Μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον που έδειξαν οι Ρεθεμνιώτες την περασμένη Κυριακή 29 Μαΐου 2016 για την ξενάγηση «Το Ρέθυμνο του τρόμου», που τους προσέφεραν οι «Ημέρες Ρεθύμνου 2016»!
Εμψυχωτής της ήταν ο σχολικός σύμβουλος-συγγραφέας Χάρης Στρατιδάκης, που πραγματοποίησε με το κοινό 29 στάσεις ξενάγησης, όσες ακριβώς και της σημαδιακής ημέρας πραγματοποίησής της, 663 χρόνια μετά την άλωση της Βασιλεύουσας.
Οι στάσεις αυτές ήταν στον Δημοτικό Κήπο, στην πλατεία Τεσσάρων Μαρτύρων, στην Μεγάλη Πόρτα, στην Αγία Βαρβάρα, στο μέγαρο της Εθνικής Τράπεζας, στο Καμπαναριό, στο Εκκλησιαστικό Μουσείο, στην οικία Θ. Κατσαντώνη, στην οικία Γ. Δρανδάκη, στο Καμαράκι, στο Τέμενος Καρά Μουσά Πασά, στην Άμμος Πόρτα (Κουμ Καπί), στην πλατεία του Άγνωστου Στρατιώτη, στο Κύμα, στην παλιά Προκυμαία, στο παλιό Δημαρχείο, στο Λύκειο των Ελληνίδων, στην Αποβάθρα, στο Βενετσιάνικο Λιμάνι, στην οδό Ιουλίας Πετυχάκη, στη Loggia, στο υπόλειμμα του Πύργου του Ρολογιού, στην οδό Παλαιολόγου, στον Πλάτανο, στο Τέμενος Γαζή Χουσεΐν Πασά, στον Άγιο Φραγκίσκο, στο Μνημείο Μικρασιατών, στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, και, νοερά, στη Μικρή Παναγία και στη Φορτέτζα.
Με τις στάσεις αυτές οι περισσότεροι από 200 συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν ότι, εκτός από την στρατιωτική, την πολιτική και την μνημειακή ιστορία, υπάρχει και η κοινωνική, εκείνη δηλαδή η ιστορία που ασχολείται με την ιστορία των κατοικήσεων, της νεολαίας, των γυναικών, των μειονοτήτων, της διατροφής, των κοινωνικών σχέσεων, των νοοτροπιών κ.λπ. Μερικές μάλιστα φορές η ιστορία αυτή είναι πιο ενδιαφέρουσα, όπως εκείνη που παρακολούθησαν, με βομβαρδισμούς, αποκλεισμούς σε σπήλαια, σεισμούς, παλιρροϊκά κύματα, επιδημίες, μαζικές ταφές, πολιορκίες, εξανδραποδισμούς, βασανιστήρια, δολοφονίες. τρικυμίες, πυρκαγιές, αυτοκινητιστικά δυστυχήματα, θανάτους παιδιών, Ιερά Εξέταση, Γερμανικές Κομαντατούρ και Γκεστάπο, Καπ(ν)ουτζήδες φύλακες της Μεγάλης Πόρτας και με τους ανώμαλους του Μασταμπά της δεκαετίες του 1960.
Την ξενάγηση εμπλούτισαν με τις γνώσεις πολλοί φιλίστορες συντοπίτες, μεταξύ των οποίων ο Μάνος Γοργοράπτης, ο Νίκος Δασκαλάκης, ο Στέλιος Δαφέρμος, ο Γιώργος Ζουρμπάκης, ο Χάρης Καλαϊτζάκης, ο Θωμάς Κρεβατζάκης, ο Θεόδωρος Πελαντάκης, η Αθηνά Πετρακάκη, ο Βασίλης Σιμιτζής και αρκετοί άλλοι. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν και ο καρδιολόγος γιατρός Χρήστος Τζανιδάκης, τις υπηρεσίες του οποίου όμως δεν χρειάστηκε κανένας από τους ξεναγούμενους, παρόλο τον φόβο που τους διακατείχε!
Στη συνέχεια στον πάντα φιλόξενο χώρο εκδηλώσεων του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης οι Ρεθεμνιώτες είχαν την ευκαιρία να πάρουν μέρος σε μια διπλή εκδήλωση. Στο πρώτο μέρος παρακολούθησαν μια αναλυτική προβολή του Χάρη Στρατιδάκη με φωτογραφικό υλικό εποχής από τις παραπάνω στάσεις ξενάγησης και στη συνέχεια από άλλες 29 νοερές στάσεις, σε χώρους του Ρεθύμνου που δεν μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην ξενάγηση που είχε προηγηθεί.
Ακολούθησε η ομιλία του καθηγητή Θοδωρή Ρηγινιώτη με το θέμα «Το Ρέθυμνο του τρόμου: αστικοί μύθοι». Ο ομιλητής με την γοητευτική αφήγησή του εισήγαγε το κοινό σε μύθους όπως ο μεταμορφωνόμενος ναύτης και τα «στοιχειωμένα σπίτια» του Ρεθύμνου, αλλά και σε άλλους, που αναφέρονται στις κάρες των Τεσσάρων Μαρτύρων, σε λυράρηδες που πήραν το χάρισμά τους από νεράιδες, σε θησαυρούς με αράπηδες φρουρούς και σε τόπους που το μεσημέρι «φαντάσουν».
Ο χώρος εκδηλώσεων του Μουσείου αποδείχτηκε μικρός για το κοινό που παρακολουθούσε την περιήγηση και τις ομιλίες, οπότε οι οργανωτές δεσμεύτηκαν να επαναλάβουν, -αν όχι την ξενάγηση- τουλάχιστον την εκδήλωση που τη συμπλήρωσε, όπως άλλωστε έχουν δεσμευτεί ότι θα επαναλάβουν την ξενάγηση στα τείχη της Φορτέτζας. Παράλληλα, εκτός από τα 70 βιβλιαράκια που μοίρασαν στους πρώτους που προσήλθαν στον χώρο εκκίνησης, έχουν αναρτήσει στον ιστότοπο των Ημερών Ρεθύμνου το περιεχόμενό τους, ώστε να είναι διαθέσιμο όχι μόνο σε όσους δεν πρόλαβαν να το πάρουν αλλά και σε κάθε άλλο ενδιαφερόμενο.
Η ξενάγηση για το Ρέθυμνο του τρόμου ήταν η τρίτη κατά σειρά φετινή θεματική που προσέφεραν οι «Ημέρες Ρεθύμνου» στην πόλη τους. Προηγήθηκε στις 22 Μαΐου εκείνη του Χάρη Στρατιδάκη με θέμα «Προμαχώνες και κανονιοθυρίδες, κολισαύρες και πετρομαρουλίδες: περιήγηση στον μνημειακό, χλωριδικό και πανιδικό πλούτο των τειχών της Φορτέτζας του Ρεθύμνου». Στις 25 Μαΐου ακολούθησε η ξενάγηση του Βασίλη Σιμιτζή με θέμα «Λιθολογία της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου (το υπεδάφιο χρονικό μιας πολιτείας)».
Οι «Ημέρες Ρεθύμνου» και οι εμψυχωτές της ξενάγησης για το Ρέθυμνο του τρόμου θα ήθελαν να ευχαριστήσουν όλους όσοι συμμετείχαν σ’ αυτήν. Ιδιαίτερα ευχαριστούν την Πρόεδρο του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης Φαλή Βογιατζάκη για την φιλοξενία της εκδήλωσης και την υπεύθυνη λειτουργίας του Αναστασία Πλατυρράχου.
