Η Έκθεση Ζωγραφικής Όραμα Γης της Μαρίας Κελαϊδή φιλοξενείται στην Αίθουσα Πυροβολικού στην Φορτέτζα Ρεθύμνου.
Παρουσιάζεται μια ενότητα έργων στην οποία τα μνημονικά ερεθίσματα, η αφαιρετική εικαστική αντίληψη του γεωγραφικού χώρου χώρου και τα ρεαλιστικά στοιχεία των επί μέρους θεμάτων συνθέτουν μια σειρά πολυεπίπεδων εικόνων.Τα τοπία που έτσι προκύπτουν, μετατρέπονται σε αφηγήσεις για μια διαχρονική καθημερινότητα.
Διάρκεια Έκθεσης: 8 έως 17 Ιουλίου 2016 Καθημερινά,10:00-14:00 και 18:00-21:00.
Τα Έργα της Μαρίας Κελαϊδή – Αισθητική Τέχνη με Αισθαντικές Προεκτάσεις
Του Μεγακλή Ρογκάκου
Είναι σημαντικό που η καλλιτέχνις Μαρία Κελαϊδή, με Ρεθυμνιώτικη καταγωγή, παρουσιάζει αναδρομικά το έργο της στη Φορτέτζα Ρεθύμνης, έναν από τους πιο σημαντικούς ιστορικούς χώρους της παλαιάς πόλης με Βενετσιάνικη αίγλη.
Το έργο της Κελαϊδή διακρίνεται κυρίως σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον, τοπία – κυρίως παραθαλάσσια, ενίοτε διασχισμένα από ποταμούς. Δεύτερον, ημερολογιακές καταγραφές χρονικών στιγμών κι εποχών που αντιπροσωπεύουν συναισθηματικές διαθέσεις. Τρίτον, αφηγήσεις καθημερινών ιστοριών, αναπολήσεις μνημών, κι εκφράσεις προσδοκιών για το μέλλον. Σε όλες τις περιπτώσεις οι εικόνες της αφορούν σε αρχέτυπες καταστάσεις πέρα από τον χώρο και τον χρόνο, όπου η γεωγραφία εμφανίζεται άυλη σαν ψυχολογικές εντυπώσεις, ενώ ο χρόνος –παρελθόν, παρόν και μέλλον– συνεργεί στην αυτοτέλειά τους.
Ο τίτλος της έκθεσης, Όραμα Γης, αφορά σε ένα σχόλιο του λογοτέχνη Νίκου Α. Καββαδία για το συνολικό έργο της Κελαϊδή.
Αναφέρεται στην ιδιαίτερη οπτική της σχέση με την πάτρια γη που είναι ονειρική κι ενορατική – «τη μυρωδιά ενός θερισμένου χωραφιού, ή τη ζέστη του Ιουλίου, ή τη μελαγχολία ενός Νοέμβρη, ή τη δροσιά ενός ποταμιού, ή τη μαγεία μιας γειτονιάς το δειλινό» (Καββαδίας 2000). Συνοψίζει αυτό που έχει πρωτεύουσα σημασία, ότι η τέχνη της είναι αισθητική με αισθαντικές προεκτάσεις για το ιδιαίτερο εικαστικό λεξιλόγιό της. Όπως ο Όμηρος απήγγειλε τα έπη με τις λέξεις του, έτσι φιλοτεχνεί η άξια καλλιτέχνης τις εικόνες με το χρώμα της.
Η ζωγραφική γίνεται γλώσσα που λαλεί την περιπέτειά της. Οι εικόνες της είναι παλίμψηστα από χρώματα σε διάφορες καταστάσεις –απλωμένα, διακοπτόμενα, διαλυμένα, σβησμένα ή τονισμένα που προξενούν ποικίλα συναισθήματα συγκίνησης στον θεατή. Οι μεγάλες επιφάνειες μονοχρωμίας είναι μονάχα σε πρώτη ανάγνωση οπτικά προσπελάσιμες. Κατ’ ουσία υποβόσκουν σε αυτές εντάσεις αντιστίξεων με τη μορφή γραμμών, πινελιών, σκιών, αλλά και ετέρων στοιχείων – κυρίως συμπληρωματικών χρωμάτων – που ζωντανεύουν την εικόνα εν είδη ερωτικού ρυθμικού παλμού.
