Mια πολύ αμφιλεγόμενη βράβευση που έγινε στα πλαίσια των επιχειρηματικών βραβείων «Θαλής ο Μιλήσιος», έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις.
Πρόκειται για την βράβευση της Ελένης Αντωνιάδου, την οποία έκανε η υπουργός Παιδείας Νίκης Κεραμέως, παρουσιάζοντας την ως επιστήμονα που «διαπρέπει στη NASA, ειδική στους τομείς της Αναγεννητικής Ιατρικής και της Βιοαστροναυτικής».
Η βράβευση, που έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου 2019, προκάλεσε σάλο στο διαδίκτυο. Προκάλεσε επίσης πολιτικά σχόλια, όπως αυτό του Παύλου Πολάκη που έκανε λόγο για «απόλυτο εξευτελισμό της υπ. Παιδείας που βραβεύει μια κατασκευασμένη ‘άριστη’».
Προκάλεσε όμως και σχόλια που προέρχονται από την επιστημονική κοινότητα και τα οποία μιλούν επί της ουσίας για fake… αριστεία. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του Κώστα Μπουγιούκου, επίκουρου καθηγητή βιοπληροφορικής στο πανεπιστήμιο «Paris Diderot».
Σε ανάρτησή του, παρουσιάζει διάφορα ελλιπή στοιχεία για το βιογραφικό της κ. Αντωνιάδου. Συγκεκριμένα σημειώνει ότι η Ελένη Αντωνιάδου δεν έχει εργαστεί για τη NASA, ούτε έχει βραβευτεί από την αμερικανική διαστημική υπηρεσία.
Αυτό που έχει κάνει, είναι να παρακολουθήσει ένα summer camp από αυτά που διοργανώνει η NASA για εκατοντάδες φοιτητές κάθε χρόνο. Ο Κώστας Μπουγιούκος έχει αναρτήσει και μια λίστα με όλες τις βραβεύσεις της NASA, όπου το όνομα της Ελένη Αντωνιάδου δεν υπάρχει πουθενά. Επίσης αναφέρει ότι δεν έχει καν διδακτορικό.
«Για να το πούμε λιανά και να καταλαβαινόμαστε η “επιστήμονας” κα Αντωνιάδου είναι μια ΑΠΑΤΗ κατασκευασμένη από δεν ξέρω ποιους και με τι συμφέροντα μιντιακούς μηχανισμούς και η υπουργός Παιδείας με την πράξη βράβευσης της δείχνει μια βαθιά και προκλητική άγνοια και απαξίωση για την έρευνα και την επιστήμη στη χώρα. Υπάρχουν δεκάδες (και ίσως εκατοντάδες) γυναίκες και άντρες επιστήμονες που διαπρέπουν κάθε μέρα σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού με εξαιρετικές ακαδημαϊκές επιτυχίες και ανακαλύψεις που λύνουν μεγάλα υπαρκτά προβλήματα του κόσμου μας», σημειώνει ο κ. Μπουγιούκος και καταλήγει:
«Υπάρχουμε επίσης χιλιάδες άλλοι, λιγότερο καταξιωμένοι επιστήμονες γυναίκες και άντρες στην Ελλάδα και το εξωτερικό που έχουμε πολύ περισσότερες ακαδημαϊκές επιτυχίες και ανακαλύψεις που λύνουν υπαρκτά προβλήματα του κόσμου μας από τις ανύπαρκτες της Αντωνιάδου. Όλοι και όλες αυτοί και αυτές δεν μπορούμε παρά να αισθανόμαστε θλίψη και οργή για αυτήν την απαράδεκτη ενέργεια της υπουργού Παιδείας… όχι για το ψέμα την απάτη και την απαξίωση αλλά για την βράβευση τους».
Μια ακόμη ανάρτηση, αποκαλυπτική για το βιογραφικό της Ελένης Αντωνιάδου, ήταν αυτή του πρώην καθηγητή της Παντελή Μπάγκου. «Οι δημοσιεύσεις της, με καθαρά ακαδημαϊκά κριτήρια, σίγουρα δεν αρκούν για να την χαρακτηρίσει κανείς “ειδικό στην αναγεννητική ιατρική”, δεν την κατατάσσουν στους κορυφαίους επιστήμονες όλων των εποχών, ούτε καν στους κορυφαίους Έλληνες υποψήφιους διδάκτορες ή νέους διδάκτορες, καθώς ακόμα και μεταξύ των αποφοίτων του τμήματός μας υπάρχουν δεκάδες οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει ήδη τις διδακτορικές τους σπουδές με περισσότερες δημοσιευμένες εργασίες ο καθένας, έχοντας ετεροαναφορές, παρουσίες σε συνέδρια, υποτροφίες έρευνας από μεγάλους οργανισμούς, μεταδιδακτορική έρευνα σε κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού και της Ελλάδας, διδασκαλία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και έχοντας ιδρύσει εταιρίες που έχουν λάβει πραγματικά μεγάλες χρηματοδοτήσεις», αναφέρει ο κ. Μπάγκος και προσθέτει:
«Η υπερβολή με την οποία την περιβάλλουν τα εν λόγω δημοσιεύματα, ασχέτως αν τα επιδίωξε η ίδια ή όχι, τελικά της κάνει κακό στον επιστημονικό στίβο και κάπως πρέπει να προστατευθεί και αυτή. Από την άλλη, θέλω να προστατεύσω και τους άλλους απόφοιτους και διδάκτορές μας, που παλεύουν όλη μέρα στα εργαστήρια, που διδάσκουν σε μεγάλα πανεπιστήμια, που παράγουν έρευνα υψηλού επιπέδου σε μεγάλα επιστημονικά περιοδικά και τελικά βλέπουν ότι «αν δεν βγεις στην Τατιάνα είναι σα να μην υπάρχεις». Τέλος, θέλω να προστατεύσω και τους νέους φοιτητές μας, που πολλές φορές θολώνει η κρίση τους βλέποντας δημοσιεύματα για «εύκολη επιτυχία» και για την «ιδέα με την οποία θα πιάσουμε την καλή». Όχι παιδιά, η επιστήμη θέλει κόπο, επιμονή, υπομονή και καμιά φορά και τύχη. Και είναι μια διαδικασία στην οποία συναντάς μεγάλες απογοητεύσεις, δεν είναι όλα εύκολα. Οι δε μεγάλες επιτυχίες δεν βγαίνουν συνήθως από μια «έξυπνη καινοτόμο ιδέα», βγαίνουν τέτοιες μία στο τόσο αλλά και πάλι χρειάζεται να έχεις φτάσει σε ένα υψηλό επίπεδο (ο Μπιλ Γκέιτς, ο Σερτζ Μπριν και ο Λάρι Πέιτζ δεν ήταν και άσχετοι με την επιστήμη, αλλά και πάλι είναι μόνο 3 από τους χιλιάδες που προσπάθησαν να “πιάσουν την καλή με μια ιδέα”)».
