του Ευθύμιου Γ. Τσιώνα*
Η υστέρηση της χώρας, παραγωγική, οικονομική, αναπτυξιακή, είναι αναμφισβήτητη. Δεν την αντιλαμβάνονται μόνο όσοι συμφιλιώθηκαν με ένα παρασιτικό μοντέλο ή εκείνοι που έχουν ιδιοτελή οφέλη. Το χειρότερο βέβαια είναι ότι επί πολλές δεκαετίες η πολιτική και επιχειρηματική ελίτ υπηρέτησε ένα στρεβλό αντιπαραγωγικό και αντιαναπτυξιακό σύστημα. Προωθώντας κοντόφθαλμες συντεχνιακές επιδιώξεις, επέδειξε πρωτοφανή αμεριμνησία για την ανάγκη εκσυγχρονισμού της χώρας.
Η δημοσιονομική κρίση στάθηκε αφορμή για να διαπιστώσουμε ότι οι πολιτικές που ακολουθούσαμε σε όλους τους καίριους τομείς αντιστρατεύονταν την ευημερία του τόπου και της κοινωνίας. Κορυφαίο παράδειγμα το ενεργειακό έλλειμμα. Την ώρα που οι προηγμένες χώρες έχουν κάνει άλματα με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, εμείς παραμένουμε πιστοί στον λιγνίτη. Ούτε οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις μάς συγκινούν. Ούτε το μεγάλο οικονομικό κόστος μάς προβληματίζει.
Χρειάστηκε να αποκαλυφθεί η δραματική κατάσταση της ΔΕΗ για να αρχίσει δειλά η συζήτηση για το ενεργειακό μας παρόν και μέλλον. Αλλά και να ξεμπλοκάρουν έργα ΑΠΕ, τα οποία μετατράπηκαν σε πεδίο άγονων αντιπαραθέσεων. Σε ένα κλίμα πολιτικού πρωτογονισμού και ανήκουστου ανορθολογισμού είδαμε να ξεφυτρώνουν μικρές μειοψηφικές ομάδες που αντιδρούσαν στις χωροθετήσεις ΧΥΤΑ, στην επένδυση στο Ελληνικό, στα Αιολικά Πάρκα – μέχρι και το περιβόητο Κίνημα «Δεν πληρώνω», ανεχτήκαμε.
Το πρόσφατο μπλακάουτ στην Κρήτη επανέφερε το ενεργειακό έλλειμμα του νησιού. Η εξάρτησή του από τα εισαγόμενα και ρυπογόνα καύσιμα τού στερεί τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις νέες ευκαιρίες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τη στιγμή μάλιστα που η γεωμορφολογία του και οι κλιματικές συνθήκες συνιστούν συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Το παράδοξο είναι ότι το πρωτοπόρο και καινοτόμο έργο του Υβριδικού Σταθμού Αμαρίου στο Ρέθυμνο για να προχωρήσει η υλοποίησή του χρειάστηκε ενενήντα γνωμοδοτήσεις! Το γεγονός αυτό εξηγεί γιατί τα τελευταία χρόνια επικράτησε στη χώρα μας κλίμα αποεπένδυσης.
Αρκεί να επισημάνουμε ότι το συγκεκριμένο έργο στηρίζεται στην ενεργειακή αξιοποίηση του Φράγματος των Ποταμών, συνδυάζοντας την παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας – αιολική και υδροηλεκτρική. Ενώ το ύψος της επένδυσης ανέρχεται στα 280 εκατομμύρια ευρώ.
Θετικό είναι ότι ο πρωθυπουργός σε ανύποπτο χρόνο είχε δημόσια υποστηρίξει ότι συνιστά ζωτική ανάγκη να προχωρήσει ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου. Άλλωστε, η στροφή στις ΑΠΕ και η σταδιακή απεξάρτησή μας από τον λιγνίτη, που αποτελούν διακηρυγμένους στόχους του Κυριάκου Μητσοτάκη, θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να αντιμετωπίσει τις εκκρεμότητες του παρελθόντος.
Η εναρμόνιση της
χώρας με την ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική και νομοθεσία καθίσταται μονόδρομος.
Το κόστος της υστέρησης είναι αναμφίβολα μεγάλο. Το σημαντικότερο στέκεται τροχοπέδη
στη βιώσιμη ανάπτυξη, στην προστασία του περιβάλλοντος, στη βελτίωση των
συνθηκών ζωής των πολιτών.
* Ο Ευθύμιος Γ. Τσιώνας είναι καθηγητής στο Lancaster University Management School, LA1 4YX, UK, και μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
Οι απόψεις στο άρθρο αυτό δεν αντιστοιχούν αναγκαστικά στις απόψεις του Ελληνικού Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
