Θεόδωρος Ρηγινιώτης
Την Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στο Ρέθυμνο η παρουσίαση του μυθιστορήματος “Αγίων αντάμωση στη Σεβάστεια” της Βλασίας Μιχαηλίδου Τριπολιτάκη, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νάμα, όπως και το προηγούμενο βιβλίο της “Άγγιγμα στον κόσμο του Αυτισμού“.
Η παρουσίαση έγινε με τη στήριξη της Ιεράς Μητροπόλεως Ρεθύμνης, στην αίθουσα εκδηλώσεων της ενορίας των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων, στο κατηχητικό σχολείο της οποίας υπηρετεί επί σειρά ετών η συγγραφέας. Μάλιστα μαθητές και μαθήτριες του κατηχητικού απέδωσαν θεατρικά δύο επεισόδια από το βιβλίο.
Ομιλητές ήταν ο αναπληρωτής καθηγητής της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης Εμμανουήλ Δουνδουλάκης, με θέμα τα ιερά λείψανα ως φορείς της θείας χάριτος στην πνευματική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας, και ο θεολόγος Θεόδωρος Ρηγινιώτης.
Η έκδοση στηρίζει με τις πωλήσεις της τον υπό σύσταση Σύλλογο Φροντίδας Μητρότητας Ρεθύμνου “Παναγία, η πάντων Ελπίς”. Παρακάτω δημοσιεύουμε το πλήρες κείμενο της παρουσίασης του Θεόδωρου Ρηγινιώτη.
*****
Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα μας ταξιδεύει στα μυστικά μονοπάτια της μνήμης.
Ποιος μνήμης όμως; Όχι της δικής μας μνήμης, ούτε της μνήμης των γονιών μας, αλλά της μνήμης των προγόνων μας όλων των παλαιότερων γενεών, όταν οι άνθρωποι ζούσαν έντονα τις γιορτές των αγίων, συμμετείχαν σ’ αυτές με ενθουσιασμό, εκκλησιάζονταν (που θα πει «συγκεντρώνονταν», στο ναό βεβαίως, αλλά και μετά στα σπίτια τους όλοι μαζί) και κατά έναν πολύ βαθύ, πνευματικό τρόπο, «περπατούσαν δίπλα στους αγίους», «ζούσαν μαζί τους».
Αν και αγράμματοι πολλές φορές, σε σκοτεινές περιόδους όπως η Τουρκοκρατία για παράδειγμα, γνώριζαν πολλά απολυτίκια αγίων και άλλα υμνογραφικά έργα απ’ έξω και μορφώνονταν στην πράξη, μέσα από τη συχνή και σταθερή συμμετοχή τους στις άγιες τελετές της Ορθόδοξης Εκκλησίας, στις οποίες, όχι μόνο λάμβαναν τη θεία χάρη, αλλά και άκουγαν αριστουργήματα υμνογραφίας, θεολογίας και ηθικής διδασκαλίας (θεραπευτικής για τις ανθρώπινες ψυχές και τις ανθρώπινες σχέσεις), γραμμένα από αγίους διδασκάλους της Εκκλησίας πριν από αιώνες, τα οποία ψάλλονταν και διαβάζονταν (ψάλλονται και διαβάζονται), διαρκώς, χωρίς διακοπή ακριβώς όπως γράφτηκαν – προσφέροντας μια μοναδική επαφή του προσεκτικού ανθρώπου, που αληθινά διψάει για πνευματική γνώση, με την κληρονομιά εκείνη που οδηγεί τους ανθρώπους (εφόσον το θέλουν βεβαίως) στη βασιλεία των ουρανών.
Αυτή η μνήμη, ότι υπάρχουν άγιοι, οι οποίοι είναι ζωντανοί και βρίσκονται πάντα δίπλα μας, έχει ατονήσει στις μέρες μας και τείνει να εξαφανιστεί. Για τα νέα παιδιά, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, έχει ήδη εξαφανιστεί. Η φαντασία τους είναι γεμάτη Αμερικανούς υπερήρωες, αντλούν πολλές φορές διδάγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας από τις φανταστικές περιπέτειές τους, που διαβάζουν σε κόμικς ή παρακολουθούν σε ταινίες, αλλά αγνοούν ακόμη και την ύπαρξη των περισσότερων από τους αγίους μας, όπως και των περισσότερων από τους ήρωες της ιστορίας μας – όπως αγνοούν απελπιστικά τα περισσότερα από αυτά που, κατά τη δική μας γνώμη (των «παραδοσιακών», ας το πω έτσι, ενηλίκων), έχουν σημασία και που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν στην εναγώνια αναζήτησή τους για αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση, αγάπη, ειρήνη και αυτογνωσία.
