Ομιλία Α. Ξανθού στο ν/σ για την ιδιωτικοποίηση του νερού
Η τραγωδία στα Τέμπη και η οργισμένη αφύπνιση των νέων ανθρώπων έχουν αλλάξει ριζικά το πολιτικό κλίμα και την ιεράρχηση των κοινωνικών προβλημάτων. Κυρίαρχο αίτημα των πολιτών πλέον αποτελεί η ασφάλεια και η προστασία της ανθρώπινης ζωής μέσα από ένα ισχυρό και αξιόπιστο Κράτος. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκλέχθηκε με κεντρικό πρόταγμα την ασφάλεια, αλλά κατέληξε να παράγει περισσότερη ανασφάλεια από όση μπορεί να αντέξει η κοινωνία. Γιατί προφανώς η ασφάλεια των πολιτών δεν είναι ζήτημα «νόμου και τάξης» αλλά ένα κοινωνικό αγαθό που αφορά όλες τις πτυχές της καθημερινότητας, από την εργασία και το εισόδημα, μέχρι την υγεία, τη μόρφωση, τις μετακινήσεις, το απόρρητο των τηλεφωνικών επικοινωνιών και την ασφάλεια Δικαίου. Όλοι αυτοί οι «κοινωνικοί προσδιοριστές της ασφάλειας», έχουν υποβαθμιστεί δραματικά στη χώρα με «υπογραφή Μητσοτάκη». Και η απαίτηση των πολιτών για ασφάλεια και δικαιοσύνη, προϋποθέτει ισχυρό και σύγχρονο Κράτος, που σέβεται τις ανάγκες και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων.
Η κυβέρνηση της ΝΔ κινείται στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Με το υπό συζήτηση σήμερα νομοσχέδιο, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) χάνουν τον συνταγματικά κατοχυρωμένο κοινωνικό τους ρόλο στη διαχείριση του νερού, ενός δημόσιου αγαθού που οι ΔΕΥΑ οφείλουν να παρέχουν με όρους καθολικότητας, ποιότητας και προσιτής τιμής. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για την ανάπτυξη ιδιωτικής κερδοσκοπικής δραστηριότητας στον τομέα αυτό, γεγονός που θα οδηγήσει σε μεγάλες αυξήσεις στα τιμολόγια και σε σοβαρή επιβάρυνση των δημοτών, των αγροτών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Προηγήθηκε βέβαια η κατάργηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, που δημιουργήθηκε επί ΣΥΡΙΖΑ και είχε την ευθύνη της διαχείρισης των υδάτινων αποθεμάτων της χώρας. Επίσης η κυβέρνηση «φρόντισε» να βάλει ως προαπαιτουμένο για την εκταμίευση πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης την υποχρέωση δημιουργίας Ανεξάρτητης Αρχής.
