Με όλες τις πρέπουσες τιμές η Επισκοπή αποχαιρέτησε χθες ένα ακριβό τέκνο της, τον άρχοντα Νίκο Μανιά , τον καλλιτέχνη μα κυρίως τον άνθρωπο που αγάπησε τον τόπο του και τον συνάνθρωπο του, όπως ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία του.
Σκηνές ψυχικού σπαραγμού εκτυλίχτηκαν το πρωί του Σαββάτου , όταν η σορός του μεγάλου κρητικού έφθασε στο αρχοντικό του. Τραγικές φιγούρες η γυναίκα του , η Δήμητρα και τα παιδιά του, που δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ο δικός του άνθρωπος έφυγε …. Συγγενείς, συγχωριανοί, σύντεκνοι, φίλοι γνωστοί, αλλά και θαυμαστές του καταφθάνουν για να του πουν το τελευταίο αντίο.
Το φέρετρο με το μεγάλο νεκρό μπήκε επιβλητικά μέσα στην εκκλησία …. Το κρατούσαν νέοι του Ομίλου βρακοφόρων οι οποίοι και στάθηκαν τιμητικό άγημα. Της νεκρώσιμης ακολουθίας προεξείχε ο Σεπτός Ιεράρχης Ρεθύμνης κ.κ. Ευγένιος, ενώ παραβρέθηκαν και οι αρχές του τόπου μας. Πολλοί ήταν εκείνοι που εκφώνησαν επικήδειους , μεταξύ αυτών η συγχωριανή του και φίλη του δημοσιογράφος Βάλια Πετράκη, η όποια αποχαρετώντας τον μεγάλο νεκρό είπε:
Από χθες πενθεί ολόκληρη η Κρήτη… έγινε φτωχότερη η μουσική παράδοση αυτού του τόπου… και εμείς νοιώθουμε ορφανοί από το φευγιό σου ….Από χθες Νίκο , προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στην ιδέα ότι η φυσική παρουσία σου, δεν θα είναι πλέον ανάμεσα μας ….. από χθες προσπαθώ να σου γράψω δυο λόγια για να σε αποχαιρετήσω .
Δεν μου είναι όμως εύκολο ….και ξέρεις γιατί;
Γιατί ετούτη την ώρα του ψυχικού σπαραγμού, έχει παραλύσει κάθε ικανότητα να συνθέσω τα λόγια μου, σαν καλοπλεγμένα στέφανα…..
Και πως μπορείς να στεφανοπλέξεις για να στολίσεις μια τέτοια απουσία –που δεν την δέχεσαι ακόμα …..
Που αρνείσαι πεισματικά και άλογα την πραγματικότητα…. Και όμως πρέπει να βγω από την ψυχή μου… και να δεχτώ αυτήν την στατική μορφή που σε κατάντησε ο χάρος.
Σήμερα η Πισκοπή βαροπενθεί και μαζί της η Κρήτη όλη. Ο άρχοντας Νίκος Μανιάς λύγισε και ταξίδεψε για τους ανέσπερους ουρανούς, εκεί που ουκ έστι πόνος, ου λύπη , ου στεναγμός αλλά ζωή ατελεύτητος ….το αηδόνι της Κρήτης έπαψε να κελαιδεί…. Σήμερα η Κρητική μουσική έχασε ένα από τους πιο γνήσιους εκφραστές της, και εμείς ένα δικό μας άνθρωπο, ένα ακριβό φίλο …. Σήμερα το Θεοκατοίκητο όρος ο Ψηλορείτης γέρνει προς την Πισκοπή θωρεί και σιωπά…
Η θάλασσα βαριανασαίνει , θωρεί και κλαίει βουβά …τα πουλιά χαμηλοπετούν, αργά και πένθιμα, βλέπουν και σιωπούν και αυτά … Τα αηδόνια βουβαθήκανε …τα δέντρα γείρανε … ο άρχοντας και η πρεπιά της Πισκοπής φεύγει …
Ο αέρας σφυρίζει κλαίγοντας … και οι πέτρες δακρύζουν και αυτές ….
