ΜΟΥ ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ ΕΝΑ ΕΝΑ, ΧΡΟΝΙΑ ΔΟΞΑΣΜΕΝΑ: Ιστορικός περίπατος στο Ρέθυμνο του 1821 από τις «Ημέρες Ρεθύμνου»
Την Δευτέρα 5 Ιουλίου θα πραγματοποιηθεί ο πρώτος περίπατος της σειράς «Μου ξανάρχονται ένα ένα, χρόνια δοξασμένα».
Στο ξεκίνημα αυτός ο περίπατος, τον οποίο θα εμψυχώσει ο ιστορικός ερευνητής δρ Χάρης Στρατιδάκης, αφορά στην πόλη του Ρεθύμνου, η οποία κατά την περίοδο της Επανάστασης ασφυκτιούσε μέσα στα τείχη της.
Η περιήγηση περιλαμβάνει δέκα στάσεις. Απ’ αυτήν δεν μπορούν να λείπουν τα μουσουλμανικά νεκροταφεία έξω από την πόλη, στα οποία μεταφέρονταν οι νεκροί από τις μάχες της Επανάστασης. Στάση θα πραγματοποιηθεί και στους Τέσσερις Μάρτυρες, όπου και θα γίνει αναφορά στο φαινόμενο των μαζικών εξισλαμισμών στην Κρήτη και στο Ρέθυμνο ειδικότερα. Θα επιχειρηθεί η δικαιολόγηση της ύπαρξης τριών μόνο καρών από τους μάρτυρες, ενώ δεν θα παραλειφθεί η υπενθύμιση των πυραμίδων με τα κεφάλια των επαναστατών που στήνονταν εδώ, έξω από τα τείχη, μετά την επικράτηση σε μάχες των οθωμανικών στρατευμάτων.
Η είσοδος στην κυρίως πόλη θα γίνει από το Καλέ Καπισί (Μεγάλη Πόρτα), του οποίου οι φύλακες (Καπουτζήδες) ήταν ο φόβος και ο τρόμος εισερχομένων εξερχομένων. Εάν η δύση του ήλιου θα έχει προηγηθεί, θα γίνει αναφορά στο κλείσιμο των θυρών και στην αναγκαστική διανυκτέρευση στο τέμενος Βελή πασά. Στη συνέχεια θα γίνει λόγος για τη συγκέντρωση επί οθωμανικής κατοχής των επαγγελματιών σε δρόμους (Καλαϊτζίδικα, Μπιτσαξίδικα κ.λπ.), Σ’ ένα απ’ αυτούς, στα Πεταλάδικα, οι περιηγούμενοι θα κοντοσταθούν στον Άη Γιώργη στη Γρότα, έναν από τους τρεις ναούς που λειτουργούσαν οι Χριστιανοί την περίοδο στην οποία αναφέρεται η ξενάγηση.
Στη Μικρή Αγορά θα γίνει αναφορά στους χριστιανούς εμπόρους, οι οποίοι από ελάχιστοι αρχικά, σταδιακά κατέκτησαν την οικονομική ζωή της πόλης. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περίοδο στην οποία αναφέρεται ο ιστορικός περίπατος, οι χριστιανικές οικογένειες του Ρεθύμνου δεν ήταν περισσότερες από ογδόντα. Στην Πλατεία Μικρασιατών θα γίνει αναφορά στα εκπαιδευτήρια του μουσουλμανικού πληθυσμού, από τα οποία διασώζονται μόνο το μεταγενέστερο θηλέων της τελευταίας εικοσαετίας του 19ου αιώνα και υπολείμματα από τα προγενέστερα. Σ’ αυτά κατέφευγαν και διαβιούσαν κατά χιλιάδες οι Ρεθεμνιώτες μουσουλμάνοι της υπαίθρου, προκειμένου να προστατευτούν από τις επιθέσεις των επαναστατών.
Στην πλατεία της Μητρόπολης θα γίνει αναφορά στον ναό που προϋπήρχε, μέχρι το 1844, αλλά και σ’ εκείνον των επαναστατικών χρόνων, στον οποίο και λειτουργούσε ο επίσκοπος Ρεθύμνης. Θα γίνει επίσης αναφορά στις περιφερειακές εγκαταστάσεις του ναού, στις οποίες κατέφευγαν για προστασία οι χριστιανοί κάτοικοι της πόλης, όσοι δεν πρόφταιναν να φύγουν για τα χωριά καταγωγής τους και κρατούνταν ουσιαστικά ως όμηροι μέσα στην πόλη. Παράλληλα θα δοθούν πληροφορίες για τον εκλεγέντα στη διάρκεια της επανάστασης επίσκοπο Ρεθύμνης (και αργότερα Ιωαννίνων) Ιωαννίκιο, ο τάφος του οποίου βρισκόταν αρχικά εδώ και σήμερα στο νεκροταφείο της Μεσαμπελίτισσας.