Στον πολιτισμό του Instagram και του TikTok, έχει σημασία να γνωρίζεις ότι μπορείς να περπατάς μαζί με τους αγίους. Να το γνωρίζεις και να το κάνεις πράξη.
Ας δούμε όμως τι λέει αυτό το βιβλίο…
Αρχίζει παρουσιάζοντας τον άγιο Βλάσιο (του οποίου το όνομα φέρει η συγγραφέας του βιβλίου μας, Βλασία). Ο άγιος Βλάσιος έζησε τον 3ο αιώνα μ.Χ., δηλαδή κατά βάσιν ανάμεσα στο 250 και λίγο μετά το 300 μετά Χριστόν, ήταν επίσκοπος δηλ. δεσπότης, στη Σεβάστεια της Μικράς Ασίας (ρωμαϊκή αυτοκρατορία ήταν τότε), αλλά ήταν επίσης και γιατρός. Είναι ένας από τους πάρα πολλούς αγίους γιατρούς που έχουμε (οι πιο γνωστοί βέβαια είναι οι άγιοι Ανάργυροι και ο άγιος Παντελεήμων, αλλά υπάρχουν πολλοί ακόμη, μεταξύ των οποίων και γυναίκες, όπως η αγία Ερμιόνη, κόρη του αγίου Φιλίππου, ενός από τους επτά διακόνους της πρώτης Εκκλησίας).
Στο βιβλίο τον βλέπουμε στο σπίτι του, τον βλέπουμε να θεραπεύει, να νοιάζεται για τους συνανθρώπους του (δηλ. τα «παιδιά του» – εφόσον ήταν επίσκοπος), τους αδελφούς του. Τον βλέπουμε να συναντιέται και να συνομιλεί με άλλους χριστιανούς, άνδρες και γυναίκες, και συμμετέχουμε στη ζωή όλων αυτών των εξαιρετικών χαρακτήρων, ακούμε για τα ταξίδια τους, τους αγίους ασκητές που γνώρισαν (όπως ο άγιος Αντώνιος, που ήταν εν ζωή τότε), τους πολιτισμούς και τις βιβλιοθήκες, όπως η θρυλική Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας… Εισερχόμαστε στα σπίτια τους, συνομιλούμε κι εμείς πνευματικά μαζί τους, γευόμαστε τα φαγητά τους, απολαμβάνουμε τα υπέροχα αρώματα του κόσμου τους.
Γνωρίζουμε επίσης την Παύλα, μια νεαρή χριστιανή αριστοκρατικής γενιάς, που μελετά φαρμακολογία (της εποχής εκείνης), υπηρετεί την Εκκλησία ως βοηθός διακόνισσας (που είναι αξίωμα – δηλαδή διακόνημα, θέση προσφοράς – στην Εκκλησία) και είναι αφοσιωμένη στην ανακούφιση των ασθενών και των φτωχών.
Στη συνέχεια βλέπουμε τη σύλληψη, τη δίκη, την ομολογία πίστεως, το θάρρος, το μαρτύριο και τη θανάτωση των πέντε σπουδαίων αγίων μαρτύρων από τα Αράβρακα της Καππαδοκίας της Μικράς Ασίας, που η μνήμη τους τιμάται στις 13 Δεκεμβρίου: των αγίων Ευστρατίου και Ευγενίου (που ήταν ανώτεροι αξιωματικοί του ρωμαϊκού στρατού), Αυξεντίου (που ήταν ο σεβάσμιος και γενναίος πρεσβύτερος – δηλ. ιερέας – της περιοχής, στήριγμα για όλους τους καλούς ανθρώπους), Μαρδαρίου (που ήταν ένας απλός εργάτης, ο οποίος, με ακατανίκητο πόθο να ακολουθήσει τους μάρτυρες και αφού έλαβε τη συγκατάθεση της συζύγου του, πήγε μόνος του και στάθηκε δίπλα τους ομολογώντας τη χριστιανική πίστη του) και Ορέστη, που ήταν ένας απλός στρατιώτης, ένα νέο παλικάρι, που από απλός στρατιώτης έγινε φωτεινός μάρτυρας στο βασίλειο του αγωνοθέτη Ιησού Χριστού.
