Του βουλευτή Ρεθύμνου του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέα Ξανθού*
Η Κρήτη είναι μια Περιφέρεια που το Δημόσιο Σύστημα Υγείας παρουσιάζει την ίδια προβληματική εικόνα που κυριαρχεί σε όλη τη χώρα: πλήρης αποδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μετά τη «μεταρρύθμιση» του ΠΕΔΥ, νοσοκομεία και των Κέντρα Υγείας στα όρια της κατάρρευσης, ταλαιπωρία και οικονομική επιβάρυνση των πολιτών, αποκλεισμός, απόγνωση και αναξιοπρέπεια για τους φτωχούς και ανασφάλιστους ανθρώπους. Το 35-40% των οργανικών θέσεων στα νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας της Κρήτης είναι κενές, τα νομαρχιακά νοσοκομεία έχουν σοβαρές ελλείψεις σε κρίσιμες ειδικότητες και αδυνατούν να καλύψουν την καθημερινή εφημερία, τα πρώην πολυιατρεία του ΕΟΠΥΥ έμειναν με ελάχιστους γιατρούς, το ΕΚΑΒ έχει ανάγκη ενίσχυσης με προσωπικό και ασθενοφόρα για να ανταποκριθεί ιδιαίτερα στις ανάγκες της τουριστικής περιόδου, η τομεοποίηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και η ανάπτυξη κοινοτικών δομών δεν προχωρά.
Είναι πολύ σημαντικό όμως ότι χάρις στο ζήλο, την ευαισθησία και το φιλότιμο των εργαζομένων του ΕΣΥ, αλλά και χάρις στις εξαιρετικές πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης στο χώρο της Υγείας (κοινωνικά ιατρεία-φαρμακεία) που αναπτύχθηκαν -με πρωτοποριακό μάλιστα τρόπο- σε όλες τις πόλεις της Κρήτης, έγινε κατορθωτό να κρατηθεί στοιχειωδώς όρθιο το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και να καλυφθούν σε κάποιο βαθμό τα κενά στην ιατροφαρμακευτική φροντίδα των φτωχών και ανασφάλιστων ανθρώπων.
H συζήτηση για τις υποδομές στην Κρήτη (ΒΟΑΚ, διαχείριση απορριμμάτων, βιολογικοί καθαρισμοί, διαχείριση υδάτινου δυναμικού, τυποποίηση και διασφάλιση ποιότητας των τοπικών αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων, κλπ), είναι προφανές ότι εμπεριέχει τη διάσταση της Δημόσιας Υγείας. Γιατί όλοι ξέρουμε ότι -σύμφωνα και με τις επίσημες διακηρύξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας- η Υγεία είναι ένα σύνθετο ζήτημα που δεν σχετίζεται μόνο με τις υπηρεσίες περίθαλψης αλλά επηρεάζεται από σημαντικούς κοινωνικούς προσδιοριστές (εργασία, εισόδημα, διατροφή, υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία, συνθήκες διαβίωσης, προστασία της φύσης και αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος, εκπαίδευση, κοινωνική φροντίδα, ασφάλεια μετακινήσεων, άρση ανισοτήτων και αποκλεισμών κλπ). Άρα η προώθηση ενός πολιτικού σχεδίου στήριξης του Κοινωνικού Κράτος, επανεκκίνησης της οικονομίας και δικαιότερης κατανομής του πλούτου, είναι η πιο αποτελεσματική και μακροπρόθεσμη επένδυση στην Δημόσια Υγεία. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να υποτιμήσουμε το ρόλο του ΕΣΥ και των δημόσιων δομών υγείας, οι οποίες μετά από 4 χρόνια «μεταρρύθμισης» παραπαίουν και κινδυνεύουν από λειτουργική κατάρρευση λόγω των δραματικών ελλείψεων προσωπικού και πόρων.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ το ζητούμενο σήμερα είναι:
1. Η άμεση ανακούφιση της κοινωνίας στο χώρο της Υγείας, με πλήρη κάλυψη των αναγκών των ανασφάλιστων αλλά και με μείωση των επιβαρύνσεων των ασφαλισμένων, που σταδιακά μετατρέπονται σε «λειτουργικά ανασφάλιστους» λόγω των ανεπαρκειών του ΕΣΥ, των περικοπών στις παροχές και της μετακύλισης του κόστους περίθαλψης στους ίδιους.
