Ο Γερμανός καθηγητής ιστορίας Χάινς Ρίχτερ έγραψε ένα βιβλίο για τη Μάχη της Κρήτης που προκάλεσε αντιδράσεις και έγινε ο πρώτος άνθρωπος που δικάζεται στην Ελλάδα με το νέο αντιρατσιστικό νόμο. Που μπαίνουν τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης και που ξεκινά η λογοκρισία;
Το WE μιλά με τους δικηγόρους των δύο πλευρών, ιστορικούς και ακαδημαϊκούς για μια υπόθεση που διχάζει…
Αυτές τις μέρες στο Ρέθυμνο, βρίσκεται σε εξέλιξη η πρώτη δίκη που κινήθηκε στη χώρα μας με βάση το άρθρο 2 του αντιρατσιστικού νόμου που ψηφίστηκε το Σεπτέμβριο του 2014 από την ελληνική Βουλή και αφορά «δημόσια επιδοκιμασία ή άρνηση εγκλημάτων».
Ένα άρθρο που είχε προκαλέσει αντιδράσεις και προβληματισμό για την ενδεχόμενη ποινικοποίηση απόψεων και επιστημονικών θέσεων, ειδικά γύρω από το ζήτημα των γενοκτονιών, όπως η άποψη που εξέφρασε πρόσφατα ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης, για να δεχθεί κατόπιν μήνυση για «κακόβουλη άρνηση της γενοκτονίας των Ποντίων» από τη Χρυσή Αυγή. Ενώ λοιπόν ο σάλος από τη δήλωση Φίλη έσβηνε, στο Πλημμελειοδικείο του Ρεθύμνου ξεκινούσε η δίκη του Γερμανού καθηγητή ιστορίας Χαινς Ρίχτερ για «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού».
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Ο Χαινς Ρίχτερ διδάσκει σύγχρονη ελληνική και κυπριακή ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Μανχάιμ. Έζησε πολλά χρόνια στην Ελλάδα, δημοσίευσε εργασίες και βιβλία που αφορούν στη χώρα μας και τιμήθηκε το 2000 από την Ελληνική Δημοκρατία με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικα. Το 2011 κυκλοφόρησε στα ελληνικά ένα βιβλίο του για τη Μάχη της Κρήτης που προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς κάνει λόγο για «βάναυσες και βάρβαρες πρακτικές» όχι μόνο από τις μονάδες εισβολής, αλλά και από τους «άτακτους Κρήτες», οι οποίοι σκότωναν αρχικά μόνο τους τραυματισμένους αλεξιπτωτιστές, επειδή δεν είχαν όπλα, προκαλώντας τα αντίποινα των Γερμανών.
Ο Ρίχτερ υποστηρίζει στο βιβλίο του ότι μέχρι την Επιχείρηση Ερμής εναντίον της Κρήτης, ο Β’ Π.Π. υπήρξε σχετικά «καθαρός» πόλεμος, στον οποίο όλες οι πλευρές σέβονταν το διεθνές δίκαιο του πολέμου. Αφού όμως ξεκίνησαν αυτές οι επιθέσεις και τα αντίποινα ο πόλεμος έγινε «βρώμικος».
Όταν το επίμαχο βιβλίο παρουσιάστηκε στην Κρήτη το 2011, το ζήτημα δεν πήρε μεγάλες διαστάσεις. Πώς έφτασε σήμερα μέχρι τα δικαστήρια; Μεσολάβησε η απόφαση του Πανεπιστημίου Ρεθύμνου να αναγορεύσει τον κύριο Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης το Νοέμβριο του 2014. Μια απόφαση που προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών, τόσο από στρατιωτικούς και πολιτικούς φορείς του νησιού όσο και από συγγενείς θυμάτων της Μάχης της Κρήτης.
