Η πρωτοφανής αντιπαράθεση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας μπροστά στις κάμερες έβαλε φρένο στα σχέδια της Άγκυρας για “διάλογο α λα τούρκα”
Οι κοινές δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Τούρκο ομόλογο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετά την κατ ιδίαν συνάντηση τους αλλά και το ραντεβού με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εξελίχθηκαν σε ένα πρωτοφανές και σκληρό διπλωματικό πινγκ πονγκ δηλώσεων, με το οποίο μπαίνουν όρια στις επιδιώξεις της Άγκυρας για ένα διάλογο εφ όλης της ύλης και με τους δικούς της όρους.
Ενδεικτικό της αντιπαράθεσης είναι το γεγονός ότι Δένδιας- Τσαβούσογλου πήραν το λόγο ξανά από δύο φορές ο καθένας για να απαντήσουν ο ένας στον άλλο. Την αρχή έκανε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, εμφανώς ενοχλημένος από το γεγονός ότι ο κ.Δένδιας επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της χώρας μας και απάντησε στις αιχμές που είχε αφήσει ο κ.Τσαβούσογλου στην αρχική του τοποθέτηση.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας είχε ανάψει φωτιές θέτοντας ζήτημα δήθεν υποστήριξης της Ελλάδας σε τρομοκράτες και γκιουλενιστές, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν ελληνικές ευθύνες στο προσφυγικό και κάνοντας λόγο για “τουρκική μειονότητα” στη Θράκη. Μίλησε επίσης για διάλογο άνευ όρων και προϋποθέσεων και εκατέρωθεν επισκέψεις των αρχηγών των δύο κρατών, ένα αίτημα που εξέφρασε νωρίτερα ο κ.Ερντογάν κατά τη συνάντηση με τον κ. Δένδια.
Πράγματι Δένδιας- Τσαβούσογλου συμφώνησαν να συναντηθούν εκ νέου σε ένα μήνα, ενώ ταυτόχρονα θα προετοιμάσουν και συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν. Βέβαια μετά το χθεσινό οn camera “διπλωματικό επεισόδιο”, ο διάλογος των δύο χωρών πιθανόν να πάει πίσω, αν και η ελληνική πλευρά πάντα δηλώνει ανοιχτή σε συζητήσεις και επαφές ακόμη και στο ανώτατο επίπεδο. Επί του παρόντος θα επιχειρηθεί οι συζητήσεις να συνεχιστούν σε θέματα “χαμηλής πολιτικής” όπως οι οικονομικές σχέσεις, ώστε να διατηρηθούν κάποιοι δίαυλοι.
Η ελληνική στρατηγική και ο τουρκικός “τσαμπουκάς”
Προφανώς βέβαια ο κ. Τσαβούσογλου γνώριζε ότι τράβηξε εκείνος το σκοινί, καθώς είναι ένα πράγμα οι δηλώσεις που έκανε τις προηγούμενες ημέρες ή τα ζητήματα που έβαλε στο τραπέζι της κατ ιδίαν συνάντησης και άλλο πράγμα να αναφέρεται σε αυτά δημοσίως και ενώπιον του ομολόγου του. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν μπορεί να μην περίμενε ότι ο κ. Δένδιας θα απαντούσε, όπως και έπραξε.
Φαίνεται πάντως ότι η ελληνική πλευρά περίμενε μία “προβοκάτσια” από την τουρκική, καθώς όπως ανέφεραν στη συνέχεια κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών ήταν σε πλήρη συνεννόηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και είχε “ρητή εντολή” εάν προκληθεί να απαντήσει αναλόγως. Μητσοτάκης- Δένδιας είχαν συνομιλήσει εκτενώς και προχθές και χθες, μετά τη συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και πριν τη συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος ξαφνικά, στο παρά πέντε της άφιξης Δένδια στην Άγκυρα, είχε ζητήσει να συναντηθεί και εκείνος μαζί του, είχε προκαλέσει αίσθηση και απορίες για τις προθέσεις του Σουλτάνου. Ο Ερντογάν ήθελε να δείξει ότι αναβαθμίζει πολιτικά την επίσκεψη Δένδια, αλλά και να πείσει Ευρωπαίους και Αμερικανούς ότι εκείνος επιθυμεί το διάλογο και πως η ελληνική πλευρά είναι που δυναμιτίζει τις συζητήσεις. Προφανώς ήθελε να δώσει και μηνύματα για τον κ. Μητσοτάκη, όπως για παράδειγμα πρότεινε συνάντηση με την Ελλάδα και την ΕΕ για το θέμα της Μεσογείου.