Η Ελένη Αντωνιάδου δεν φαίνεται να διαθέτει σελίδα στην οποία να παραθέτει το ερευνητικό της έργο, πράγμα ιδιαίτερα περίεργο στα χρόνια του διαδικτύου. Επιπλέον, ενώ διάφορα άρθρα στο Ίντερνετ αναφέρουν ότι σε ηλικία 27 ετών ίδρυσε τη startup Transplants Without Donors που δραστηριοποιείται στον τομέα της ανάπτυξης τεχνητών οργάνων, σύμφωνα με τη γαλλική Wikipedia η εταιρεία φαίνεται να μην υπάρχει, ενώ το site είναι σχεδόν κενό περιεχομένου. Αυτό που σίγουρα υπάρχει για την Ελένη Αντωνιάδου είναι πλήθος διθυραμβικών μιντιακών τίτλων για την Ελληνίδα που διαπρέπει στη NASA και έγινε Barbie.
Μεταξύ άλλων, η Ελένη Αντωνιάδου το 2014, φιλοξενήθηκε στην τηλεοπτική εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου. Εκεί, υπό τίτλους όπως «Η Ελληνίδα καλλονή που εκπαιδεύει αστροναύτες», ανέφερε ότι μαζί με μια συμφοιτήτριά της δημιούργησαν μια τεχνητή τραχεία, η οποία εμφυτεύθηκε για πρώτη φορά σε ασθενή και του έσωσε τη ζωή. Αυτό, σύμφωνα με την ίδια έγινε υπό τον καθηγητή Alexander Seifalian. Τελικά, σύμφωνα με όσους καταγγέλλουν την βράβευσή της, η επέμβαση που έγινε από τον συνεργάτη του Seifalian, Paolo Macchiarini δεν ήταν επιτυχής. Ο ασθενής απεβίωσε, σύμφωνα με κάποια δημοσιεύματα Ιανουάριο του 2013 και σύμφωνα με κάποια άλλα τον Ιανουάριο του 2014. Αργότερα ακόμη επτά ασθενείς που εγχείρησε ο Paolo Macchiarini και στους οποίους τοποθετήθηκε τέτοια τεχνητή τραχεία απεβίωσαν επίσης. H κ. Αντωνιάδου, φυσικά δεν έχει την ευθύνη γι’ αυτό – την οποία φέρουν οι καθηγητές γιατροί – αλλά είναι περίεργο το γεγονός ότι φαίνεται να μην γνώριζε ότι πέθανε ο ασθενής στον οποίο τοποθετήθηκε η τεχνητή τραχεία αλλά και να μην γνωρίζει ότι το επιστημονικό πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχε δεν πήγε καθόλου καλά.
Οι επικριτές της θέτουν μια σειρά από ερωτήματα: Οι διοργανωτές δεν είχαν ψάξει το ερευνητικό της έργο; Πως έγινε η επιλογή της βράβευσής της; Η οποία σημειωτέον αποκτά ιδιαίτερη σημασία αφού πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, παρουσία υπουργών της κυβέρνησης (Γεωργιάδης, Θεοδωρικάκος), μεταξύ των οποίων και η υπουργός Παιδείας που τη βράβευσε και με την υποστήριξη της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών, και του Συνδέσμου Εξαγωγέων.
Η απάντηση της Ελένης Αντωνιάδου
Μετά τον σάλο που προκλήθηκε, η Ελένη Αντωνιάδου ανάρτησε στο Facebook έναν έπαινο που της απονεμήθηκε για τη συμμετοχή της …στο καλοκαιρινό camp της NASA και έγραψε: «Κάθε μέρα συνεχίζω να μαθαίνω με συμμετοχή σε απλά ή πιο σύνθετα πρότζεκτ, σαν αυτό της τεχνητής νοημοσύνης στη ΝΑΣΑ που ασχολούμαι τον τελευταίο καιρό». «Παράλληλα, όπως είπα πριν μερικές μέρες στη βράβευση στη Θεσσαλονίκη χρειάζονται να περάσουν δεκαετίες μόχθου, προσπάθειας, αποτυχιών και ίσως κάποιων επιτυχιών για να μπορείς να ελπίζεις ότι θα συνεισφέρεις ουσιαστικά ένα μικρό λιθαράκι στην επιστήμη» συνέχισε, χωρίς να δίνει σαφείς απαντήσεις.