Συναντούμε τον άγιο Βλάσιο και τον δούκα Ευστράτιο στη φυλακή της Σεβάστειας, όταν ο άγιος Βλάσιος πέρασε κρυφά, μεταφέροντας θεία κοινωνία και τον κοινώνησε (και τότε γνωρίστηκαν για πρώτη φορά), και κατόπιν ακολουθούμε το επικίνδυνο, πολυήμερο και κοπιαστικό ταξίδι του αγίου Βλασίου και δύο αδελφών και συνοδοιπόρων του χριστιανών, όταν, μεταμφιεσμένοι σε εμπόρους αρωμάτων, μεταφέρουν το τίμιο σώμα του αγίου Ευστρατίου από τη Σεβάστεια πίσω στα Αράβρακα, για να ταφεί σύμφωνα με την επιθυμία του κοντά στους τέσσερις συναγωνιστές του, που είχαν μαρτυρήσει και ενταφιαστεί εκεί.
Ταξιδεύουμε μαζί τους σε πόλεις της Μικράς Ασίας, όπως η εντυπωσιακή υπόγεια πόλη της Μαλακοπής, σκαμμένη μέσα στη γη, που απεικονίζεται και στο εξώφυλλο του βιβλίου μας, αλλά και μέσα, συμμετέχουμε μαζί τους στην κηδεία του ένδοξου μάρτυρα, και η ιστορία μας κλείνει λίγα χρόνια αργότερα, με τη σύλληψη και το μαρτύριο του αγίου Βλασίου, αλλά και των αγίων Σαράντα, σαράντα στρατιωτών, που, ως γνωστόν, τοποθετήθηκαν γυμνοί μέσα σε μια παγωμένη λίμνη έξω από τη Σεβάστεια, σχηματισμένη από τα νερά του ποταμού Άλυ, και αφέθηκαν εκεί όλη τη νύχτα για να πεθάνουν από το κρύο.
Βλέπουμε επίσης την αγωνία και τον αγώνα της αγίας μητέρας ενός από τους αγίους Σαράντα μάρτυρες, του Μελίτωνα, η οποία δεν έσωσε τη ζωή του γιου της, αν και της δόθηκε η ευκαιρία, αλλά προτίμησε να τον αφήσει να ακολουθήσει τους συναγωνιστές του στο μαρτύριο, όχι επειδή δεν τον αγαπούσε (αδιανόητο ακόμη και ως σκέψη αυτό), αλλά επειδή γνώριζε – όπως το γνωρίζουν όλοι οι αληθινοί χριστιανοί – ότι, ενώ η παρούσα ζωή είναι πρόσκαιρη, η επόμενη είναι αιώνια και, μέσα στο Φως του Χριστού, γίνεται αιώνια χαρά.
*****
Ας πούμε δυο λόγια ακόμη, πρώτα ο Θεός, και τελειώνουμε.
Ήταν ένας νεαρός στρατιώτης, ένα απλό καθημερινό παιδί. Δε σκόπευε να γίνει ούτε ήρωας ούτε μάρτυρας – κι όμως έγινε και τα δύο και τ’ όνομά του γράφτηκε στο βιβλίο του ουρανού, στο Βιβλίο των Ζώντων.
Από ένα σταυρό κρεμασμένο στο στήθος του αποκαλύφθηκε η χριστιανική του πίστη. Οι εχθροί του χριστιανισμού τον βασάνισαν, για να τον εξαναγκάσουν ν’ αρνηθεί το Χριστό. Όταν δεν το κατόρθωσαν, τον θανάτωσαν μαρτυρικά.
Ποιος είναι;
Είναι ο άγιος Ευγένιος Ροντιόνωφ, που μαρτύρησε στην Τσετσενία το 1996 σε ηλικία 19 ετών. Αιχμαλωτίστηκε και θανατώθηκε μετά από βασανιστήρια τριών μηνών, την ίδια την ημέρα των γενεθλίων του.
Είναι όμως και ο άγιος Ορέστης, που μαρτύρησε στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας το 296 μ.Χ.
Ο άγιος Ορέστης μαρτύρησε φρικτά (αφού τον έψησαν ζωντανό), ακριβώς 1700 χρόνια πριν το σύγχρονο όμοιό του άγιο μάρτυρα. Επίσης, μαρτύρησε μαζί με τον άγιο Ευγένιο, που έχει το ίδιο όνομα με τον άγιο Ευγένιο Ροντιόνωφ.