Η μίξη ξένων ως προς τη ζωγραφική στοιχείων –κυρίως προσωπικών φωτογραφιών, βιωμένων αντικειμένων, κι εντύπου υλικού αναφέρονται, όπως έχει επισημάνει η καλλιτέχνης, στα «ίχνη που οι κοινοί άνθρωποι αφήνουν στο πέρασμά τους» (Κελαϊδή 2013).
Παλαιές οικογενειακές φωτογραφίες ή αρχειακές εικόνες, οι οποίες γίνονται ‘δικές της’ όπως τις οικειοποιείται, ταιριάζουν στην πρόκληση να αναπαραστήσει την αίσθηση μίας περασμένης εποχής που την ενδιαφέρει. Αυτή η μίξη ξεπερνά την υλικότητα της εικόνας κι εννοιολογικά της προσδίδει ένα σημαντικό επίπεδο ανάγνωσης ως ιστορία ή κείμενο. Ακόμη, στις συνθέσεις της η Κελαϊδή συνδυάζει με φυσικότητα την κάτοψη με την πρόσοψη. Έτσι, ενώ το τοπίο στο φόντο είναι ιδωμένο από το σημείο θέασης ενός πτηνού, το σπίτι ή το δένδρο αποτυπώνεται όπως το βλέπει ο άνθρωπος επί γης. Η σχέση κομματιών γης εκατέρωθεν υδάτινων στοιχείων στις εικόνες της είναι κατά βάθος σωματική και μάλιστα ερωτικής ποιότητας. Τα περιγράμματά τους ζωντανεύοντας τείνουν να ανθρωποποιηθούν και αποκτούν μία σωματική διάσταση τόσο ισχνή που θα μπορούσε να είναι λανθάνουσα, αλλά συνάμα τόσο μετουσιωτική που ανατρέπει όλη την εικαστική εμπειρία.
Η Κελαϊδή ενδιαφέρεται και για μια έτερη οπτική. Στην προσπάθειά της να αποδώσει ένα πραγματικό τοπίο που δεν το έχει
χειροπιαστά εμπρός της -όπως το οικείο της Ρέθυμνο- επιλέγει να το αναπαραστήσει ως έναν χώρο μνήμης, διαμορφωμένο από προσωπικές εμπειρίες, αφηγήσεις της οικογενείας της, και σχετικά κείμενα του ντόπιου λογίου και λογοτέχνη Παντελή Πρεβελάκη. Επιπλέον, έναυσμα της είναι οι παλαιοί χάρτες που βασίζονται στη γεωγραφική εμπειρία, αλλά στην εφαρμογή τους επηρεάζονται από τη ψυχολογική διάθεση του χαρτογράφου, και τελικά καταγράφουν πλαστές ιστορίες ή διανθισμένες φαντασίες. Έτσι, ενδιαφέρει την Κελαϊδή τα έργα της να είναι ανοικτά ως προς την ανάγνωσή τους και ο καθένας θεατής από τη προσωπική του οπτική προσέγγιση να προβάλει επάνω τους τη δική του βιογραφία ή όραμα.
Στην ουσία τα έργα της Κελαϊδή ακολουθούν ένα βασικό είδος αισθητικής τεχνοτροπίας με αισθαντικούς απόηχους που εξελίσσεται οργανικά και υπόκωφα ως προς την εκπλήρωση του Οράματος Γης που της αποδίδεται. Εν τέλει, η τέχνη της έχει σημασία διότι μετουσιώνοντας σε εικόνα τα υποκειμενικά της βιώματα, φορτισμένα θετικά από την έμφυτη αισιοδοξία της, περνά σε όλους τους θεατές ένα ελπιδοφόρο μήνυμα υγείας και χαράς που τόσο ανάγκη έχουμε όλοι ειδικά σήμερα.
Κρήτη, Ιούλιος 2016
Βιογραφικό Σημείωμα της Μαρίας Κελαϊδή
Γεννήθηκε στην Αθήνα.