Στον Πλάτανο θα γίνει αναφορά στον απαγχονισθέντα επίσκοπο Ρεθύμνης Γεράσιμο Περδικάρη-Κοντογιαννάκη και τους άλλους Ρεθεμνιώτες ομήρους, καθώς και σε προγενέστερους του 1821 επαναστάτες και μάρτυρες της χριστιανικής θρησκείας. Στο τέμενος Γαζή Χουσεΐν Πασά οι περιηγούμενοι θα κοντοσταθούν προκειμένου να γίνουν αναφορές στις προσευχές ευλογίας των μουσουλμανικών όπλων που ανεπέμποντο εκεί πριν από τις εκστρατείες τους, ενώ ιδιαίτερη συζήτηση θα γίνει για το φρικιαστικό «μουσαλά τασί» έξω από τέμενος. Εκεί έξω, στην οδό Μανουήλ Βερνάρδου, θα δοθούν πληροφορίες για τον μοναδικό ουσιαστικά αυτόν Κρήτα Διαφωτιστή, ο οποίος υπήρξε επίσης πρώτος χρονολογικά ορκισμένος Φιλικός του νησιού. Στην οδό Δαμβέργη θα γίνει υπενθύμιση της προσφοράς της μεγάλης αυτής ρεθεμνιώτικης οικογένειας, η οποία προσφυγοποιήθηκε κατά την επανάσταση, έχοντας πολλούς νεκρούς στα παράλια της δυτικής Κρήτης, όπου είχε καταφύγει προς εύρεση μέσου μεταφοράς της στην Πελοπόννησο.
Στο λιμάνι οι περιηγούμενοι θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν για το Κονάκι του Οσμάν Πασά, στο οποίο δικάστηκαν οι Τέσσερις Μάρτυρες, για τον Σου Κουλέ, στο υπόγειο του οποίου φυλακίστηκαν και για τους πνιγμούς προγενέστερων της επανάστασης αγωνιστών, οι οποίοι δένονταν χειροπόδαρα μέσα σε σακιά, στα οποία στοιβάζονταν επίσης πέτρες και καταποντίζονταν από βάρκες στη θάλασσα έξω από το Ρέθυμνο. Η θέα από το λιμάνι του λόφου του Εβλιγιά θα δώσει στους παρευρισκόμενους την ευκαιρία να ακούσουν για τον φιλοκρήτα Ιωσήφ Βαλέστρα, οι οποίος έδωσε τη ζωή του κατά την πολιορκία της πόλης τον Απρίλιο του 1822.
Ο ιστορικός περίπατος θα έχει ως τελευταία στάση την πλατεία της Νομαρχίας, για περιήγηση στην εκεί Έκθεση «1821. Η Κρήτη και η Επανάσταση» του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης. Θα ακολουθήσει η καθιερωμένη μετά τις ξεναγήσεις προβολή-συζήτηση. Εκεί οι συμμετέχοντες μπορούν να είναι περισσότεροι, σύμφωνα με τα ισχύοντα μέτρα.
Όλ’ αυτά θα λάβουν χώρα τη Δευτέρα 5 Ιουλίου στις 19.00 το απόγευμα, ο ιστορικός περίπατος αρχικά, μετά από δήλωση συμμετοχής στον Χάρη Στρατιδάκη στο τηλέφωνο 6974026196.
Διοργανώνεται από τις Ημέρες Ρεθύμνου 2021 και εντάσσεται στα πλαίσια των επετειακών εκδηλώσεων του Δήμου Ρεθύμνης. Θα βιντεοσκοπηθεί από τον υπεύθυνο του φεστιβάλ και αντιδήμαρχο Θωμά Κρεβετζάκη, ο οποίος θα τον αναρτήσει στη συνέχεια στον διαδικτυακό του τόπο, για όσους και όσες ενδιαφέρονται αλλά δεν μπορέσουν να παραβρεθούν.
Η προβολή και συζήτηση θα γίνει στις 21.00 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο, καθοριζόμενη οπωσδήποτε από τα ισχύοντα υγειονομικά πρωτόκολλα (μάσκα κ.λπ.).