Ας επισημάνουμε ότι στο Ρέθυμνο είναι αφιερωμένο στον άγιο Ευγένιο, από τους αγίους πέντε μάρτυρες, το νότιο κλίτος του ιερού ναού των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, δίπλα στο κοιμητήριο (πάνω από το ΚΤΕΛ) και ότι αυτός είναι ο άγιος, του οποίου το όνομα φέρει ο μέχρι πρότινος μητροπολίτης Ρεθύμνης και νυν αρχιεπίσκοπος Κρήτης Ευγένιος.
Μια μοναχή, η Θηρεσία Παπαδοπούλου, στο άρθρο «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΜΑΣ – Ό,τι άκουσα από τη γιαγιά μας την Πόντια Ευγενία», δημοσιευμένο στο περιοδικό “Η Δράση μας”, γράφει για το 1919, τη χρονιά της γενοκτονίας των Ποντίων αδελφών μας από το τουρκικό κράτος (βλέπετε, παραμένουμε στην ίδια περιοχή, αλλά και στα ίδια πάνω κάτω ονόματα):
«Η γιαγιά η Ευγενία είχε δύο αδελφές, την Παρασκευή και την Σουμέλα.
Η Παρασκευή ήτο ωραία και την ξεχώρισε ένας Τούρκος αξιωματικός μαζί με τα παιδιά της, επτά τον αριθμό.
Την παρακάλεσε να αλλάξει θρησκεία, να ασπασθεί το Ισλάμ, και θα την έκανε γυναίκα του χαρίζοντας την ζωή των παιδιών της και την δική της.
Και η Παρασκευή του απαντούσε σταθερά και αταλάντευτα: «Εγώ δεν αλλάζω τον Χριστό για το κεφάλι μου».
Τέσσερις ώρες την περίμενε μήπως και αλλάξει γνώμη και, αφού δεν την έπεισε, έσφαξε τα παιδιά της στην ποδιά της και τελευταία έσφαξε και αυτή!…»
Δηλαδή έκανε ό,τι είχε κάνει στην αρχαιότητα η αγία Σοφία, με τις τρεις κόρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη, και ακόμη παλαιότερα η αγία Σολομονή, με τους επτά γιους της Μακκαβαίους, τους μάρτυρες. Ότι έκανε η αγία μητέρα του αγίου Μελίτωνα, από τους 40 μάρτυρες, που η ιστορία της περιλαμβάνεται στο βιβλίο μας.
Ίσως καταλάβουμε καλύτερα τα παραπάνω, αν τα συνδυάσουμε με το εξής:
«Μιλώντας κάποτε στο αρχονταρίκι μιας αγιορείτικης Μονής, ο Μητροπολίτης Μαυροβουνίου Αμφιλόχιος Ράντοβιτς (ο οποίος εκοιμήθη το 2020) αναφέρθηκε στην αγιασμένη μορφή του πατέρα του. Θυμήθηκε ότι στα χρόνια της αθεϊστικής Γιουγκοσλαβίας, τότε που κανείς δεν τολμούσε να πάει στην Εκκλησία, ο πατέρας του τούς έπαιρνε και τους πήγαινε τακτικά για να κοινωνούν (αν σας θυμίζει αυτό τίποτε). Στο χωριό, του είχαν προτείνει να γίνει δάσκαλος, επειδή είχε τελειώσει Λύκειο. Κι εκείνος απάντησε: «Δεν θέλω να αναλάβω, γιατί θα αναγκαστώ να διδάσκω αθεΐα».
«Ένα βραδάκι», διηγείται ο επίσκοπος Αμφιλόχιος, «μετά τις αγροτικές δουλειές, είχαμε μαζευτεί όλα τα αδέλφια μου, επτά παλληκάρια, και συζητούσαμε περί ομολογίας της πίστεως… (αν δηλαδή πρέπει να παραδεχόμαστε δημόσια την πίστη μας ή όχι).
