Η αγάπη του κόσμου τον έχει αγκαλιάσει. Κι αυτός, όπου κι αν παίζει την κρητική λύρα του, σε συναυλίες, σε κέντρα, σε γάμους ή σε βαφτίσια, είναι πάντα χαρούμενος. Γιατί η μουσική τον ταξιδεύει και τον κάνει ευτυχισμένο. Ο Ανδρέας Μανωλαράκης μιλάει αποκλειστικά στον Μπάμπη Παπαφιλιππάκη και το allyou.gr.
“Σινεμά Απόλλωνας”. Ένα από τα πιο ξακουστά σημεία των Χανίων. Κάθε εβδομάδα δύο φορές, ήμουν εκεί. Και η επιβλητικότητα της φανταχτερής ταμπέλας του, μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Την κοιτούσα και… χανόταν το μάτι μου. Ταξίδευα μέσα απ’ αυτή για κάμποσα λεπτά. Το γκρι Opel Kaddet του πατέρα μου, βλέπετε, σταματούσε λίγο πιο πάνω. Εκεί ήταν η σχολή λύρας του Ανδρέα Λιλικάκη. Κι εμείς σταματούσαμε σε αυτό το σημείο και περιμέναμε, καρτερικά, τον αδερφό μου να τελειώσει τα μαθήματα λύρας που έκανε.
Από τότε είχε τύχει το μάτι μου να πέσει σε ένα παιδί. Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο μετέφερε τη λύρα του. Τον παρατηρούσα και η ευλάβεια με την οποία την κρατούσε έμοιαζε λες και είχε το Άγιο Φως στα χέρια του.
Ο χρόνος πέρασε, αλλά έδειξε ότι δεν λάθεψα για το γεγονός ότι το βλέμμα μου είχε καρφωθεί σε αυτή τη λεπτομέρεια. Κι αυτό γιατί, μετά από περίπου 18 χρόνια αυτό το παιδί, άντρας πια, είναι ένας από τους νέους στυλοβάτες της κρητικής παράδοσης. Ο λόγος για τον Ανδρέα Μανωλαράκη, ο οποίος είναι ο πλέον ανερχόμενος λυράρης στην Κρήτη και έχει αποκτήσει το δικό του φανατικό κοινό.
Ένοιωσα πως δεν χρειάζεται να προλογίσω αυτά που είπε, καθώς οι απαντήσεις του δίνουν τη δυνατότητα ακόμη και σε αυτόν που δεν τον ξέρει να καταλάβει την ποιότητα του χαρακτήρα του και την ταπεινότητα που τον διακρίνει. Όσο για το ταλέντο του, δεν χρειάζεται να πούμε κάτι παραπάνω, μιας και «μιλάει» από μόνη της η αγάπη του κόσμου.
Από ποια ηλικία ξεκίνησες να παίζεις λύρα και ποιοι ήταν οι λόγοι που διάλεξες να μάθεις το παραδοσιακό όργανο της Κρήτης;
Είμαι από μία οικογένεια που αγαπάει την παράδοση. Έτσι και εγώ, από μικρός αγάπησα την κρητική μουσική και ζήτησα από τον πατέρα μου να μου αγοράσει μία λύρα σε ηλικία 9 ετών. Έτσι ξεκίνησαν όλα.
Πίστευες όταν άρχιζες να μαθαίνεις λύρα ότι κάποια ημέρα θα γίνεις επαγγελματίας λυράρης;
Σας μιλάω ειλικρινά ότι ποτέ δεν είχαν στο μυαλό μου να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μουσική. Δεν το επιδίωξα, απλά προέκυψε.
Ποιους λυράρηδες είχες ως πρότυπά σου;
Αρχίζοντας να μαθαίνω λύρα, μελέτησα όλους τους παλιούς λυράρηδες, τα ιερά τέρατα της κρητικής μουσικής. Πάντως, σιγά σιγά με τον καιρό ξεχώρισα κάποιους λυράρηδες, στους οποίους με εντυπωσίασε πολύ η μουσική τους, αλλά συνάμα το ήθος τους και ο σεβασμός που έδειχναν στην παράδοση. Δύο από αυτούς είναι ο Βασίλης Σκουλάς και ο αείμνηστος Τσουρουπάκης.
Ο κόσμος σ’έχει αγκαλιάσει και έχεις αποκτήσει ένα ιδιαίτερα φανατικό κοινό. Σίγουρα αυτό είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή των κόπων σου όλα αυτά τα χρόνια. Έτσι δεν είναι;
Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος και στην Κρήτη αλλά και στην Αθήνα μάς έχει αγκαλιάσει και το μόνο που μπορώ να πω είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ. Είναι πολύ συγκινητικό να ξεκινάς σε μικρή ηλικία να μαθαίνεις κάποιο μουσικό όργανο και σιγά σιγά, με τα χρόνια να έρχεται η στιγμή να παίζεις μπροστά σε κοινό που σου δείχνει ανταπόκριση. Νιώθω την ανάγκη να πω και πάλι ένα ευχαριστώ, αν και είναι λίγο, στον κόσμο που μας στηρίζει με την παρουσία του.