2. Η διασφάλιση της επιβίωσης των δημόσιων δομών περίθαλψης, κυρίως με σοβαρή ενίσχυση του προσωπικού τους. Στη συγκυρία της ανθρωπιστικής κρίσης και της υγειονομικής φτώχειας δεν περισσεύει κανένα νοσοκομείο, Κέντρο Υγείας ή μονάδα ΠΦΥ του ΠΕΔΥ, δεν μπορούμε να αφήσουμε αναξιοποίητη καμιά δομή δημόσιας περίθαλψης, καμιά υλικοτεχνική υποδομή και κανένα ανθρώπινο ή υλικό πόρο.
3. Η συνολική αναδιοργάνωση του ΕΣΥ με βάση τις αρχές της καθολικότητας, ισότητας, ποιότητας, αποτελεσματικότητας και δωρεάν παροχής υπηρεσιών την ώρα της ανάγκης.
Η στρατηγική για την Υγεία μιας κυβέρνησης της Αριστεράς αντιμετωπίζει το χώρο αυτό ως πεδίο κάλυψης πραγματικών υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, ως πεδίο κατοχύρωσης ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων αλλά και ως πεδίο κοινωνικής αναδιανομής, δηλαδή άρσης ανισοτήτων. Το κράτος δεν είναι για να εγγυάται την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς υγείας αλλά για να διασφαλίζει (θεσμικά, χρηματοδοτικά, λειτουργικά) την ισότιμη παροχή αξιόπιστης ιατροφαρμακευτικής φροντίδας και πρόληψης-προαγωγής υγείας σε όλους, ανεξάρτητα από την εργασιακή, ασφαλιστική, οικονομική κατάσταση καθενός ή τη νομιμότητα παραμονής στη χώρα. Άρα ανασυγκροτούμε τη δημόσια περίθαλψη στην κατεύθυνση ενός νέου ΕΣΥ χωρίς τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες του παρελθόντος, που διευρύνει το δημόσιο χώρο στην Υγεία και περιορίζει την αγορά, που εδραιώνει ένα νέο μοντέλο Διοίκησης πέραν της κομματοκρατίας της αδιαφάνειας και της ανυπαρξίας κοινωνικού ελέγχου, αλλά και ένα άλλο εργασιακό και κοινωνικό ήθος στο Σύστημα πέραν της προκλητής ζήτησης, της διαφθοράς και της εκμετάλλευσης του αρρώστου. Σχεδιάζουμε ένα νέο Δημόσιο Σύστημα Υγείας που στηρίζεται στο δημοκρατικό προγραμματισμό των υπηρεσιών με βάση ένα Χάρτη Υγείας πραγματικών υγειονομικών αναγκών, που αναπροσανατολίζει δημόσιους πόρους από τον κρατικοδίαιτο επιχειρηματικό τομέα στις δημόσιες δομές, ενισχύοντας προνομιακά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και την Πρόληψη, τη Δημόσια Υγεία, τις υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας και αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων, τα Εργαστήρια των δημόσιων δομών που σήμερα απειλούνται με εκχώρηση στις αλυσίδες των Διαγνωστικών Κέντρων.
Θεωρούμε ότι η Κρήτη αποτελεί μια Περιφέρεια που μπορεί να αποτελέσει πρότυπο μιας σχεδιασμένης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης των δημόσιων υπηρεσιών υγείας όλων των βαθμίδων στην κατεύθυνση της μεγαλύτερης δυνατής υγειονομικής αυτάρκειας της περιοχής, με στήριξη των δομών κοινωνικής αλληλεγγύης, με αξιοποίηση του Πανεπιστημίου και του εξαιρετικού ερευνητικού, εκπαιδευτικού και κλινικού έργου που μπορεί να προσφέρει, με προώθηση μιας ολιστικής αντίληψης για την Υγεία που θα στηρίζεται τόσο στις καλές και αξιόπιστες δομές περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας, όσο και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου (μεσογειακό κλίμα, καθαρό περιβάλλον, κρητική διατροφή, γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας, κλπ).
Μπορούμε λοιπόν να προσθέσουμε άλλη μια πολύ σημαντική και ελκυστική (και για το τουριστικό μας «προϊόν») πτυχή στην συνολική μας πρόταση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της Κρήτης, τη διάσταση της Δημόσιας Υγείας και της Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
* Το κείμενο αποτελεί την παρέμβαση του Α. Ξανθού στην Παγκρήτια Περιφερειακή Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 13/12/2014 στο Ηράκλειο.