Ο πατέρας άκουγε τη συζήτηση και σε μία στιγμή λέει:
“Ακούστε, παιδιά μου. Έχω εσάς, επτά γιους, και είμαι έτοιμος να χύσω και την τελευταία σταγόνα του αίματός μου για σας. Όμως να θυμάστε αυτό που σας λέω: Αν ερχόταν κάποιος να μου πει: «Διάλεξε. Ή θα αρνηθείς το Χριστό, ή θα σου σκοτώσουμε τους επτά γιους», εγώ θα έλεγα (και τον πιάσανε τα κλάματα): «Ο Θεός τα έδωσε. Ο Θεός τα πήρε (*). Δεν είναι δικά μου. Του Θεού είναι. Το Χριστό δεν Τον αρνούμαι»”.
«Έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Μου έχει μείνει ακόμα», έλεγε ο επίσκοπος Αμφιλόχιος.
(*) Το «ο Θεός τα έδωσε. ο Θεός τα πήρε» ήταν η απάντηση του δικαίου Ιώβ, στην Παλαιά Διαθήκη, όταν τον πληροφόρησαν ότι σκοτώθηκαν τα παιδιά του.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, με την άνοδο του τζιχαντισμού, πάρα πολλοί χριστιανοί αδελφοί μας βασανίστηκαν και θανατώθηκαν για την πίστη τους στο Χριστό στη Συρία, την Αίγυπτο, τη Νιγηρία, το Πακιστάν και άλλες χώρες. Και αυτή τη στιγμή που μιλάμε άνθρωποι φυλακίζονται, υποφέρουν και πεθαίνουν για το Χριστό.
Κάποιοι από αυτούς είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, κάποιοι άλλοι είναι κόπτες, ρωμαιοκαθολικοί ή προτεστάντες. Δεν μπορούμε να τους αναγνωρίσουμε ως αγίους, επειδή γνωρίζουμε ότι η Εκκλησία είναι μία, η Ορθόδοξη. Όμως μαρτύρησαν και μαρτυρούν για το Χριστό. Είναι σεβαστοί και αγαπητοί για μας, παραδείγματα προς μίμηση σε αυτό τον τομέα, και παρακαλούμε για τις ψυχές τους. Αν είναι και άγιοι, ο Θεός το ξέρει.
Τον Ιούνιο (2023) δημοσιεύθηκε ότι ένα δίχρονο παιδί καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στην αθεϊστική Βόρεια Κορέα, όταν οι γονείς συνελήφθησαν να έχουν στην κατοχή τους την Αγία Γραφή! Οι δε γονείς του καταδικάστηκαν σε θάνατο! Σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, το δίχρονο βρέφος και άλλα μέλη της οικογένειάς του στάλθηκαν σε εξαντλητικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Δύο ετών. Σε ισόβια! Καταλάβατε;
Να παρατηρήσω ότι δεν έμαθα να έγινε κάποια διεθνής εκστρατεία για την απελευθέρωσή του (ίσως πρέπει εμείς να την ξεκινήσουμε), ούτε για τους άλλους χριστιανούς που το καθεστώς της Βόρειας Κορέας συνεχίζει να εκτελεί, να βασανίζει και να φυλακίζει. Σύμφωνα με μια έκθεση του State Department για το 2022, περίπου 70.000 χριστιανοί είναι σήμερα φυλακισμένοι για θρησκευτικούς λόγους στην Βόρεια Κορέα.
(Να πω ότι ορισμένοι τα αμφισβητούν αυτά, επειδή οι Αμερικανοί είναι εχθροί των Βορειοκορεατών. ΜΑΚΑΡΙ να μην αληθεύουν, προπαντός για το δίχρονο παιδάκι).
Αυτή είναι η χριστιανική πίστη. Η πίστη των μαρτύρων. Δεν δίνεις το αίμα σου, αδελφέ (αφού ευτυχώς τώρα δεν μας το απαιτούν), δώσε όμως λίγο χρόνο, λίγη αγάπη, λίγη θαρραλέα ομολογία πίστεως (με αγάπη πάντα), απέναντι στους εχθρούς της πίστεως, που δεν είναι δικοί μας εχθροί, γιατί ο χριστιανός δεν έχει εχθρούς, αλλά ταλαίπωροι που αυτοκαταστρέφονται χωρίς να το καταλαβαίνουν.
Το 2013 η Ελένη Μαχάνκοβα, Ρωσίδα γεννημένη το 1977, παντρεμένη με Τούρκο στην Αττάλεια της Μικράς Ασίας (δηλ. της Τουρκίας), θανατώθηκε από τον σύζυγό της λόγω της χριστιανικής πίστης της. Θεωρείται η πρώτη νεομάρτυρας της σύγχρονης εκκλησίας της Αττάλειας.