Το Ρέθυμνο θρηνεί σαστίζει και βουρκώνει …. Η άμμος της Πισκοπής στένει πικρό μοιρολόι με το κύμα … Πενθούνε οι στράτες και τα καμπαναριά …. Η Πισκοπή σπαράζει και βαροπενθεί. O Nίκος Μανιάς…. ο Άρχοντας. …Το αηδόνι της Κρήτης…. που δυστυχώς αποχαιρετούμε σήμερα, θα μείνει πάντα , αναλλοίωτου ειδικού βάρους μονάδα αξιακής μέτρησης για τις επόμενες γενιές των καλλιτεχνών. Όχι μόνο στην δεξιοτεχνία του λαούτου, τη ρώμη της φωνής και την ευγένεια της ερμηνείας αλλά και στο ήθος και τη σεμνότητα που έστεκε στο πάλκο. Απέδιδε μεγάλη σημασία σ’ αυτό ο Νίκος γιατί, θεωρούσε και πάντα, το τόνιζε ότι η Κρητική Μουσική , δεν προσφέρει μόνο απόλαυση και διασκέδαση αλλά μαρτυράει και ήθος ανθρώπινο!
Η εισφορά του Νίκου Μανιά στην Κρητική μουσική, στην ηθική μούσα γενικώς, θα αξιολογηθεί και θα βαθμολογηθεί όταν όλοι μας βρούμε τον χρόνο μας! Είχα συζητήσει ώρες και ημέρες πολλές μαζί του! Πάντα επέμενε ότι το λαούτο κάνει κινήσεις παλινδρομικές! Άλλοτε οφείλει να υποχωρεί στη λύρα και άλλοτε να μπαίνει μπροστά! “Αυτό όμως, Βάλια , πρέπει να γίνεται με μουσικό ήθος! Εγώ είμαι αγράμματος, δεν μπορώ να το εξηγήσω … Εσείς οι δημοσιογράφοι γράψτε ό,τι θέλετε…”! Για το μέταλλο της φωνής του, ποτέ δεν τον ρώτησα τίποτα… Όταν είσαι μπροστά στο μοναδικό καλούπι, είναι ηλιθιότητα να ρωτάς αν υπάρχουν φωτοτυπικά που βγάζουν αντίτυπα…
Φυσιογνωμίστρια δεν είμαι… Όμως, ακόμα και ο βηματισμός του Νίκου, αυτό το ξεχωριστό περπάτημα του, υποδήλωνε μια σεμνότητα…. και ταυτόχρονα αρχοντιά που προκαλούσε τον σεβασμό ακόμα και σε κάποιον άνθρωπο που τον έβλεπε για πρώτη …φορά στη ζωή του!
Όσοι γνώριζαν από κοντά τον Νίκο Μανιά ίσως να συμφωνήσουν με αυτό που λέω… Ο ίδιος σεβόταν πολύ τον άνθρωπο και τιμούσε με σεβασμό τους φίλους του…. Στη Ζωή σου Νίκο Μανιά, οι αξίες ήταν αριθμητικά λίγες, αλλά ποιοτικά μεγάλες και πολλές! Είχες κορωνίδα σου τις αξίες της οικογένειας και της φιλίας!
Πάντα ερωτούσες: Ήντα κάνει μωρέ ο τάδε! Ο Γιώργης, ο Γιάννης, ο Μανώλης! Μήπως μωρέ χρειάζεται λεφτά: Και πάντα η δεξιά σου χέρα, δεν ήξερε τι κάνει η αριστερή σου!
