Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, λίγο προτού εκπνεύσει η θητεία της, προωθεί νομοθετικά τις επιδιώξεις εκκλησιαστικών ιδρυμάτων και μονών για αξιοποίηση γης στην Αττική και για διευκολύνσεις ανέγερσης ναών και άλλων κατασκευών που συνδέονται με την εκκλησιαστική ανοικοδόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές της Αττικής. Η ΝΔ δεν αφήνει εκτός νυμφώνος τις… ιερές απαιτήσεις.
Το Μαξίμου, μέσω τροπολογίας, που κατατέθηκε στη Βουλή, άναψε το πράσινο φως για την ανέγερση ιερών ναών και βοηθητικών κτισμάτων τους σε εκτός σχεδίου εκτάσεις που ανήκουν σε εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα σε οικισμούς του Αττικού Λεκανοπεδίου (περιοχή Α΄του προεδρικού διατάγματος 5/1979), κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας ως προς τους όρους δόμησης. Το κλειδί είναι ότι η ανέγερση αυτών των κατασκευών θα επιτρέπεται, χωρίς τους περιορισμούς δόμησης των εκτάσεων που βρίσκονται εκτός των ρυμοτομικών σχεδίων των πόλεων, κωμών και οικισμών ή εκτός των ορίων των νομίμως υφισταμένων προ του έτους 1923 οικισμών των στερουμένων ρυμοτομικού σχεδίου.
Στις περιπτώσεις αυτές για την ανέγερση ναών και βοηθητικών κτισμάτων τους δεν θα εφαρμόζεται το άρθρο 1 του π.δ. 24/31.5.1985 (Δ’ 270) που θέτει μια μακρά σειρά προϋποθέσεων και πιο αυστηρούς όρους δόμησης. Για ανέγερση ναών θα εφαρμόζεται το άρθρο 12 του π.δ. 6/17.10.1978 (Δ’ 538) , το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση της ΝΔ το τροποποίησε πριν από δυο χρόνια, τον Δεκέμβριο του 2020, και ορίζει ότι επιτρέπεται η ανέγερση Ιερών Ναών και ναϋδρίων επί γηπέδων επιφάνειας:
α) τουλάχιστον τεσσάρων χιλιάδων (4000) τ.μ, εάν ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή μη εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα και εφόσον δεν καταλαμβάνουν επιφάνεια μεγαλύτερη του 0,18 της επιφάνειας του γηπέδου, β) τουλάχιστον πεντακοσίων (500) τ.μ., εάν ανήκουν σε εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου και εφόσον δεν καταλαμβάνουν επιφάνεια μεγαλύτερη του 0,20 της επιφάνειας του γηπέδου. Σύμφωνα με τα οριζόμενα, οι αποστάσεις του κτιρίου από τα όρια του γηπέδου ορίζονται σε τουλάχιστον πέντε μέτρα.
Παράλληλα, όσον αφορά στα βοηθητικά κτίσματα ναών και Ησυχαστηρίων, για την ανέγερσή τους θα εφαρμόζεται η περ. ια’ της παραγράφου 3 του άρθρου 33 του ν. 4759/2020 (Α’ 245), η οποία παράγραφος τροποποιήθηκε μόλις τον Ιούλιο του 2022 από την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Σε αυτή ορίζεται ότι : «Σε κτίρια κοινωνικής πρόνοιας που δεν είναι ευαγή ιδρύματα, επιτρέπεται παρέκκλιση από την παρ. 1 ως προς την ανέγερση περισσοτέρων του ενός κτιρίων επί του γηπέδου, το ποσοστό κάλυψης το οποίο δεν δύναται να υπερβαίνει το είκοσι τοις εκατό (20%) για το ισόγειο και τους ορόφους και το πενήντα τοις εκατό (50%) για υπόγειους χώρους, τις αποστάσεις των κτιρίων από τα όρια του γηπέδου, οι οποίες δεν επιτρέπεται να μειώνονται περισσότερο των πέντε (5) μέτρων, τον συντελεστή δόμησης του γηπέδου ο οποίος δεν δύναται να υπερβαίνει το μηδέν κόμμα πενήντα τέσσερα (0,54), το ύψος του κτιρίου, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει τα έντεκα (11) μέτρα και τον αριθμό των ορόφων, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία (3). Η παρέκκλιση χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ύστερα από πρόταση της αρμόδιας υπηρεσίας του αρμόδιου για τη λειτουργικότητα του κτιρίου φορέα και γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕ.ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.)».