Εκπαίδευση
1985-1991 Εργαστήριο Ζωγραφικής Τριαντάφυλλου Πατρασκίδη, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ, Αθήνα
1990 Προγράμματα Ανταλλαγής Erasmus, Σχολή Καλών Τεχνών του Εδιμβούργου, Σκωτία
Ατομικές Εκθέσεις
2016 Αίθουσα Πυροβολικού, Φορτέτζα, Ρέθυμνο
2013 Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
2012 Γκαλερί Θεώρημα, Βρυξέλλες
2010 Γκαλερί Αστρολάβος, Αθήνα
2006 Αίθουσα Τέχνης Μυλωνογιάννη, Χανιά
2006 Αίθουσα Τέχνης Άνεμος, Κηφισιά
2004 Γκαλερί 3, Αθήνα
2002 Αίθουσα Τέχνης Μυλωνογιάννη, Χανιά
2000 Αίθουσα Τέχνης Άνεμος, Κηφισιά
1999 Γκαλερί Δίμιτο, Ρέθυμνο
1998 Εσπάς Κρεωνίδης, Αθήνα
1995 Αίθουσα Τέχνης Άνεμος, Κηφισιά
1994 Γκαλερί Φαγιούμ, Χανιά
1994 Σπίτι της Κύπρου, Αθήνα
Σημαντικότερες Ομαδικές Εκθέσεις
2016 Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Εικονογραφία του Έρωτα, Γκαλερί Αστρολάβος, Αθήνα
2016 Εικαστικό Πολύπτυχο, Κορωπί Αττικής
2015 Εν Λαυρίω, Λαύριο Αττικής
2014 Τιμή στον Έλληνα, Ηράκλειο – Χανιά – Ρέθυμνο
2014 Εικαστική Αναφορά στον Γκρέκο, Γκαλερί Χρυσόθεμις, Χαλάνδρι
2013 Σπίτι μου, Σπιτάκι μου…, Γκαλερί Coco-Mat, ΧΑΝΙaRT, Χανιά
2013 Κρίκος II, Μουσείο Συγχρονης Τέχνης Χανίων, ΧΑΝΙaRT, Δρομόνερο
2012 Ίχνη Καλλιτεχνών, Σεν-Ζιλ, Βρυξέλλες
2012 Μιά Στιγμή για Πάντα, Δημοτική Πινακοθήκη, Χανιά
2012 Ορίζοντες, Δημοτική Πινακοθήκη, Πειραιάς
2010 Η Τέχνη και ο Τόπος, Δημοτική Πινακοθήκη, Χανιά
2006 Εν Μεσογαία 2, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Παλλήνης
2006 100 Χρόνια Ζωγραφικής – 100 Έργα, Δημοτική Πινακοθήκη, Χανιά
2006 Οίκαδε, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, Ρέθυμνο
2001 Αρτ Αθήνα αρ. 6, Eκθεσιακό Κέντρο Helexpo, Αθήνα
1999 Μήνας Εικαστικών Τεχνών, Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Αθήνα
1999 Ένωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Αθήνα
1997 Το Ρέθυμνο μέσα από τη Ζωγραφική, Γκαλερί Δίμιτο, Ρέθυμνο
1997 Πέντε Ζωγράφοι από την Ελλάδα, Παλάτι Χιρς, Σβέτζινγκεν, Γερμανία
1995 Εικαστικά Δρώμενα, Βίλα Κούνδουρου, Χανιά1995 Κελαϊδή – Κουναλάκη – Παπαγεωργίου, Ένωση Πτυχιούχων Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Αθήνα
1995 Κελαϊδή – Κουναλάκη – Παπαγεωργίου, Γκαλερί Δίμιτο, Ρέθυμνο
1994 Σχολή Καλών Τεχνών, Οδησσός, Ουκρανία
1994 Χανιώτες Ζωγράφοι, Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Χανίων – ΙΟΧ, Χανιά
1993 Πέντε Νέοι Καλλιτέχνες, Γκαλερί Μαρία Παπαδοπούλου, Aθήνα
1992 Νέοι Καλλιτέχνες, Δημοτική Πινακοθήκη, Ύδρα
1992 Δημοτική Πινακοθήκη, Λευκάδα
1992 Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο, Αγία Παρασκευή
1992 Πολιτιστικό Κέντρο Ισιδώρας & Ραϋμόνδου Ντάνκαν, Βύρωνας
1991 Έκθεση Αποφοίτων, Εθνική Πινακοθήκη, Aθήνα
1991 Αναγέννηση Ρεθύμνου, Γκαλερί Δίμιτο, Ρέθυμνο
1990 Γκαλερί Δίμιτο, Ρέθυμνο
1990 Έκθεση Φοιτητών, Βασιλική Σκωτσέζικη Ακαδημία, Εδιμβούργο.
1989 Παράρτημα Ανωτάτης Σχολή Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ, Δελφοί
1988 Παράρτημα Ανωτάτης Σχολή Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ, Ρέθυμνο
