Το Διεθνές Πρόγραμμα PISA για την Αξιολόγηση των Μαθητών (Programme for International Student Assessment) είναι μία Εκπαιδευτική Έρευνα που διεξάγεται κάθε τρία χρόνια (από το 2000 έως σήμερα) και που υλοποιείται από διεθνή ερευνητικά ιδρύματα (PISA Consortium) υπό την οργάνωση της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης του ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη) και τη συνεργασία των συμμετεχουσών στην Έρευνα χωρών (http://www.iep.edu.gr/pisa/).
Ως κύριος στόχος του Προγράμματος προβάλλεται «η αξιολόγηση του εύρους των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών που βρίσκονται στο τέλος της Υποχρεωτικής τους Εκπαίδευσης, βάσει των οποίων διαμορφώνεται, σε σημαντικό βαθμό, η ουσιαστική και ισότιμη συμμετοχή τους στις σύγχρονα δομημένες κοινωνίες. Εκκινώντας, επομένως, από ένα κοινά καθορισμένο και διεθνώς αποδεκτό πλαίσιο εργασίας, το Πρόγραμμα PISA συλλέγει πληροφορίες για τις επιδόσεις των 15χρονων συμμετεχόντων μαθητών και, την ίδια στιγμή, ανιχνεύει όψεις και δυνατότητες της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που λαμβάνουν μέρος στην αξιολόγηση».
Η αξιολόγηση είναι ο διαγωνισμός που γίνεται κάθε τρία χρόνια και προβλέπεται να γίνει τον φετινό Μάρτιο. Από τον νομό Ρεθύμνου έχουν επιλεγεί το ΓΕΛ Πανόρμου και το 4ο ΓΕΛ. Ως αναπληρωματικά σχολεία έχουν κατά σειρά οριστεί το 1ο ΓΕΛ, το 1ο ΕΠΑΛ, το Εσπερινό ΕΠΑΛ, το Γυμνάσιο Ατσιπόπουλου, το Γυμνάσιο Σπηλίου, οι λυκειακές τάξεις του Μουσικού Γυμνασίου και το Πειραματικό ΓΕΛ.
Ο διαγωνισμός αυτός δεν διέπεται από μια συνολική μορφωτική και παιδαγωγική αντίληψη, αλλά επιβραβεύει μόνο χρηστικές και επικοινωνιακές δεξιότητες. Στη λογική του χρήσιμη είναι μόνο η γνώση που φέρνει άμεσα οφέλη. Είναι περίεργο που κανείς δεν σκέφτηκε να ρωτήσει αν χώρες που πρώτευσαν στον εν λόγω διαγωνισμό, όπως η Σαγκάη, το Χόνγκ Κόνγκ, η Ταϊβάν/Ταϊπέι, η Κορέα ή το Κινεζικό Μακάο, είναι το πρότυπο κοινωνίας και εκπαίδευσης που πρέπει να ακολουθήσουμε; (Ανακοίνωση ΟΛΜΕ, Δεκέμβριος 2013).
Αξίζει να σημειωθεί πως για να διατηρεί η χώρα μας το δικαίωμα συμμετοχής στον διαγωνισμό, πληρώνει περίπου 90.000€ το χρόνο (στοιχεία του 2009). Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν και οι δαπάνες (130.000€ επιπλέον τη χρονιά της διεξαγωγής) για τα διάφορα σεμινάρια, από τους εγχώριους διαφημιστές του PISA, με σκοπό τη διασπορά της καλής του φήμης και την ενίσχυση της τεχνοκρατικής αντίληψης για την εκπαίδευση (Ανακοίνωση ΟΛΜΕ, Μάρτιος 2015).
Τέλος, πέρα από τον ίδιο τον διαγωνισμό, δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιος είναι ο φορέας του: Ο ΟΟΣΑ είναι ο οργανισμός, ένας μεταξύ άλλων, που επιβάλλει πολιτικές άγριας λιτότητας και περικοπών στα κοινωνικά αγαθά στο όνομα της ανταγωνιστικότητας. Στην εκπαίδευση αυτό έχει μεταφραστεί σε κλείσιμο σχολείων και αύξηση διδακτικού ωραρίου και “30ωρο”, “αποτίμηση διδακτικού έργου” και άλλα. Ο ΟΟΣΑ είναι ο οργανισμός που χρησιμοποιώντας στοιχεία κατά πώς τον εξυπηρετούν παρουσιάζει τους Έλληνες εκπαιδευτικούς ως μερικούς από εκείνους που διεθνώς εργάζονται λιγότερο (!).
Η ΕΛΜΕ Ρεθύμνου θεωρεί σημαντικό να μη γίνει ο διαγωνισμός. Δεν πρέπει να δώσουμε άλλοθι δυσφήμισης των εκπαιδευτικών και των μαθητών μας, ούτε δικαιολογία για άλλα αντιεκπαιδευτικά και αντιπαιδαγωγικά μέτρα. Η ακύρωση του διαγωνισμού είναι σημαντική και σε συμβολικό επίπεδο. Στη ζοφερή πραγματικότητα που βιώνουμε, μια τέτοια ενέργεια θα συνιστούσε μια μικρή νίκη.
Γι’ αυτό καλούμε τους συλλόγους διδασκόντων και τους διευθυντές των επιλεγμένων σχολείων να μην δεχτούν να γίνει ο διαγωνισμός. Αν και τα δείγματα γραφής της δεν μας κάνουν να είμαστε αισιόδοξοι, καλούμε και την κυβέρνηση να ματαιώσει τον διαγωνισμό σε πανελλαδικό επίπεδο.
ΕΛΜΕ Ρεθύμνου
