Καθηγητής πανεπιστημίου, πρωτοπόρος ερευνητής και χειρούργος, αρχιεπίσκοπος, έγγαμος, φυλακισμένος, εξόριστος, τυφλός, Ανάργυρος…
Όταν πρωτοδιάβασα τη βιογραφία του, αναρωτήθηκα: «Υπήρξαν τέτοιοι άνθρωποι τον 20ό αιώνα;!». Τώρα ξέρω πως υπήρξαν κι άλλοι τέτοιοι άνθρωποι τον 20ό αιώνα και πως και τον 21ο ζουν μερικοί. Πιστεύω και πως τώρα γεννιούνται κάποιοι, που θα λάμψουν τα μέσα και τα τέλη του 21ου αιώνα ως μεγάλοι ορθόδοξοι άγιοι, γεμάτοι πανανθρώπινη αγάπη.
Ελάχιστα λόγια για τη σπουδαία ζωή του:
Γεννήθηκε το 1877 και κοιμήθηκε στις 11 Ιουνίου 1961. Το όνομά του, πριν γίνει μοναχός, ήταν Βαλεντίν Βοινο-Γιασενέτσι. Παρά την κλίση του στη Φιλολογία, προτίμησε να σπουδάσει Ιατρική, με αποκλειστικό σκοπό να βοηθήσει τους φτωχούς, αγράμματους και καταπιεσμένους χωρικούς στην αχανή ρωσική ύπαιθρο.
Ήταν κορυφαίος χειρούργος, πρωτοπόρος στη Ρωσία σε τομείς όπως η μεταμόσχευση νεφρού, η τοπική αναισθησία (την οποία πραγματοποίησε πρώτος στη Ρωσία, με δική του μέθοδο σε ηλικία 33 ετών) και η μετάγγιση αίματος, συγγραφέας σαράντα σπουδαίων επιστημονικών μελετών, που βραβεύτηκαν με το Βραβείο Στάλιν (τα χρήματα από το βραβείο τα μοίρασε στους φτωχούς) και διαπρεπής καθηγητής, από το 1920, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Τασκένδης. Το βιβλίο του «Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων» (1934) στις τρεις πρώτες εκδόσεις κυκλοφόρησε σε 60.000 αντίτυπα.
Παρ’ όλα αυτά ήταν ανεπιθύμητος από το αθεϊστικό σοβιετικό καθεστώς και με κάθε ευκαιρία διώχθηκε, φυλακίστηκε και εξορίστηκε για πολλά χρόνια, εξαιτίας της ιερατικής του ιδιότητας και της διαρκούς ομολογίας της πίστης του στο Θεό. Επιθυμούσε να διδάσκει στο πανεπιστήμιο φορώντας το ράσο του, ενώ στο χειρουργείο είχε πάντα την εικόνα της Παναγίας. Πριν από κάθε εγχείριση, με ένα βαμβάκι ποτισμένο με ιώδιο έκανε το σημείο του σταυρού στο σημείο του σώματος, όπου θα γινόταν η τομή. Αυτά είχαν αποτέλεσμα τις πολλαπλές καταδίκες του.
Έγγαμος και πατέρας τεσσάρων παιδιών, μετά το θάνατο της γυναίκας του έγινε μοναχός και ιερέας και πήρε το όνομα Λουκάς, επειδή και ο ευαγγελιστής Λουκάς ήταν γιατρός.
Ανάμεσα σε αλλεπάλληλες φυλακίσεις και εξορίες, έγινε ο προστάτης των φτωχών και κατατρεγμένων, άσκησε την ιατρική κάτω από άθλιες συνθήκες σε πολλά μέρη της Ρωσίας (συνήθως εξόριστος) και το σπίτι του ήταν διαρκώς γεμάτο από πάμπτωχους ασθενείς, που όχι μόνο τους περιέθαλπε δωρεάν, αλλά και, όταν μπορούσε, τους τάιζε (όταν έγινε αρχιεπίσκοπος Κριμαίας, έστελνε ανθρώπους να ψάξουν να βρουν φτωχούς ασθενείς, για να τους περιθάλψει). Σώζεται επιστολή προς το γιο του, στην οποία γράφει: «Αγάπησα το μαρτύριο, που τόσο παράξενα καθαρίζει την ψυχή».
Στα κηρύγματά του, αλλά και στην επιστημονική διδασκαλία του, τόνιζε μεταξύ άλλων δυο πράγματα: «Προστατεύστε τον εαυτό σας από το αμάρτημα του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας. Μην ταπεινώνετε ποτέ κανέναν: στο πρόσωπο του πιστού ορθόδοξου χριστιανού κάθε αλλόθρησκος και αλλοεθνής πρέπει να βρίσκει φιλοξενία και βοήθεια» – «Ο γιατρός πρέπει να βλέπει τον ασθενή του όχι ως μια απρόσωπη “περίπτωση”, αλλά ως έναν άνθρωπο-εικόνα του Θεού, που η καρδιά του σπαρταράει από φόβο!».
Κοιμήθηκε τυφλός στη Συμφερούπολη της Κριμαίας στις 11 Ιουνίου 1961, ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του. Ο λαός τον τίμησε αμέσως ως άγιο και χαρακτηρίζεται Θαυματουργός – είναι «ένα αφτί που ακούει τις προσευχές των ασθενών». Το Νοέμβριο του 1995 αναγνωρίστηκε ως άγιος με απόφαση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τροπάρια προς τιμήν του έχει γράψει και ο γνωστός παιδοψυχολόγος – παιδοψυχίατρος και ιερέας π. Βασίλειος Θερμός.
Το πιο εντυπωσιακό από τα αναρίθμητα θαύματά του (πολλά έχουν καταγραφεί και στην Ελλάδα) είναι η αποκατάσταση των δαχτύλων ενός μικρού πιανίστα, του Ναζάρ Στανιντσένκοφ, που ακρωτηριάστηκαν στις άκρες και στη συνέχεια μεγάλωσαν και αποκαταστάθηκαν στην κανονική τους διάπλαση.
Λείψανά του φυλάσσονται και στην ιερά μονή Σαγματά, έξω από τη Θήβα, που ο τότε ηγούμενός της και σήμερα μητροπολίτης Αργολίδος Νεκτάριος Αντωνόπουλος, έγραψε και τη βιογραφία του αγίου στα ελληνικά: Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, εκδ. Ακρίτας 2003.
Αξίζει επίσης να αναζητήσετε στο Διαδίκτυο την εισήγηση του γιατρού Νικολάου Τζαφέστα, στην ημερίδα που διοργάνωσε η Θρησκευτική Υπηρεσία του Γ.Ν. Νοσοκομείου Κέρκυρας την 11η Ιουνίου 2012 προς τιμήν του αγίου Λουκά, «Πώς θα ήταν ο άγιος Λουκάς ως γιατρός του Ε.Σ.Υ.;».
του Θοδωρή Ρηγινιώτη