Στις 15 Φεβρουαρίου του 2023, στην Αιθιοπία, λίγο πριν βαπτισθεί από προτεστάντης Ορθόδοξος, και καθώς διεκήρυττε με θέρμη
την αλήθεια της ορθόδοξης πνευματικότητος, ο 25χρονος Ιωσίας (γεννημένος το 1997) λιθοβολήθηκε μέχρι θανάτου από φανατικούς συμπατριώτες του!!!
Κατά τη στιγμή τού μαρτυρίου του κρατούσε σφιχτά μια εικονίτσα με τον άγιο Μάρκο, τον Ευαγγελιστή, που κατά την παράδοση ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Αφρικής. Το μαρτύριό του κατέγραψε ο μητροπολίτης Αξούμ της Αιθιοπίας («Αξώμης») Δανιήλ και το κείμενό του υπάρχει στο διαδίκτυο.
*****
Ας πούμε τώρα γιατί – κατ’ εμέ – είναι απαραίτητο να διαβάσουμε αυτό το βιβλίο.
Πρώτον για να γνωρίσουμε τους αγίους και, δεύτερον, για να τους γνωρίσουν τα παιδιά μας.
Αυτό το βιβλίο είναι πολύ κατάλληλο για παιδιά – τουλάχιστον από δέκα ετών – αλλά νομίζω και για εφήβους. Με τους υπέροχους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών του, με τη συναρπαστική γλώσσα του (που οι άφθονες βυζαντινές ονομασίες των αντικειμένων, των φαγητών, των φαρμάκων, των στρατιωτικών αξιωμάτων… όλες εξηγημένες βέβαια, είναι από μόνες τους ένα ολόκληρο ταξίδι) και τους άψογους ζωγραφικούς πίνακες του εξαίρετου εικονογράφου Σπύρου Ζαχαρόπουλου, του ανθρώπου που, πριν λίγα χρόνια, φιλοτέχνησε τα δύο εικονογραφημένα μυθιστορήματα (κόμικς) του νεαρού Γιώργη Λελεδάκη, για το Αρκάδι και τον Δασκαλογιάννη.
Το 2019 σοκαρίστηκε το πανελλήνιο με τις αυτοκτονίες κάποιων εφήβων, εξαιτίας του ηλεκτρονικού παιχνιδιού αυτοκτονίας «Μπλε φάλαινα», στο οποίο ο παίχτης λαμβάνει από το διαδίκτυο, από άγνωστο αποστολέα, την πρόκληση για πενήντα δοκιμασίες, που περιλαμβάνουν σχεδόν καθημερινούς αυτοτραυματισμούς, παρακολούθηση τρομακτικών βίντεο στις 4 τα ξημερώματα, και καταλήγουν στην εντολή νούμερο 50: «Πήδα σε έναν γκρεμό. Δώσε τέλος στη ζωή σου».
Η «Μπλε φάλαινα» είναι ξεπερασμένη πλέον. Όπως είναι ξεπερασμένο το Facebook και άλλες σελίδες «κοινωνικής δικτύωσης». «Το Facebook είναι για τους γέρους» σου λένε. Περάσαμε στην εποχή του TikTok, μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας με σύντομα βίντεο, κατασκευασμένα από διάφορους, άσχετους μεταξύ τους, επί παντός θέματος.
Σε σχετικό άρθρο διαβάζουμε:
«Στην περίπτωση ενός εφήβου με σκέψεις αυτοκτονίας, αρκεί να δείξει ενδιαφέρον για το θέμα – μέσω ενός βίντεο ή απλώς αλληλεπιδράσεις, όπως ένα like, ένα share, μια παύση σε μια εικόνα, ένα σχόλιο ή ένα κλικ στο συσχετισμένες λέξεις-κλειδιά –ώστε ο αλγόριθμος να συμπεράνει ότι είναι κέντρο ενδιαφέροντος και να προσφέρει περισσότερο παρόμοιο περιεχόμενο. …
Έτσι, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2022 από το Κέντρο για την Καταπολέμηση του Ψηφιακού Μίσους, … χρειάστηκαν 2,6 λεπτά για να συστήσει το TikTok περιεχόμενο αυτοκτονίας σε ένα «ευάλωτο» προφίλ εφήβου.