Αντί για διασφάλιση της βιωσιμότητας των ΔΕΥΑ που σήμερα κινδυνεύουν με χρεωκοπία λόγω της έκρηξης του ενεργειακού κόστους (2,5-3 φορές παραπάνω), αντί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τη στρέβλωση της χρέωσης από τη ΔΕΗ του ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνουν οι ΔΕΥΑ για άρδευση ως οικιακό, αντί να διευκολύνει τη στελέχωσή τους με εξειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, η κυβέρνηση εντάσσει τις ΔΕΥΑ στην εποπτεία μιας νέας Αρχής, μιας νέας ΡΑΕ, που στην πρόσφατη ενεργειακή κρίση απέτυχε παντελώς να ελέγξει την αγορά και να περιορίσει την κερδοσκοπία των παρόχων ηλεκτρικού ρεύματος. Κανένα εχέγγυο λοιπόν για προστασία του δημόσιου και του κοινωνικού συμφέροντος με το νέο πλαίσιο. Καμιά εξασφάλιση για τους εργαζόμενους των ΔΕΥΑ. Το αντίθετο: όλα δείχνουν κυβερνητική μεθόδευση για τη σταδιακή ιδιωτικοποίηση του νερού, η οποία έχει αποδειχθεί από τη διεθνή εμπειρία (Αγγλία) ότι ούτε βελτιώνει τις υποδομές (πχ εκσυγχρονισμός δικτύων για περιορισμό των απωλειών, που στην Ελλάδα είναι της τάξης του 35%), ούτε διασφαλίζει την ποιότητα του νερού, ούτε ρίχνει τις τιμές (στην Αγγλία μέσα σε μια δεκαετία από την ιδιωτικοποίηση το κόστος ύδρευσης αυξήθηκε 46% και διπλασιάστηκαν οι διακοπές υδροδότησης σε φτωχά νοικοκυριά), ούτε μπορεί να αντιμετωπίσει την παγκόσμια απειλή της λειψυδρίας λόγω της κλιματικής κρίσης. Ενώ ταυτόχρονα η ιδιωτικοποίηση του νερού οδηγεί σε νέες ανισότητες λόγω οικονομικής αδυναμίας πολλών νοικοκυριών να έχουν πρόσβαση σε ακριβότερο νερό. Οι μόνοι που κερδίζουν από την ιδιωτικοποίηση είναι οι εταιρείες διαχείρισης του νερού. Το κέρδος πάνω από ένα θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό!
Όλα αυτά γίνονται επειδή το «πρόσημο» της κυβερνητικής πολιτικής είναι σκληρός και εμμονικός νεοφιλελευθερισμός + εξυπηρέτηση επιχειρηματικών συμφερόντων + πελατειακό κράτος + αδιαφανής διαχείριση του δημόσιου χρήματος. Γι’ αυτό και ιδιωτικοποίησε τη ΔΕΗ, απαξιώνει το δημόσιο σχολείο-Πανεπιστήμιο, υπονομεύει το δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ, απαξιώνει τα δημόσια μέσα μεταφοράς (τρένο, αστικά λεωφορεία).
Απέναντι σ’ αυτές τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις για ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του νερού και των απορριμμάτων, συγκροτείται ένα ενιαίο μέτωπο των εργαζομένων στις ΔΕΥΑ, των δημοτικών αρχών αλλά και των κοινωνικών φορέων κάθε περιοχής, που αντιδρούν στο τελειωτικό χτύπημα στα δημόσια αγαθά. Γιατί η πανδημία, αλλά και η ενεργειακή κρίση, απέδειξαν ότι τα «κοινά» (commons), δηλ. τα συλλογικά αγαθά, είναι τα μόνα που μπορούν να εγγυηθούν την κοινωνική συνοχή και την αντιμετώπιση των ανισοτήτων.
Τα κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά διλήμματα για τη λειτουργία του Κράτους είναι :
· Τι εξυπηρετεί; το «δημόσιο χώρο» ή τα ιδιωτικά συμφέροντα ;
· Νεοφιλελεύθερο και πελατειακό Κράτος ή ισχυρό, αποτελεσματικό και κοινωνικά υπεύθυνο Κράτος;
· ευνοιοκρατία, ρουσφέτι και φαυλότητα ή ισονομία, διαφάνεια και αξιοκρατία;
Αυτές είναι οι αξιακές, ιδεολογικές και προγραμματικές διαφορές Αριστεράς –Δεξιάς, Προόδου-Συντήρησης. Και στις προσεχείς εκλογές θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή των πολιτών.
Και επειδή σήμερα 21/3 είναι η παγκόσμια ημέρα ποίησης, κλείνω με μια παράφραση του γνωστού ποιήματος του Μιχάλη Κατσαρού «Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον έχει πολλή ξηρασία». Επειδή όντως, κυριολεκτικά, το μέλλον έχει πολλή ξηρασία, δεν θα επιτρέψουμε να ιδιωτικοποιηθεί το νερό!
