Για την 1η Γιορτή Κρητικής Διατροφής ο Γιώργος Βλαστός επικεφαλής δημοτικός σύμβουλος της δημοτική παράταξης «Εναλλακτική Κίνηση Πολιτών Ρεθύμνου» έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η ανάδειξη της κρητικής δίαιτας και της κρητικής διατροφής με αφορμή την οργάνωση της 1ης Γιορτής Κρητικής Διατροφής από τον Δήμο και την Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνης, είναι ένα θετικό γεγονός. Η κρητική δίαιτα είναι επιστημονικά αναγνωρισμένη διεθνώς και απομένει να βρεθούν εκείνες οι πολιτικές προώθησης και στήριξης της σε όλες τις κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες του τόπου και του εξωτερικού. Δυστυχώς μέχρι τώρα, ελάχιστες ήταν οι προσπάθειες προώθησης της κρητικής διατροφής με ευθύνη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ αλλά και των εκπροσώπων τους στην τοπική αυτοδιοίκηση της Κρήτης. Ο λόγος είναι ότι οι κυρίαρχες πολιτικές στην αγροτική οικονομία, τον μαζικό τουρισμό του all inclusive και τα διατροφικά πρότυπα που προβάλλουν, έρχονται σε αντίθεση με τον κρητικό τρόπο διατροφής.
Πέρα από τις ευχές χρειάζονται πρώτα από όλα πράξεις στον ίδιο τον τόπο μας και από την τοπική αυτοδιοίκηση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διάστασης λόγων και έργων στην προώθηση της κρητικής διατροφής είναι η αδιαφορία του Δήμου Ρεθύμνης και της Περιφέρειας Κρήτης στην πρόταση του καθηγητή Αντώνη Καφάτου (πρωτεργάτη της έρευνας της κρητικής διατροφής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης), για εκπαιδευτική παρέμβαση στα παιδιά νηπιαγωγείων του Ρεθύμνου, που καταθέσαμε ως «Εναλλακτική Κίνηση» στο Δημοτικό Συμβούλιο Ρεθύμνης τον Απρίλιο του 2011.
Η εξαιρετικά χρήσιμη αυτή πρόταση χαμηλού κόστους του κ. Αντ. Καφάτου συνίσταται σε εκπαιδευτική παρέμβαση στα παιδιά νηπιαγωγείων στο Ρέθυμνο, τους εκπαιδευτικούς τους και στους γονείς τους σε θέματα διατροφής, άθλησης και αποφυγή τοξικών ουσιών (για ολοκληρωμένη ανάγνωση της πρότασης του κ. Αντ. Καφάτου στο διαδίκτυο, δείτε στο blog της «Εναλλακτικής Κίνησης: http://ekp-rethymnou.blogspot.gr/2012/07/var-a2aconfig-a2aconfig-a2aconfig.html).
Δυστυχώς τα ευχολόγια περί κρητικής διατροφής απέχουν πολύ ακόμα από το να γίνουν πράξη. Εμείς θα συνεχίσουμε να προβάλλουμε ένα άλλο μοντέλο αγροτικής παραγωγής, τουρισμού, διατροφής και κατανάλωσης».
Η πρόταση του κ. Αντ. Καφάτου:
Πρωτογενής πρόληψη στα νηπιαγωγεία του Δήμου Ρεθύμνης για προαγωγή της υγείας, της ανάπτυξης και της πρόληψης των χρόνιων νοσημάτων
Εισαγωγή
Το συσσωρευμένο τεράστιο χρέος των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και ταμείων υγείας της χώρας μας οφείλεται κατά κύριο λόγω στην έλλειψη πρωτογενούς πρόληψης. Πρωτογενής πρόληψη σημαίνει να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να μην εμφανιστούν οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε χρόνια νοσήματα. Οι παράγοντες αυτοί κινδύνου εμφανίζονται πολύ συχνά από την προσχολική, παιδική και εφηβική ηλικία.
Γι’ αυτό το λόγο, η ευαισθητοποίηση των παιδιών, των εκπαιδευτικών και των γονέων τους σε θέματα υγείας ώστε να κάνουν σωστές επιλογές σε θέματα διατροφής, άθλησης και αποφυγή τοξικών ουσιών θα έπρεπε να είναι εθνικός στόχος με υιοθέτηση εθνικής πολιτικής για την πρωτογενή πρόληψη.
Στόχοι
- Εκπαιδευτική παρέμβαση στα παιδιά νηπιαγωγείων, τους εκπαιδευτικούς τους και στους γονείς τους σε θέματα διατροφής, άθλησης και αποφυγή τοξικών ουσιών.
- Ευαισθητοποίηση των παιδιών, εκπαιδευτικών και γονέων ώστε να κάνουν τις σωστές επιλογές σε θέματα διατροφής, άθλησης και αποφυγής τοξικών ουσιών.
- Επίτευξη όσο το δυνατόν καλύτερης θρέψης, σωματικής και νοητικής ανάπτυξης των παιδιών.
- Αποφυγή ή ελάττωση των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σε χρόνια νοσήματα και επηρεάζουν αρνητικά την ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού όπως για παράδειγμα η παχυσαρκία.
- Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκπαιδευτικής παρέμβασης ετησίως ώστε να εντοπισθούν αδυναμίες να γίνουν τροποποιήσεις και βελτιώσεις του προγράμματος.
