Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης
Μία από τις πρώτες Κυριακές του Οκτώβρη, στη λειτουργία, ακούμε το ευαγγέλιο, στο οποίο ο Ιησούς Χριστός διηγείται στον κόσμο την παραβολή του σπορέα. Είναι μια από τις σπουδαιότερες παραβολές του Χριστού, γιατί αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, ακτινογραφία όλης της κοινωνίας. Διαβάζεται τώρα, γιατί στον αγροτικό τομέα είναι η εποχή της σποράς. Συγχρόνως, με αυτή την παραβολή, αρχίζει η περίοδος λειτουργίας των κατηχητικών σχολείων και των ομιλιών που γίνονται στην εκκλησία για την ερμηνεία του ευαγγελίου και άλλα θέματα.
Αυτή η Κυριακή ονομάζεται Δ’ Λουκά, δηλ. είναι η 4η κατά σειράν Κυριακή, στην οποία διαβάζεται στην εκκλησία απόσπασμα από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο («Όλες οι Κυριακές δεν είναι ίδιες», όπως έχουμε γράψει στο παρελθόν αλλού). Η παραβολή του σπορέα βρίσκεται στο κεφάλαιο 8 του κατά Λουκάν, στίχοι 5-15. Γενικά, κάποιες από τις διασημότερες παραβολές του Χριστού, όπως του Ασώτου υιού, του Καλού Σαμαρείτη και του Άφρονα Πλούσιου, προέρχονται από το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο. Η παραβολή του σπορέα υπάρχει και στο κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, κεφάλαιο 13, και στο κατά Μάρκον, κεφ. 4.
Στ’ αρχαία ελληνικά, η παραβολή αυτή λέει: «ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. Καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω».
Το περιεχόμενο στα νέα ελληνικά είναι ότι ένας αγρότης βγήκε να σπείρει. Ένα μέρος του σπόρου του έπεσε στο δρόμο και δε φύτρωσε καθόλου· το τσαλαπάτησαν οι περαστικοί και τα πουλιά κατέβηκαν από τον ουρανό και το έφαγαν. Άλλο μέρος έπεσε σε έδαφος με πολλές πέτρες και λίγο χώμα. Αυτό φύτρωσε, αλλά δεν είχε δύναμη και ξεράθηκε. Άλλο μέρος έπεσε σε έδαφος με πολλά αγκάθια. Φύτρωσε, αλλά μαζί του φύτρωσαν και τ’ αγκάθια και τελικά κατέπνιξαν τα στάχυα… Τέλος, άλλο μέρος έπεσε σε καλό έδαφος («γην αγαθήν») και όχι μόνο φύτρωσε και μεγάλωσε, αλλά έδωσε καρπό εκατό φορές περισσότερο από τον αρχικό σπόρο!
Στη συνέχεια το Ευαγγέλιο λέει ότι οι μαθητές του Κυρίου τον ρώτησαν ποιο ήταν το νόημα αυτής της παραβολής. Και ο Ιησούς τους είπε:
Ο σπόρος είναι ο λόγος του Θεού. Προσφέρεται σε όλους, όλοι τον ακούνε. Ορισμένοι όμως, δε συγκινούνται. Μέσα τους ο σπόρος δε φυτρώνει καν, γιατί είναι σκληροί και εγωιστές και είναι σαν να μην τον άκουσαν. Στη συνέχεια, έρχεται και ο διάβολος και τον παίρνει από την καρδιά τους, για να μην πιστέψουν τελικά και σωθούν.
Ο σπόρος που έπεσε στις πέτρες είναι οι άνθρωποι που ακούνε το λόγο του Θεού (ας πούμε, ακούνε το Ευαγγέλιο στη θεία λειτουργία), συμφωνούν με αυτό και προσωρινά συγκινούνται. Όμως η πίστη τους δεν έχει βάθος και τα λόγια του Θεού σύντομα μαραίνονται μέσα τους, οπότε συνεχίζουν τη ζωή τους χωρίς ν’ αλλάξουν τίποτα, σαν να μην άκουσαν κι εκείνοι τίποτε.
Ο σπόρος που έπεσε στ’ αγκάθια είναι εκείνοι που ακούνε, αποδέχονται, συγκινούνται, αλλά στη συνέχεια οι φροντίδες της καθημερινότητας τους απορροφούν τόσο, που δεν αλλάζουν κι αυτοί τίποτα στη ζωή τους, αλλά συνεχίζουν να ζουν σαν να μην άκουσαν ποτέ τίποτα.
Τέλος, ο σπόρος που έπεσε στην αγαθή γη είναι εκείνοι που όχι μόνο άκουσαν το λόγο του Θεού, αλλά τον δέχτηκαν στην καρδιά τους, άρχισαν να τον εφαρμόζουν στη ζωή τους και τελικά πρόκοψαν ηθικά και πνευματικά και έδωσαν καρπό «εκατό φορές περισσότερο».
Αυτή είναι λοιπόν η παραβολή του σπορέα, που έρχεται στη ζωή μας εδώ και σχεδόν δυο χιλιάδες χρόνια, κάθε χρόνο, μαζί με τα πρωτοβρόχια. Την άκουσαν οι άνθρωποι της Γαλιλαίας από τα χείλη του ίδιου του Χριστού, τη διάβασαν ή την άκουσαν οι πρώτοι χριστιανοί από το Ευαγγέλιο, την άκουσαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας, οι πατέρες και οι μανάδες μας, έλαβαν το μήνυμά τους άνθρωποι συγγενείς μας ή ξένοι σε εποχές πλούτου ή φτώχειας, ακμής ή παρακμής, ελευθερίας ή δουλείας, σε καθεδρικούς ναούς ή φτωχά και ταπεινά εξωκλήσια (που όμως συχνά ήταν αγιογραφημένα με αριστουργηματικές και αθάνατες τοιχογραφίες, όπως εκείνα που έχουμε στα χωριά μας) και πολλές φορές στήριξαν τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους σε τέτοια μαργαριτάρια από τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού.
Ας την ακούσουμε κι εμείς, πιάνοντας το κομμένο χρυσό νήμα από εκεί που το είχαν αφήσει οι προηγούμενες γενιές – κι ας αποφασίσουμε σε ποια από τις ομάδες ακροατών που αναφέρει ανήκουμε. Η απόφαση αυτή, υπενθυμίζω, δεν είναι θεωρητική ή ιδεολογική, αλλά έχει άμεση σχέση με το πώς βλέπουμε και τον ουρανό και τη γη, δηλαδή και το Θεό και το συνάνθρωπο.
ΥΓ. Ολόκληρη η Καινή Διαθήκη στο Διαδίκτυο υπάρχει εδώ: www.synaxarion.gr/cms/gr/content/kaini_diathiki.aspx.
Και σε νεοελληνική μετάφραση (απλή καθαρεύουσα) εδώ: www.synaxarion.gr/cms/gr/content/kaini_diathiki_Neoellinika.aspx.