Επίσης ήταν σαφές ότι τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Τσαβούσογλου ήθελαν, όπως συνήθως, να βάλουν στο τραπέζι όλα τα θέματα και να διευρύνουν την ατζέντα του διαλόγου. Κάτι που είναι αδύνατο βέβαια να δεχθεί οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση.
Η ελληνική πλευρά διαμηνύει ότι θέλησε να δώσει έμφαση στη θετική ατζέντα για αυτό και πρότεινε συνεργασία στον οικονομικό τομέα, η οποία θα είναι άλλωστε επωφελής για τις δύο χώρες.
“Εμείς προσερχόμαστε πάντοτε με ειλικρίνεια και καλή διάθεση. Αλλά θα υπερασπιστούμε τις θέσεις μας”, τόνιζαν διπλωματικές πηγές.
Ο καυγάς για τη Λωζάνη, το casus belli, το Δίκαιο της Θάλασσας και τα δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο
Έτσι ο κ. Δένδιας απάντησε στον κ.Τσαβούσογλου ότι σύμφωνα με τη συνθήκη της Λωζάνης στην Ελλάδα υπάρχει μουσουλμανική μειονότητα, υπενθύμισε τις παραβάσεις της γειτονικής χώρας τον τελευταίο καιρό και ζήτησε να σταματήσουν οι ψευδείς ειδήσεις και η προκλητική ρητορική.
Διαμήνυσε επίσης ότι εάν συνεχιστούν οι παράνομες ενέργειες σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, το ενδεχόμενο κυρώσεων από την ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας υπάρχει πάντα στο τραπέζι. Υπογράμμισε ότι ένα ζήτημα που επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις των δύο χωρών είναι το casus belli της Τουρκίας σε περίπτωση που η Ελλάδα εφαρμόσει τα δικαιώματα της για επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 ναυτικά μίλια. Αναφέρθηκε στο τουρκολιβυκό μνημόνιο και στη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αλλά και στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αντιμετωπιστούν τα εγκληματικά δίκτυα διακίνησης ανθρώπων .
Σημειωτέον ότι την ίδια ώρα στην Αθήνα ο πρωθυπουργός στην τελετή ένταξης δύο νέων περιπολικών σκαφών στον στόλο του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, έστελνε μηνύματα στην Τουρκία, η οποια επιθυμεί νέα συμφωνία με την ΕΕ για το προσφυγικό- μεταναστευτικό.
Ο κ. Τσαβούσογλου αντέδρασε με εκνευρισμό, υποστηρίζοντας ότι δεν έκανε εκείνος προκλητικές δηλώσεις, αλλά ότι ο κ. Δένδιας ήταν προκλητικός, και διαμαρτυρήθηκε ότι είναι η Ελλάδα που παραβιάζει δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο.
Ο κ. Δένδιας ανταπάντησε πως η Τουρκία είναι που παραβιάζει συνεχώς δικαιώματα της Ελλάδας στο Αιγαίο, αναφερόμενος στις υπερπτήσεις πάνω από ελληνικό έδαφος. Επανέλαβε ότι το θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας το ορίζει η συνθήκη της Λωζάνης, την οποία η Τουρκία έχει υπογράψει και “μπορεί να μην της αρέσει, αλλά ισχύει και θα ισχύει”. Τόνισε ότι εάν η Τουρκία θέλει να γίνει μέλος της ΕΕ, θα πρέπει να αποδεχθεί και τη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και άρα το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει στα 12 ναυτικά μίλια. Και σχολίασε ότι μετά τα γεγονότα του Μαρτίου, η Τουρκία δεν θα έπρεπε να κάνει μαθήματα στην Ελλάδα για το προσφυγικό- μεταναστευτικό.
Ο κ.Τσαβούσογλου ήθελε οπωσδήποτε να έχει στο πινγκ πονγκ αυτό τον τελευταίο λόγο, έτσι απάντησε με τη σειρά του ότι οι τουρκικές έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο είναι απολύτως νόμιμες και επέμεινε στην αρχή του “δίκαιου διαμοιρασμού” των ενεργειακών πόρων της περιοχής.
“Αν μιλήσουμε για τη συνθήκη της Λωζάνης, να μιλήσουμε και για αποστρατικοποίηση των νησιών”, πρόσθεσε, με τον κ.Δένδια να απαντά ότι στρατός στα ελληνικά νησιά υπάρχει γιατί απειλούνται από την Τουρκία.