Μέθοδοι
Παρουσίαση του προγράμματος σε συνάντηση όλων των εκπαιδευτικών όλων των νηπιαγωγείων του Δήμου Ρεθύμνης. Στο τέλος της συνάντησης θα δοθεί σύντομο ερωτηματολόγιο για να απαντήσουν αν δέχονται τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό αυτό πρόγραμμα.
Όσοι εκπαιδευτικοί δεχθούν να συμμετάσχουν θα αποτελέσουν την ομάδα εκπαιδευτικής παρέμβασης ενώ οι υπόλοιποι την ομάδα ελέγχου.
Θα ζητηθεί έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας.
Θα ακολουθήσει η πρώτη φάση του προγράμματος με έλεγχο του επιπέδου υγείας, θρέψης και ανάπτυξης των παιδιών. Θα αποσταλεί λεπτομερές γράμμα προς τους γονείς των παιδιών που θα περιλαμβάνει τους στόχους των εξετάσεων, οι οποίες θα γίνουν και τα αποτελέσματα που θα λάβουν ώστε να ληφθεί η ενυπόγραφη συγκατάθεσή τους.
Οι εξετάσεις κάθε παιδιού θα περιλαμβάνουν:
Πρώτη φάση
- Σωματομετρήσεις (βάρος, ύψος, περίμετρος μέσης, δερματικές πτυχές)
- Διαιτητικό ιστορικό (συμπλήρωση από τους γονείς των φαγητών και ποτών που έλαβαν τα παιδιά για τρεις ημέρες – δύο ημέρες της εβδομάδας και μία μέσα σε Σαββατοκύριακο)
- Συνήθειες υγείας – σωματική άσκηση, καθιστική ζωή, έμμεσο κάπνισμα, κάπνισμα γονέων, χρήση οινοπνευματωδών από γονείς, κα.
- Σύντομο ιατρικό ιστορικό: βάρος γέννησης, νοσήματα, αλλεργίες, κα.
- Αιμοληψία: λίγο αίμα για έλεγχο αναιμίας, σιδήρου φερριτίνης, σακχάρου, χοληστερόλης, και άλλων λιποπρωτεϊνών, ινσουλίνης και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Για όσα παιδιά δε δοθεί η συγκατάθεση των γονέων για αιμοληψία μπορούν να γίνουν οι υπόλοιπες εξετάσεις.
Δεύτερη φάση
Η εκπαιδευτική παρέμβαση θα βασισθεί σε βιβλίο εργασίας που έχει ετοιμάσει η Κλινική Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο κάθε εκπαιδευτικός είναι ελεύθερος να εμπλουτίσει το υλικό αυτό, να το επεκτείνει, ή να προσθέσει δικές του δραστηριότητες που έχουν σχέση με την προαγωγή της υγείας, τη διατροφή, την άθληση και το περιβάλλον. Θα γίνουν δύο συναντήσεις με τους νηπιαγωγούς της ομάδας παρέμβασης στην αρχή του ακαδημαϊκού έτους για γενικές κατευθύνσεις της εκπαιδευτικής παρέμβασης.
Το πρόγραμμα αυτό θα διαρκέσει αρχικά ένα ακαδημαϊκό έτος 2011-2012.
Τρίτη φάση
Στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους 2011-2012 θα γίνει αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκπαιδευτικής παρέμβασης για να διαπιστωθεί σε ποιο βαθμό έχουν επιτευχθεί οι στόχοι. Θα εξετασθούν όλα τα παιδιά των δύο ομάδων παρέμβασης και ελέγχου.
Χρονοδιάγραμμα
Έναρξη: Σεπτέμβρης 2011-02-04
Εκπαιδευτική δραστηριότητα όλο το ακαδημαϊκό έτος. Κατά την έναρξη θα γίνει σεμινάριο για εκπαίδευση των νηπιαγωγών που δέχονται τη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική παρέμβαση.
Περιοδικές επισκέψεις στις τάξεις των νηπιαγωγείων προκειμένου να διαπιστωθεί ο τρόπος συμμετοχής στο πρόγραμμα. Περιοδικές συναντήσεις με τους γονείς.
Μάϊος – Ιούνιος 2012: Επανέλεγχος του επιπέδου υγείας όλων των παιδιών της ομάδας παρέμβασης και ελέγχου.
Προϋπολογισμός
Υπηρεσία – Κόστος
Ιατροί, αδελφές νοσοκόμες, διαιτολόγοι, σπουδαστές (εθελοντική προσφορά) – 0
Αιμοληψία για εξετάσεις (σωληνάρια, πεταλούδες, οινόπνευμα, βαμβάκια, κα) και κόστος εργαστηριακών εξετάσεων – 50 ευρώ/ παιδί
Εισαγωγή δεδομένων στον υπολογιστή (γραμματεύς) – Στατιστική επεξεργασία (εθελοντική προσφορά) – 0
Επανέκδοση εκπαιδευτικού υλικού 5.000 ευρώ
Σεμινάρια σε γονείς και εκπαιδευτικούς (εθελοντική προσφορά) – 0
Συντονιστής Προγράμματος και Γραμματέας με πλήρη απασχόληση – 40.000 ευρώ/ έτος
Με εκτίμηση,
Αντώνης Καφάτος
Ομότιμος Καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής & Διατροφής
Πανεπιστήμιο Κρήτης
τηλέφωνο επικοινωνίας: 6945 838609
ηλεκτρ. διεύθυνση: kafatos @med.uoc.gr
http://www.nutrition.med.uoc.gr