Στη ζωή σου Νίκο Μανιά, δεν προσέβαλλες ποτέ κανέναν! Πάντα έλεγες:”Διακριτικά να δώσεις αυτό στον τάδε …. Ακριβέ μου φίλε Νίκο, δεν έχω σήμερα τη δύναμη να πω αυτά που θέλω για εσένα… Το κρατώ όμως ως οφειλή που κάποια στιγμή θα εκπληρώσω…
Τώρα όμως εσύ Νικόλα κίνησες , για το δικό σου μεγάλο ταξίδι. Και πρέπει να σε αποχαιρετήσουμε να δώσουμε κουράγιο στην γυναίκα σου , στα παιδιά σου στους δικούς σου ανθρώπους … Και αναρωτιέμαι τι θα μπορούσε κανείς να σου πει για αυτό το μεγάλο ταξίδι ……Σε αυτά τα στερνά ταξίδια…. λές και σου στερεύουν τα λόγια παρηγοριάς. Δεν λές συλλυπητήρια, ηχούν τυπικά. Δεν λες κουράγιο είναι λίγο. Πόσο κουράγιο να κάνει η Δήμητρα , η Αργυρούλα σου , το Νικολιό σου, ο Παντελής;
Στο πέρασμα σου από την μάταιη ετούτη ζωή, αφήνεις μόνο καλές αναμνήσεις, γιατί ήσουν προικισμένος με σπάνια χαρίσματα. Πέρα από ένας μεγάλος καλλιτέχνης που σημάδεψε την μουσική ιστορία αυτού του τόπου , ήσουν καλοσυνάτος, γλεντζές, χουβαρντάς, , φιλόξενος, ανιδιοτελής. πράος, τίμιος, ειλικρινής
Σαν σύζυγος υπήρξες υποδειγματικός. Με απίστευτη και ειλικρινή αγάπη αφοσιώθηκες στην γυναίκα σου την Δήμητρα σου…. και εκείνη όμως στάθηκε δίπλα σου , βράχος ακλόνητος όλα αυτά τα χρόνια.. ….Σαν πατέρας ήσουν πάντα στοργικός, φίλος με τα παιδιά σου…..
Απλόχερα εισέπραξαν τα παιδιά σου και τα εγγόνια σου την αγάπη σου …Ποιος είναι αυτός που σε γνώρισε και δεν θα εκφραστεί με τα καλύτερα λόγια….. Για σένα άρχοντα … και αυτή είναι και η πιο σημαντική κληρονομιά που αφήνεις στα παιδιά σου και στα εγγόνια σου….
Ποιος συγγενής ή φίλος δεν δρασκέλισε το κατώφλι του αρχοντικού σου και δεν έτυχε της φιλοξενίας σου, και δεν γεύτηκε το μεγαλείο της ψυχής σου, που εκφραζόταν στο λαμπερό από το χαμόγελο πρόσωπο σου.
Αλλά πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα.
Για άλλη μια φορά επικράτησε ο αδυσώπητος νόμος του θανάτου, που δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε νέους και γέρους- σε πλούσιους και φτωχού, σε επώνυμου και ανώνυμους…. Αγαπημένε Νίκο ,σε αυτή την διαδρομή σου δεν μπορούμε να έρθουμε μαζί σου, μόνος θα πας ….και εμείς θα σε αποχαιρετίσουμε και θα σε συνοδεύσουμε γλυκά και αγαπημένα.
Το μόνο που μας παρηγορεί είναι πως για πρώτη φορά θα πιστέψουμε αυτό που ως …παραμυθία..- λέγεται στον πόνο…..
…Ότι κάπου εκεί ψηλά θα στέκεσαι να μας κοιτάς.
Μπορεί και να χαμογελάς και να … μας παρακολουθείς …ίσως και να μας τραγουδάς και κάποια στιγμή θα ξανασυναντηθούμε.
Απλά ,εσύ έφυγες νωρίτερα. Να ξέρεις όμως ότι θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη….θα ζεις μέσα από τα τραγούδια σου, σε ευχαριστούμε για την σημαντική προσφορά σου , στην μουσική μας παράδοση.
Αντίο Νίκο .. Πάρε μαζί σου αυτό το αντίο και να ξέρεις στον αιώνιο χρόνο τώρα που πετάς ότι αυτό το αντίο μας κρύβει όλη μας την θλίψη για τη απουσία σου
Ευλογημένο και δροσερό να είναι το χώμα που ξαναγυρίζεις Νίκο Μανιά. Αθάνατος κι Απέθαντος θα είσαι στη σκέψη μας! Το αξίζεις σαν άνθρωπος, το αξίζεις σαν Πισκοπιανός σαν Ρεθεμνιώτης, το αξίζεις σαν καλλιτέχνης, το αξίζεις σαν φίλος!
Άμε στο καλό Νίκο και να καλοστρατίσεις
