«Tο γεγονός ότι οι γυναίκες στη χώρα μας επιβαρύνονται με ένα σημαντικό ποσό σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους για ένα προϊόν πρώτης ανάγκης είναι μια έμμεση διάκριση εις βάρος τους με αποτελέσματα τα οποία πολλές φορές πλήττουν ακόμη και την επαγγελματική, εκπαιδευτική και οικονομική τους ζωή».
Η Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια του οργανισμού Women on Top, συμπυκνώνει σε μια φράση τις επιπτώσεις που έχει για κάποιες γυναίκες στην Ελλάδα το κόστος των εμμηνορροϊκών προϊόντων, τα οποία αν και αποτελούν είδος πρώτης ανάγκης, φορολογούνται με ποσοστό 24%.
Ο οργανισμός, ο οποίος επικεντρώνεται στην οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών, ήδη εδώ και λίγους μήνες, σε συνεργασία με το Deon Policy Institute, το Ινστιτούτο για την ενίσχυση της προόδου και της ευημερίας στη χώρα μας, ξεκίνησε εκστρατεία ενημέρωσης με στόχο τη μείωση του ΦΠΑ στα προϊόντα περιόδου από το 24 στο 13%, αλλά και την προώθηση μέτρων για την εξάλειψη αυτής της έμμεσης διάκρισης κατά των γυναικών. Σε αυτήν τη φιλόδοξη προσπάθεια, τα «θεμέλια» έβαλε η Ισμήνη Δροσοφορίδη, απόφοιτη του Ινστιτούτου Μελέτης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του αμερικανικού πανεπιστημίου Κολούμπια.
«Πέρυσι στο παγκόσμιο συνέδριο “Fora Network for Change” στον Καναδά άκουσα μία Αμερικανίδα ακτιβίστρια να λέει πως θεωρεί απαράδεκτο τον φόρο της τάξης του 7% που επιβάλλουν κάποιες Πολιτείες στα προϊόντα περιόδου. Λίγους μήνες αργότερα βρέθηκα στην Επιτροπή για τα δικαιώματα των γυναικών του ΟΗΕ και εκεί πλέον συνειδητοποίησα πως το ζήτημα δεν αφορά μόνο τη χώρα μας, αλλά είναι παγκόσμιο», αναφέρει στην «Κ» η Ισμήνη Δροσοφορίδη.
«Το κρισιμότερο είναι το θέμα της υγείας, καθώς οι γυναίκες αναγκάζονται να καταφύγουν σε εναλλακτικές λύσεις χαμηλότερης ποιότητας».
Η ίδια μετά την ολοκλήρωση της μεταπτυχιακής της έρευνας για τη φορολογική πολιτική στην οποία υπόκεινται τα συγκεκριμένα προϊόντα και για το πώς αυτή παραβιάζει βασικά δικαιώματα των γυναικών παγκοσμίως, εστιάζει σε τρεις βασικούς κινδύνους.
«Το κρισιμότερο είναι το θέμα της υγείας, καθώς οι γυναίκες αναγκάζονται να καταφύγουν σε εναλλακτικές λύσεις χαμηλότερης ποιότητας. Σημαντικός κίνδυνος είναι και ο περιορισμός των ευκαιριών, καθώς τα κορίτσια αναγκάζονται να λείψουν από το σχολείο επειδή δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα προϊόντα και φυσικά υπάρχει και η διαιώνιση του στίγματος γύρω από την περίοδο», λέει η ίδια.
Τον Ιανουάριο του 2019, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ψήφισμά του για την ισότητα των δύο φύλων και τις φορολογικές πολιτικές στην Ε.Ε. κάλεσε τα κράτη-μέλη να καταργήσουν τον φόρο που συνοδεύει τα εμμηνορροϊκά προϊόντα εφαρμόζοντας απαλλαγές ή μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ για αυτά τα αγαθά. Από τότε, 14 ευρωπαϊκές χώρες προχώρησαν στη μείωση του φόρου, με την Ελλάδα ωστόσο να διατηρεί το ποσοστό του φορολογικού συντελεστή στο 24%.
«Εάν υπολογίσουμε τα ποσά που ξοδεύονται ετησίως ή στη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας, το σύνολο επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα χαμηλότερα εισοδήματα».
«Σημειώνεται πως άλλα είδη πρώτης ανάγκης όπως το γάλα, ο καφές και τα δημητριακά υπάγονται σε μειωμένο φορολογικό συντελεστή του 6 ή 13%», επισημαίνει η κ. Δροσοφορίδη προσθέτοντας πως «μπορεί οι φόροι να αντιπροσωπεύουν ένα μικρό κλάσμα της τιμής, ωστόσο εάν υπολογίσουμε τα ποσά που ξοδεύονται ετησίως ή στη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας, το σύνολο επιβαρύνει σε μεγάλο βαθμό τα χαμηλότερα εισοδήματα».
Τον περασμένο Μάρτιο το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος “Period Poverty” μέσω του οποίου ξεκινούσε η διανομή συνολικά 14 εκατ. προϊόντων περιόδου σε 200 σχολεία της Δυτικής Αττικής και της Θεσσαλονίκης για τα επόμενα 2 χρόνια. Ακόμη κι έτσι, όπως η ίδια τονίζει, ο στόχος δεν μπορεί να επιτευχθεί πλήρως. «Οι ανάγκες δεν περιορίζονται στα σχολεία αυτά. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε λιγότερο από το 10% των σχολικών μονάδων, δεδομένου ότι στην Ελλάδα λειτουργούν τουλάχιστον 2.500 γυμνάσια και λύκεια».
Η δύναμη της εκστρατείας
Μέσω της καμπάνιας που έχει ξεκινήσει, στόχος είναι να ενδυναμωθούν οι φωνές των γυναικών, ώστε η Ελλάδα να κάνει ένα βήμα μπροστά, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών πόλεων.
«Απευθυνόμαστε πρώτα απ’ όλα στους φορείς χάραξης πολιτικής, δηλαδή στα αρμόδια υπουργεία, αλλά όχι μόνο. Απευθυνόμαστε και σε ιδιωτικές εταιρείες παραγωγής και πώλησης προϊόντων περιόδου των οποίων η συνεργασία είναι απαραίτητη για τη συνολική μείωση της τιμής των προϊόντων. Και βέβαια απευθυνόμαστε στο ευρύ κοινό των γυναικών, που συχνά δεν γνωρίζουν για την ανισορροπία αυτή, αλλά και σε άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς και φορείς που έχουν τη δύναμη να υποστηρίξουν την εκστρατεία», αναφέρει η Στέλλα Κάσδαγλη εκ μέρους του Women on Top, τονίζοντας την ανάγκη να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία.
«Πολλές φορές συζητάμε για διακρίσεις που συμβαίνουν γύρω μας εναντίον των γυναικών και προβληματιζόμαστε για το πόσα χρόνια –ίσως και αιώνες– θα χρειαστεί για να τις εξαλείψουμε. Ο προβληματισμός είναι σωστός, αλλά εξίσου σημαντικό είναι να αξιοποιούμε όλες τις ευκαιρίες που μας δίνονται, όπως αυτή, για να αντιμετωπίσουμε διακρίσεις που μπορούν πολύ πιο εύκολα να εξαλειφθούν και να μη συμπεριλαμβάνονται πια στις, όχι λίγες, ανισότητες που επηρεάζουν τις ζωές τις δικές μας και όλων των γυναικών γύρω μας».
