παρά τις κατά καιρούς ατεκμηρίωτες κριτικές περί συμπτύξεων – συγχωνεύσεων τμημάτων, η πραγματικότητα είναι στατιστικά εντελώς διαφορετική σε επίπεδο κοινωνικών δεδομένων και προοπτικών:
- Τα τμήματα Γενικής Παιδείας αυξήθηκαν από 316 το 2014–2015 σε 337 το 2024–2025 (Γράφημα 2).
- Τα τμήματα κατευθύνσεων στα Λύκεια αυξήθηκαν από 80 σε 137 μέσα σε μία δεκαετία, αύξηση άνω του 70% (Γράφημα 3).
- Τα τμήματα τομέων και ειδικοτήτων ΕΠΑΛ από 49 το 2014–2015 ανήλθαν σε 69 το 2024–2025 (Γράφημα 4).
- Επίσης το μαθητικό δυναμικό των ΕΠΑΛ αυξήθηκε από 725 το 2014–2015 σε 805 το 2024–2025 (Γράφημα 5). Με αύξηση των κοριτσιών από 219 σε 324.
- Τα τμήματα ένταξης αυξήθηκαν από 52 το 2014–2015 σε 68 το 2024–2025 χωρίς τις πρόσφατες 7 ιδρύσεις (Γράφημα 6). Επίσης ο αριθμός των μαθητών των Τ.Ε. από 217 (145 αγόρια και 72 κορίτσια ) ανήλθε στους 717 (472 αγόρια και 245 κορίτσια) με χαρακτηριστικό τα αγόρια να εντάσσονται σε διπλάσιο σχεδόν ποσοστό στα Τ.Ε.
- Στη μουσική εκπαίδευση οι μαθητές αυξήθηκαν από 99 στο πιάνο και 86 στην κρητική λύρα το 2014–2015 σε 149 και 127 αντίστοιχα το έτος 2024–2025 (Γράφημα 7).
- Όσον αφορά τη συμμετοχή στις πανελλαδικές εξετάσεις των μαθητών της Γ΄ τάξης παρατηρούμε μια σημαντική αύξηση γεγονός που επιβεβαιώνει την αλλαγή στάσεων και ενδιαφερόντων όλης της σχολικής κοινότητας του Ρεθύμνου όχι μόνο όσον αφορά στον δεύτερο κύκλο σπουδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αλλά στη φοίτηση στην τριτοβάθμια. Συγκεκριμένα, οι 523 μαθητές ΓΕΛ και οι 154 ΕΠΑΛ το έτος 2015, ανήλθαν στους 602 και 203 αντίστοιχα το 2025 (Γράφημα 8).
Η αύξηση αυτή για κάθε μια από τις παραπάνω θεματικές αντικατοπτρίζει:
- Την αναπτυξιακή στρατηγική της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου.
- Τη σταθερή στήριξη των σχολικών μονάδων από τις διοικήσεις τους.
- Την έμπρακτη ενίσχυση του Υπουργείου Παιδείας στη διαφοροποίηση και αναβάθμιση των προγραμμάτων σπουδών.
Διοικητικό, Εκπαιδευτικό προσωπικό και Μέλη
Με τις προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών την τελευταία τριετία το ανθρώπινο δυναμικό παραμένει με καλυμμένα τα οργανικά κενά που προέκυψαν από αφυπηρετήσεις ή μετατάξεις.
Το μισθοδοτούμενο προσωπικό στη ΔΔΕ ανήλθε τον Ιούνιο του 2025 στους 718 μονίμους εργαζόμενους από τους 728 του έτους 2011.
Συμπέρασμα – Κοινωνική Διάσταση και Υπηρεσιακή Λογοδοσία
Η ενίσχυση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Ρέθυμνο δεν περιορίζεται μόνο στην εκπαιδευτική διάσταση, αλλά συνδέεται άμεσα με την κοινωνική συνοχή, την καλλιέργεια δεξιοτήτων και την προώθηση της ισότητας ευκαιριών. Η ποιοτική βελτίωση της εκπαίδευσης συμβάλλει στη δημιουργία ενός ανθρώπινου δυναμικού που μπορεί να στηρίξει την τοπική ανάπτυξη, να ενισχύσει την πολιτιστική ταυτότητα και να προάγει την κοινωνική κινητικότητα.