… Το TikTok εντοπίζει την ευπάθεια του χρήστη και την αξιοποιεί. Οι ευάλωτοι λογαριασμοί στη μελέτη (λογαριασμοί: δηλαδή συνδέσεις θεατών) έλαβαν 12 φορές περισσότερες συστάσεις για βίντεο αυτοτραυματισμού και αυτοκτονίας από τους συνήθεις λογαριασμούς».
Δεν έπεται βέβαια πως όποιος ασχολείται μ’ αυτά θα αυτοκτονήσει. Όμως σε έναν κόσμο που ψάχνει να βρει τον εαυτό του, οι κίνδυνοι και οι απειλές διαρκώς διογκώνονται.
Ας κάνουμε λοιπόν, σας παρακαλώ, ένα δώρο στους φίλους μας και στα παιδιά μας. Και στους φίλους των παιδιών μας, και στα παιδιά των φίλων μας. Ας τους κάνουμε δώρο μία από τις ιστορίες που είπαμε εδώ απόψε. Ή μία από τις ιστορίες για αγίους που γνωρίζετε εσείς. Ας τους κάνουμε δώρο αυτό το βιβλίο, έστω κι αν φαίνεται εκ πρώτης όψεως ότι δεν πρόκειται να το διαβάσουν ποτέ. Όμως «ἄλλαι μὲν βουλαὶ ἀνθρώπων, ἄλλα δὲ Θεὸς κελεύει».
Κάπου διαβάζουμε:
«Ο κόσμος γίνεται διαφορετικός, όταν ξέρεις την ιστορία των αγίων.
Όταν ξέρεις κάτι (ή πολλά) για τη ζωή του αγίου Χαραλάμπους, του αγίου Γεωργίου, του αγίου Δημητρίου, της αγίας Μαρίνας, της αγίας Ειρήνης, της αγίας Αναστασίας της Ρωμαίας, της αγίας Μακρίνας, των Τριών Ιεραρχών, των αγίων Αναργύρων, των νεομαρτύρων [όπως οι δικοί μας νεομάρτυρες Ματθαίος εκ Γερακαρίου και Τέσσερις Μάρτυρες οι εκ Μελάμπων, καθώς και οι αγίες – και θαυματουργές – Πέντε Παρθένες της Αργυρούπολης]…
Των αγίων που υπάρχουν τα ονόματά τους στην οικογένειά σου, των αγίων της ενορίας σου, της πόλης σου, της συνοικίας σου, των αγίων που γιορτάζουν σήμερα ή αύριο…
Τότε ο κόσμος γίνεται διαφορετικός. Κάτω από το γκρίζο χρώμα του, αστράφτει σαν διαμάντι η χάρη του Θεού και αλλάζει τα πάντα. Η ζωή έχει νόημα, ο κόσμος έχει νόημα, ο διπλανός μας δεν είναι ξένος, αλλά μέλος της μεγάλης οικογένειας που λέγεται Σώμα Χριστού. Κι αν δεν είναι χριστιανός, είναι ευθύνη μου και ευθύνη όλων μας να μάθει για το Χριστό, την Παναγία και τους αγίους και να γίνει, αν θέλει, κι εκείνος μέλος του Σώματος του Χριστού, μέλος μου, μέλος σου, μέλος μας.
Ο κόσμος και η ζωή αλλάζουν, ο νους, η καρδιά, η ιστορία της ανθρωπότητας, η πατρίδα μας, η ιστορία μας, το μέλλον μας, η νεολαία μας, όλα αλλάζουν όταν ξέρουμε ποιος είναι ο άγιος Ραφαήλ, ο άγιος Εφραίμ της Νέας Μάκρης, ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος, ο άγιος Νεκτάριος, ο άγιος Πορφύριος, ο άγιος Παΐσιος, ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός, ο άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ, ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, ο άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, γέροντας Ευμένιος των Ρουστίκων, ο π. Γεώργιος Καλτσίου (της Ρουμανίας), ο γέροντας Ιουστίνος Πίρβου, η γερόντισσα Γαλακτία της Μεσσαράς, η οσία Ματρώνα της Μόσχας, η αγία Ματρώνα της Χίου, η αγία Ξένη της Πετρούπολης, η αγία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, η αγία Μεθοδία της Κιμώλου, οι άγιοι της αφρικανικής ερήμου, οι άγιοι της Ρωσίας, της Σερβίας, της Συρίας, της χώρας μας, της περιοχής μας…
Ξέροντας τι έζησαν, τι πέρασαν, τι πάλεψαν, τι χάρηκαν, πώς πήραν θεία βοήθεια αυτοί οι άγιοι, όλα αλλάζουν. Μπορούμε να το παλέψουμε, να αντέξουμε και να παλέψουμε τους εχθρούς, τον κακό εαυτό μας, τον εγωισμό μας, τους εχθρούς των παιδιών μας, τους εχθρούς της πατρίδας μας, τον μεγάλο εχθρό όλων μας, το διάβολο. Να παλέψουμε χριστιανικά, όχι με μίσος, αλλά με κουράγιο και αγάπη. Διότι η αγάπη θέλει κουράγιο, υπομονή, αρετή και τόλμη. Διότι η αγάπη είναι η αληθινή ελευθερία. Και η αγάπη είναι ο Χριστός».
