Ο Αιμίλιος Γάσπαρης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση. Έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στη Νεοελληνική Φιλολογία.
Έχει εκδώσει δέκα βιβλία, ανάμεσα σε αυτά έξι ποιητικές συλλογές. Έχει πραγματοποιήσει δεκαεννέα ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής. Έργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές συλλογές.
Πότε και με ποια αφορμή συνειδητοποιήσατε ότι θέλετε να γίνετε καλλιτέχνης;
Μπορεί να είναι κοινότυπο μα ήδη από τα εφηβικά μου χρόνια, αρχές της δεκαετίας του 1970, ήξερα ότι θα με απασχολούσε πολύ ο τομέας της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το περιβάλλον μου είχε πολλούς με καλλιτεχνικές ευαισθησίες και δραστηριότητες. Έτσι από πολύ νωρίς η ζωγραφική αποτέλεσε έναν κύριο τρόπο έκφρασης. Με την καθοδήγηση και τη βοήθεια απόκτησα ιδιαίτερες γνώσεις και με την έμφυτη ικανότητα στο σχέδιο έφτασα σε ένα πολύ υψηλό σημείο και στο αρχείο μου υπάρχουν πολλά έργα αυτής της εποχής. Αυτό συνεχίστηκε στα χρόνια της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών εκείνη την εποχή δεν ήταν εύκολη υπόθεση, έτσι παράλληλα με τις σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ασχολήθηκα κατά κύριο τρόπο με την ειδίκευσή μου στην ελαιογραφία και πολύ σύντομα πραγματοποίησα την πρώτη μου ατομική έκθεση με ελαιογραφίες εμπνευσμένες από την αρχιτεκτονική της ιδιαίτερης πατρίδας μου, έργα που παρουσίαζαν εικόνες από μια ομορφιά του χωριού μου που λίγο αργότερα θα άλλαζε και θα ήταν ένα νοσταλγικό παρελθόν. Αυτή θα έλεγα πως ήταν και η κύρια αφορμή για να ζωγραφίσω εκείνη την εποχή, καθώς ήθελα και με την τέχνη μου αυτή να κρατήσω τις στιγμές αυτές που βλέπαμε πως θα έρχονταν στη θέση τους σχεδόν με βία μια νέα πραγματικότητα. Η έκθεση αυτή είχε μεγάλη επιτυχία και ήταν η αρχή για τις εκθέσεις που ακολούθησαν μέχρι σήμερα που εκτός τις ομαδικές έχουν φτάσει στον αριθμό των είκοσι με ποικίλα θέματα.
Με ποιες θεματικές έχετε ασχοληθεί; Πώς και από τι εμπνέεστε;
Η πρώτη και κύρια θεματική μου είναι το τοπίο και πιο πολύ αυτό με αρχιτεκτονικά στοιχεία. Έτσι σε όποια πόλη βρέθηκα ο χώρος της, τα κτίρια, το τοπίο που την περιέβαλλε αποτελούσε θέμα για την ζωγραφική μου. Βασικό ρόλο στα θέματά μου έχουν παίξει η πόλη του Ρεθύμνου, η Ρόδος, η Νάξος, η Λακωνία και το Άγιο Όρος, επίσης η Αθήνα και όλα τα θέματα από τις περιοχές αυτές έδωσαν και μια ή και δυο ατομικές εκθέσεις. Μια ξεχωριστή θεματική ενότητα αποτέλεσαν τα σχέδια που έγιναν στη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας και τα έργα που ακολούθησαν σχετικά και που κι αυτά αποτέλεσαν το θέμα μιας ακόμα ατομικής έκθεσης. Μια μεγάλη ενότητα της δουλειάς μου αποτελούν έργα με θέμα τον έρωτα, τα πουλιά και τα λουλούδια. Παράλληλα με την ζωγραφική με υδατογραφίες και ελαιογραφίες και σχέδια και έργα μικτής τεχνικής ασχολούμαι με την φωτογραφία και εδώ μια ξεχωριστή έμπνευση μου χάρισε ο Υμηττός συνθέτοντας μια σειρά έργων που την αρχική τους υπόσταση την οφείλουν στην επαφή μου με το υπέροχο αυτό βουνό και την καταπληκτική του φύση. Συνοψίζοντας η φύση και ο άνθρωπος αποτελούν τα κύρια σημεία της έμπνευσής μου.
Τα έργα σας έχουν βιωματικά στοιχεία;
Από τα έργα της περιόδου της στρατιωτικής θητείας, ένα πολύ σημαντικό βίωμα στην ζωή του νέου ανθρώπου μέχρι και τα έργα της σειράς με τα λουλούδια της αυλής μου η όλη μου καλλιτεχνική δραστηριότητα έχει σχέση με τα πολλά και ποικίλα βιώματά μου. Ακόμη και η σειρά που είχα εμπνευστεί από τα δάση γύρω από την Στουτγάρδη όταν έμενα στην Γερμανία και αυτό ήταν ένα αποτέλεσμα της επαφής μου με την φύση εκεί. Επειδή ένας άλλος τομέας που με απασχολεί είναι η ποίηση και στην όλη μου συγγραφική μου δραστηριότητα, έχω ως τώρα εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές, βιωματικά στοιχεία παίζουν έναν κυρίαρχο ρόλο. Στην προσπάθεια να προβάλω αυτά που έχω στο νου μου και αυτά που κρίνω πως αξίζει να παραμείνουν έστω για λίγο ως αποτέλεσμα μια καλλιτεχνικής εργασίας είναι αυτό από τον εθνικό μας ποιητή που μας συμβουλεύει αυτό το ιδιαίτερο το δικό μας να προσπαθούμε να το δώσουμε έτσι που να μπορεί να εκφράσει και το πλατύ κοινό. Είναι ένα ζητούμενο πως ένα απλό λουλούδι της αυλής μας στο χωριό μπορεί να φτάσει να συγκινεί τον καθένα και να γίνεται σημείο αναφοράς για όλους.