Η παρουσίαση αυτών των στοιχείων συμβάλλει στην ενημέρωση και ουσιαστικά στην ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας, σε ένα τοπικό κοινωνικό περιβάλλον όπου η παραπληροφόρηση δημιουργεί ενίοτε αδικαιολόγητα πεσιμιστικό κλίμα. Η στατιστική αποτίμηση ως επιβεβλημένη κοινωνική λογοδοσία για τη ΔΔΕ Ρεθύμνου, δείχνει την πραγματικότητα: μια κοινωνία που εξελίσσεται, επενδύει στην παιδεία και ατενίζει αισιόδοξα το μέλλον.
Η ΔΔΕ Ρεθύμνου αποδεικνύει ότι, παρά τις εθνικές δημογραφικές δυσκολίες, η εκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει πηγή ελπίδας και αναπτυξιακής προοπτικής σε κάθε επίπεδο – ατομικό, κοινωνικό και τοπικό.
Όσο υπάρχουν παιδιά και μαθητές που γεμίζουν τις σχολικές αίθουσες, υπάρχει και ελπίδα και αισιοδοξία για το αύριο. Η Κρήτη δείχνει ότι διατηρεί τα δημογραφικά της δεδομένα τη δεκαετία 2011-2021, γεγονός που ενισχύει την ευθύνη όλων μας να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια και ιδιαίτερα, στο Ρέθυμνο.
Επιβάλλεται εκ των πραγμάτων μια γενναία υποστήριξη αντιμετώπισης των στεγαστικών προγραμμάτων στο μητροπολιτικό κέντρο, στην πόλη του Ρεθύμνου, και συγκεκριμένα στην πανεπιστημιούπολη στο Γάλλο, η οποία θα υποστηρίζει όλους τους μαθητές του Νομού Ρεθύμνου.
Η συνέχιση αυτής της θετικής πορείας των δεδομένων του μαθητικού δυναμικού και της βελτίωσης των εκπαιδευτικών υπηρεσιών προς τους μαθητές και μαθήτριες, απαιτεί από όλους, και ιδιαίτερα από την πολιτεία:
- Στήριξη των οικογενειών
- Υποδομές για τα παιδιά
- Κίνητρα που θα ενισχύσουν τη φοίτηση ιδιαίτερα στην περιφέρεια.
Η οικιστική και παράλληλα δημογραφική ανάπτυξη στις παραθαλάσσιες περιοχές και στο μητροπολιτικό κέντρο συνοδεύεται από συρρίκνωση του πληθυσμού στις ορεινές περιοχές. Αυτό σημαίνει ότι ενδέχεται να απαιτηθεί αναπροσαρμογή του σχολικού χάρτη, με μείωση εκπαιδευτικών δομών σε ορισμένες περιοχές και αύξηση σε άλλες, με παράλληλη, όπως αναφέραμε, την ανάγκη απόκτησης νέων διδακτηρίων για τη στέγαση των μαθητών/ τριων.
Η πρόκληση αυτή μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία για μια δίκαιη ανακατανομή πόρων και δομών, ώστε κανένα παιδί, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του, να μην στερηθεί την πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση.
Με αυτά τα δεδομένα, το Ρέθυμνο και η Κρήτη συνολικά μπορούν να αποτελέσουν ένα απτό παράδειγμα εκπαιδευτικού σχεδιασμού που μηδένισε τη σχολική διαρροή στην υποχρεωτική εκπαίδευση και αύξησε τις ευκαιρίες στο Λύκειο κάθε τύπου. Επιβεβαιώνουμε λοιπόν ότι με σχέδιο, συνεργασία και πίστη στην εκπαίδευση των νέων κάθε περιοχής, μπορούμε να αντιστρέψουμε το κλίμα της απαισιοδοξίας και να χτίσουμε μια κοινωνία πιο αισιόδοξη, πιο δίκαιη και πιο δημιουργική.
Παράρτημα Στατιστικών Γραφημάτων Τεκμηρίωσης
Πηγή: ΠΣΔ my school , ΥΠΑΙΘΑ . Πρόσβαση Αύγουστος 2025
ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