Ποιους αφορά η τροπολογία που προωθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη; Εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 590/1977 (Α΄146) στα οποία περιλαμβάνονται η Εκκλησία της Ελλάδος, και Μητροπόλεις, οι ενορίες με τους ενοριακούς ναούς τους, οι Μονές, η Αποστολική Διακονία, ο ΟΔΕΠ, το ΤΑΚΕ, το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος που είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Επίσης, στην παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 590/1977 αναφέρονται το Εκκλησιαστικό Ορφανοτροφείο Βουλιαγμένης, όπως και τα λοιπά Εκκλησιαστικά Καθιδρύματα της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και των Μητροπόλεων, που είναι Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, αλλά και τα Ιερά Προσκυνήματα, τα εκκλησιαστικά Ιδρύματα και τα εκκλησιαστικά Μουσεία και τα Ιερά Ησυχαστήρια.
Υπάρχουν εκτιμήσεις ότι εκκλησιαστικά ιδρύματα και μονές επιδιώκουν την αξιοποίηση εκτάσεων που τους ανήκουν (ή διασταλτικά πιθανώς και διεκδικούμενων), κι έχουν οικονομικό ενδιαφέρον. Οι δυνατότητες για ανέγερση ναών και συνοδευτικών βοηθητικών κτισμάτων με πιο ευνοϊκούς όρους ανοίγει την όρεξη για αναπτυξιακές προοπτικές σε εκτός σχεδίου οικισμούς της Αττικής που ενδεχομένως να φτάνουν έως τον θρησκευτικό τουρισμό ή ακόμα και σε παραχωρήσεις για εγκαταστάσεις αναψυχής ή άλλου είδους εκμετάλλευση. Και βέβαια ενόψει εκλογών, η κυβέρνηση Μητσοτάκη σπεύδει να διευκολύνει.
Η τροπολογία 1724/190 κατατέθηκε στη βουλή την Τρίτη 11 Απριλίου 2023 με ρυθμίσεις θεμάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και περιλαμβάνει το άρθρο 10 το οποίο με τίτλο «Ανέγερση Ιερών Ναών και βοηθητικών κτισμάτων» ορίζει τα εξής:
«Στην περιοχή (Α) του π.δ. 5/13.12.1979 (Δ’ 707) ισχύει ως επιτρεπτή χρήση γης και η δυνατότητα ανεγέρσεως Ιερού Ναού και βοηθητικών κτισμάτων του, Μονής και Ησυχαστηρίου σε γήπεδα που ανήκουν σε εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα της παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 590/1977 (Α΄146). Ως προς τους όρους εκτός σχεδίου δόμησης της ανωτέρω κατηγορίας κτιρίων εφαρμόζονται, κατ’ εξαίρεση του άρθρου 1 του π.δ. 24/31.5.1985 (Δ’ 270): α) για Ναούς, το άρθρο 12 του π.δ. 6/17.10.1978 (Δ’ 538), και β) για βοηθητικά κτίσματα Ναών και κτίσματα και Ησυχαστηρίων, αναλόγως, περ. ια’ παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4759/2020 (Α’ 245)».
Η τροπολογία αυτή περιέχει και άλλες διατάξεις. Εντάχθηκε στο νομοσχέδιο-σκούπα του υπουργείου Εσωτερικών (Ρυθμίσεις σχετικά με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού – Διατάξεις για την ευζωία των ζώων συντροφιάς – Διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του δημοσίου τομέα – Λοιπές ρυθμίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών και άλλες επείγουσες διατάξεις).