Εν τω μεταξύ, δύο μήνες πριν είχε ψηφιστεί στη Βουλή ο αντιρατσιστικός νόμος. Έτσι, η Εισαγγελεία Ρεθύμνου παρήγγειλε προκαταρκτική έρευνα και παρέπεμψε τον Γερμανό καθηγητή σε δίκη, σύμφωνα με το άρθρο 2 το νόμου, με το σκεπτικό ότι συγκεκριμένες αναφορές στο βιβλίο του συνιστούν «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο».
Συνήγορος υπεράσπισης: Ο νόμος είναι αντισυνταγματικός, παραβιάζεται η ελευθερία της έκφρασης
Ο κύριος Ρίχτερ δεν έχει παραστεί στη δίκη τρεις εβδομάδες μετά την έναρξή της. «Έχει προσκληθεί να παραστεί και έχει επιφυλαχθεί. Εσείς θα πηγαίνατε να σας εξυβρίζουν και σας προπηλακίζουν κάποιοι άνθρωποι που δεν ξέρουν τίποτα για το έργο σας; Δεν είναι θέμα ασφάλειας, γιατί να υποστεί αυτό το πράγμα ένας άνθρωπος 76 ετών;» λέει στο WE του News247 ο δικηγόρος του, Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος, ο οποίος χαρακτηρίζει αντισυνταγματικό το νόμο βάσει του οποίου διώκεται ο πελάτης του. «Η θέση μας είναι ότι πρόκειται για έναν αντισυνταγματικό νόμο. Η εφαρμογή του σε βάρος του κ. Ρίχτερ θα συνιστούσε παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασής του. Αυτό ωστόσο δεν το δέχεται ο Εισαγγελέας, ο οποίος υποστηρίζει πως η ελευθερία της έκφρασης είναι δεδομένη. Ως προς το περιεχόμενο του βιβλίου, για να είμαι δίκαιος, αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί άνθρωποι νιώθουν πληγωμένοι, θέλουν να τα πουν και η δίκη τους δίνει αυτή τη διέξοδο. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί νιώθουν πληγωμένοι, λες και δεν είναι αναγνωρισμένη η μάχη της Κρήτης και δεν εορτάζεται και τιμάται. Δεν μας αρέσει ως Έλληνες να μας λέει ένας ξένος και μάλιστα ένας Γερμανός ότι κάπου έχουμε λίγο άδικο. Ο Ρίχτερ δεν αρνείται τα εγκλήματα πολέμου και μάλιστα σημειώνει και γιατί ήταν παράνομα με βάση το γερμανικό δίκαιο της εποχής. Παράλληλα όμως αναφέρει ότι παραβιάσεις του πολέμου έγιναν και από τους αμυνόμενους Κρητικούς».
Πολιτική Αγωγή: Το διακύβευμα δεν είναι η ελευθερία της έκφρασης, αλλά η εξίσωση των εγκλημάτων των Ναζί
Από την άλλη, ο συνήγορος Πολιτικής Αγωγής, Νίκος Κοτζαμπασάκης, υποστηρίζει ότι η συγγραφή Ρίχτερ «εξισώνει τα εγκλήματα των Ναζί με τα υποτιθέμενα εγκλήματα των αμάχων». «Η ουσία είναι ότι ο κύριος Ρίχτερ ισχυρίζεται ότι τα δύο εγκλήματα είναι αλληλένδετα, αν δεν υπήρχαν παραβιάσεις του δικαίου από πλευράς των ανταρτών, δεν θα υπήρχαν αντίποινα. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Σχέση αιτίου αιτιατού. Η τοπική κοινωνία διαμαρτύρεται διότι δεν είναι δυνατόν να έχεις μετά από 70 χρόνια μια αναθεώρηση αυτού του βεληνεκούς και αυτής της ποιότητας. Αυτό είναι το διακύβευμα, δεν είναι η ελευθερία της έκφρασης μόνο. Η ελευθερία της έκφρασης δεν είναι απεριόριστη όπως κάθε ελευθερία και κάθε δικαίωμα».
διαβάστε περισσότερα στο WE του News247