*****
Επειδή άγιοι υπάρχουν και δίπλα μας (ακόμη και «μικροί άγιοι», που έχουν προχωρήσει λίγα ή περισσότερα βήματα στην Οδό), και ο καθένας είναι προσκαλεσμένος γι’ αυτό το «τέρμα», την πνευματική του τελειοποίηση διά του Χριστού, η μελέτη της ζωής των αγίων, όπως γράφει ο σύγχρονος πνευματικός πατέρας της Σερβίας, και καθηγητής του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου, άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς (στο διάσημο βιβλίο του Άνθρωπος και Θεάνθρωπος), μας δείχνει…
«…πώς ένας νέος γίνεται άγιος νέος, πώς μία κόρη (=κοπέλα) γίνεται αγία κόρη, πώς ένας γέρος γίνεται άγιος γέρος, πώς μία γερόντισσα γίνεται αγία γερόντισσα, πώς ένα παιδί γίνεται άγιο παιδί, πώς οι γονείς γίνονται άγιοι γονείς, πώς ένας γιός γίνεται άγιος γιός, πώς μία θυγατέρα γίνεται αγία θυγατέρα, πώς μία οικογένεια γίνεται αγία οικογένεια, πώς μία κοινωνία γίνεται αγία κοινωνία, πώς ένας ιερεύς γίνεται άγιος ιερεύς, πώς ένας επίσκοπος γίνεται άγιος επίσκοπος, πώς ένας βοσκός γίνεται άγιος βοσκός, πώς ένας γεωργός γίνεται άγιος γεωργός, πώς ένας βασιλεύς γίνεται άγιος βασιλεύς, πώς ένας εργάτης γίνεται άγιος εργάτης, πώς ένας δικαστής γίνεται άγιος δικαστής, πώς ένας δάσκαλος γίνεται άγιος δάσκαλος, πώς ένας καθηγητής γίνεται άγιος καθηγητής, πώς ένας στρατιώτης γίνεται άγιος στρατιώτης, πώς ένας αξιωματικός γίνεται άγιος αξιωματικός, πώς ένας κυβερνήτης γίνεται άγιος κυβερνήτης, πώς ένας γραμματεύς γίνεται άγιος γραμματεύς, πώς ένας έμπορος γίνεται άγιος έμπορος, πώς ένας μοναχός γίνεται άγιος μοναχός, πώς ένας οικοδόμος γίνεται άγιος οικοδόμος, πώς ένας ιατρός γίνεται άγιος ιατρός, πώς ένας τελώνης γίνεται άγιος τελώνης, πώς ένας μαθητής γίνεται άγιος μαθητής, πώς ένας επαγγελματίας γίνεται άγιος επαγγελματίας, πώς ένας φιλόσοφος γίνεται άγιος φιλόσοφος, πώς ένας επιστήμων γίνεται άγιος επιστήμων, πώς ένας πολιτικός γίνεται άγιος πολιτικός, πώς ένας υπουργός γίνεται άγιος υπουργός, πώς ένας πτωχός γίνεται άγιος πτωχός, πώς ένας πλούσιος γίνεται άγιος πλούσιος, πώς ένας δούλος γίνεται άγιος δούλος, πώς ένας δεσπότης (=αφέντης) γίνεται άγιος δεσπότης, πώς οι σύζυγοι γίνονται άγιοι σύζυγοι, πώς ένας συγγραφεύς γίνεται άγιος συγγραφεύς, πώς ένας καλλιτέχνης γίνεται άγιος καλλιτέχνης».
Αδελφοί μου, και στα δικά μας! Καλή αντάμωση (αγίων αντάμωση) στη βασιλεία των ουρανών.
Αμήν.