Υπάρχει αγωνία στη δημιουργία;
Πάντα υπάρχει αγωνία και όσο μεγαλύτερη είναι κατά τη διάρκεια της δημιουργίας τις περισσότερες φορές τόσο αυξάνεται και η ικανοποίηση μετά. Θα έλεγα πως εδώ πρόκειται για μια γλυκιά αγωνία, μια σύνδεση της ανυπομονησίας με το ευχάριστο της αναζήτησης και της εξερεύνησης. Ο πειραματισμός με τα χρώματα, τα αλλεπάλληλα σχέδια και η όλη πορεία μέχρι την ολοκλήρωση ενός έργου ή μιας ενότητας έργων, ακόμη και η διαδικασία μέχρι την οργάνωση μιας έκθεσης εμπεριέχει στοιχεία αγωνίας. Όμως παρατηρώ πως με την ωριμότητα και την επικοινωνία το στοιχεία της αγωνίας αμβλύνεται και υπερτερούν πολλά άλλα που και αυτά είναι γόνιμα και παραγωγικά.
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης και των εικαστικών καλλιτεχνών σήμερα;
Η εποχή μας σήμερα είναι ρευστή. Έτσι τον κοινωνικό ρόλο της τέχνης και των δημιουργών μπορούμε να τον εξετάσουμε από πολλές πλευρές με πολλά θετικά και αρνητικά. Αν δούμε τον ρόλο αυτό από ψυχιατρική πλευρά είναι άλλο ζήτημα με αυτό της αυστηρά καλλιτεχνικής πλευράς. Σήμερα πολλοί μια γραμμή κάνουν και θεωρούν ότι έχουν γίνει Πικάσο. Άλλοι παράγουν έργα μιας ακαθόριστης διαμαρτυρίας και πάλι πιστεύουν ότι έχουν ανακαλύψει τις πηγές του αθάνατου νερού. Τα μουσεία και οι αίθουσες τέχνης γεμίζουν από έργα που μπορεί να έχουν μια φοβερή τεχνολογία μα τους λείπει η ψυχή. Σήμερα με τόσες δυνατότητες της προβολής της τέχνης βλέπουμε μια ατέλειωτη σειρά από παρουσιάσεις και μόνο και αραιά και πού κάποια πραγματική κριτική και αξιολόγηση. Βλέπουμε στις πλατείες και σε κομβικά σημεία της πόλης σκουπίδια που πολλές φορές φέρουν ονόματα σπουδαία, βλέπουμε συνθέσεις που προκαλούν το γέλιο για τη ρηχότητα και την αφέλεια των συμβολισμών τους. Ζούμε την εποχή των μεγάλων απαιτήσεων, του μεγάλου μεγέθους που πολλές φορές είναι του επιπέδου της μουτζούρας που γεμίζει τους τοίχους μιας πόλης, που επιβάλλεται και διαμορφώνει και μόνο τη σιωπή του κοινού προκαλεί. Ευτυχώς, υπάρχουν ελάχιστοι που αμύνονται, ευτυχώς υπάρχουν τα Μουσεία που βρίσκεις μια τέχνη σπουδαία και διαχρονική, ώστε να ελπίζουμε σε μια μελλοντική ανάταξη, σε μια διαφορετική και πιο ουσιαστική επίδραση και αλληλεπίδραση στον τομέα αυτό.
Πού πιστεύετε ότι είναι ο κατάλληλος χώρος να τοποθετηθούν τα έργα σας;
Ο πιο κατάλληλος χώρος για τα έργα μου είναι να υπάρχουν εκεί που πραγματικά τα αγαπούν και που θα προκαλούν την ευχαρίστηση σε εκείνους που έχουν επιλέξει να τα βλέπουν. Ένα μεγάλο μέρος της καλλιτεχνικής μου δημιουργίας είναι μικρού μεγέθους και αυτά μπορούν να πάρουν θέση σε σημεία πολύ προσωπικά και πολύ κοντά στον καθένα. Προσωπικά θαυμάζω στα Μουσεία τις προθήκες με τα ειδώλια και τα όστρακα που διασώζουν σπαράγματα μιας αρχαίας τέχνης. Θα ήθελα πολύ να παραλληλίζω τα δικά μου έργα με αυτές τις υπέροχες δοκιμές, θα μου άρεσε να δοκιμαστώ με αυτές τις αρχαίες τεχνικές που χωρίς αμφισβήτηση μας πλουταίνουν και μας ικανοποιούν. Αυτήν την ικανοποίηση θα με ενδιέφερε να προκαλούν και να προσφέρουν τα έργα μου και αυτό θα αποτελούσε μια μεγάλη ευχαρίστηση για μένα.
Ο Αιμίλιος Γάσπαρης εκθέτει στην Αθήνα αυτό τον καιρό και μέχρι το Σάββατο 15 Ιουλίου, σε μία έκθεση σε σύλληψη και επιμέλεια Πάρη Καπράλου με τίτλο “Χρώμα σε νερό 7: Θερινή Ραστώνη”, η οποία λαμβάνει χώρα στην Chili Art Gallery (Δημοφώντος 13-15, Θησείο) και είναι επισκέψιμη με ελεύθερη είσοδο για το κοινό Τρίτη, Τετάρτη, Παρασκευή 11.00 – 18.00, Πέμπτη 12.00 – 19.00, Σάββατο 11:00 – 15.00.