Έχεις συμβάλει στο γεγονός ότι η νεολαία έχει κάνει στροφή στην παραδοσιακή μουσική. Αισθάνεσαι περήφανος γι΄αυτό;
Θα σου μιλήσω γενικά, γιατί δεν είμαι άνθρωπος που του αρέσει να παινεύει τον εαυτό του. Σίγουρα το να υπάρχουν νέοι σε ηλικία καλλιτέχνες, οι οποίοι παίζουν παραδοσιακή μουσική βοηθάει, κατά την άποψή μου, στο να ακουστούν τα τραγούδια. Ένα μεγαλύτερο μέρος της νεολαίας, επίσης, θεωρώ ότι βοήθησε πολύ στο ότι ακούστηκε η κρητική μουσική. Και μάλιστα σε χώρους που δεν συνηθιζόταν να παίζονται παραδοσιακά τραγούδια. Έτσι πιστεύω ότι δόθηκε η ευκαιρία να ακουστούν ευρέως τα κρητικά και να τα ακούσουν νέοι που δεν είχαν τέτοια ακούσματα.
Πριν περίπου ένα χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη σου δισκογραφική δουλειά με τίτλο “Όμορφα Λόγια”, η οποία στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία. Μίλησε μας λίγο γι’αυτήν.
Τον Μάρτιο του 2014 έκανα την πρώτη μου δισκογραφική δουλειά, με τίτλο «Όμορφα Λόγια». Ήταν ένα σημαντικό βήμα στην καλλιτεχνική μου πορεία και οφείλω να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές (συνθέτες, στιχουργούς, μουσικούς), που ο καθένας με τον δικό του τρόπο βοήθησε στην ολοκλήρωση του συγκεκριμένου μουσικού έργου. Βέβαια, το μεγαλύτερο ευχαριστώ το χρωστάω στον κόσμο που αγκάλιασε τον δίσκο και τον έκανε χρυσό σε διάστημα μόλις πέντε μηνών. Πάντως δεν μένουμε εκεί και ετοιμάζουμε τη δεύτερη δισκογραφική δουλειά, η οποία θα είναι ολοκληρωμένη, πρώτα ο Θεός, σε λίγους μήνες από σήμερα. Επίσης έχει ετοιμαστεί και ένα Live από τη συναυλία που δώσαμε στη Φορτέτζα στο Ρέθυμνο, που έγινε τον Ιούνιο. Αυτό το Live θα ανέβει στη σελίδα μας στο Youtube σε μερικές ημέρες.
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι στη δουλειά σου και ποιο είναι αυτό που απολαμβάνεις περισσότερο;
Σίγουρα, όπως σε κάθε δουλειά, έτσι και στη δική μου, υπάρχουν και οι καλές και οι κακές στιγμές. Εντούτοις, αν αισθάνεσαι πραγματικά αυτό που κάνεις και το αγαπάς, περνάς όμορφα.
Ένας καλλιτέχνης, όπως εσύ, όταν παίζει ανελλιπώς σε κέντρα διασκέδασης, γάμους και βαφτίσεις δεν μπορεί να είναι ρομπότ και να είναι πάντα χαρούμενος. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τις κακές στιγμές μας στη ζωή. Πως καταφέρνεις να παίζεις και να διασκεδάζεις τον κόσμο, όταν δεν είναι ψυχολογικά καλά;
Η μουσική σε ταξιδεύει. Και σε εμένα συμβαίνει το ίδιο και όταν δεν είμαι καλά ψυχολογικά, αν παίζω μουσική ξεφεύγω από την καθημερινότητα και με απορροφά η λύρα και το τραγούδι. Αλλάζει εντελώς η ψυχολογία μου τότε. Η μουσική είναι το καλύτερο γιατρικό.
Υπάρχει κάποιος άλλος καλλιτέχνης με τον οποίο θα ήθελες να συνεργαστείς στο μέλλον;
Δεν θα πω κάποιον συγκεκριμένα. Θα πω ότι θα ήθελα να συνεργαστώ με καλλιτέχνες από άλλα είδη μουσικής.
Πες μου τρία πράγματα που πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης για να μπορέσει να υπάρξει ενεργά στο χώρο;
Αγάπη, ήθος και σεβασμό. Δηλαδή αυτά που μας έμαθαν οι παλιότεροι και πρέπει να τα μεταλαμπαδεύσουμε και εμείς στους νεότερους με τη σειρά μας.
Τι, κατά τη γνώμη σου, κάνει την Κρήτη να ξεχωρίζει από τους άλλους τόπους;
Επειδή είμαι κρητικός δεν μπορώ να σου πω πολλά πράγματα. Άλλωστε, χωριό που φαίνεται κολαούζο δεν θέλει. Πάντως θεωρώ ότι κάθε τόπος που έχει ήθη, έθιμα και παραδόσεις και καταφέρνει και τα διατηρεί, πάντα θα ξεχωρίζει.
Σε ποιους ανθρώπους πιστεύεις ότι χρωστάς ένα ευχαριστώ;
Οφείλω πολλά πράγματα κατά πρώτον στην οικογένειά μου, εν συνεχεία στους δασκάλους μου στο σχολείο και φυσικά και στους δάσκαλους της ζωής μου, οι οποίοι είναι πολύ σημαντικοί για κάθε άνθρωπο.
