Η τελευταία πανδημία δεν είναι η πρώτη, που έπληξε την ανθρωπότητα και το Ρέθυμνο.
Στο Ρέθυμνο είχαμε τις παρακάτω πανδημίες. Λέπρα τον 12ο αιώνα μέχρι και τον 20ο αιώνα. Πανούκλα 1292,1340-1350, 1553, 1556, 1558,1592 -1595. 1646, 1700 και1817-1839. Χολέρα κατά τον βαλκανικό πόλεμο του 1912-1913. Ινφλουέντζια – ασιατική γρίπη του 1918. Δάγγειος πυρετός το 1928 που επλήγη το 1/3 του Ρεθύμνου. Φυματίωση στο μεσοπόλεμο . Ιστορικά η πανούκλα ήταν η χειρότερη και η συχνότερη…
Η ιατρική και η φαρμακολογία όχι μόνο δεν είχαν εξελιχθεί τις εποχές εκείνες, αλλά ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. Καθαριότητα δεν υπήρχε. Φάρμακα δεν υπήρχαν. Ο κόσμος ήταν στο έλεος του κάθε πρακτικού γιατρού – τσαρλατάνου, στο κάθε ματζούνι και στην εκκλησιαστική ιατρική, ναι υπήρχε και αυτό. Ο μουσουλμάνος έλεγε ήταν το κισμέτ μου (δηλαδή το ήθελε ο Θεός), οι καθολικοί πουλούσαν συγχωροχάρτια και οι ορθόδοξοι αν την γλίτωνες, ήσουν καλός άνθρωπος και σου έστειλε ο Θεός την αρρώστια για να σε δοκιμάσει, αν πέθαινες ήσουν κακός άνθρωπος και πέθαινες.
Οι Βενετοί ήταν οι πρώτοι, που ανακάλυψαν ότι στην πανδημία μόνο η απομόνωση σώζει. Το 1262 δημιούργησαν το πρώτο ίδρυμα, όπου απομόνωσαν τους λεπρούς. Ήταν στο ερημικό νησί του Αγίου Λαζάρου, που βρισκόταν στη μέση της λιμνοθάλασσας της Βενετίας και το ονόμασαν Lasaretto από το όνομα του νησιού. Είδαν ότι είχε αποτέλεσμα και για να μη μεταφέρεται η πανδημία από λιμάνι σε λιμάνι με τα πλοία εφάρμοσαν την εξής τακτική.
Κάθε πλοίο, που είχε αναχωρήσει από περιοχή, όπου υπήρχε πανδημία και έφτανε σε ένα λιμάνι που δεν υπήρχε η αρρώστια το έβαζαν σε «καραντίνα». Δηλαδή το πλοίο δεν έμπαινε στο λιμάνι αλλά έδενε αρόδο – έξω από το λιμάνι, τουλάχιστον 15 ημέρες μέχρι να δουν, αν θα εκδηλωθεί ασθένεια σ΄αυτό.
Δημιούργησαν μέσα σε κάθε λιμάνι τους ένα κτήριο – απομόνωσης, το οποίο το ονόμαζαν Lasaretto (από το αρχικό στη Βενετία). Τυχόν επιβάτες ή μέλη του πληρώματος, που αποβιβαζόταν στο λιμάνι, τους έκλειναν σε καραντίνα, δηλαδή τους έκλειναν στο Λαζαρέττο και τους φρουρούσαν τουλάχιστον 15 ημέρες για να δουν αν θα εκδηλωθεί σ΄ αυτούς η αρρώστια. Το μέτρο αυτό έπιασε και διατηρείται μέχρι σήμερα. Αργότερα τα κτήρια αυτά μετεξελίχθηκαν σε υγειονομεία η υγειονομικούς σταθμούς.
Ο Γιάννης Σπανδάγος πρωτοδημοσίευσε φωτογραφία, όπου απεικονίζεται, στην περιοχή του σημερινού τελωνείου στο παλιό λιμάνι, κτήριο, όπου στεγαζόταν το Γραφείο Υγιεινής και μετέπειτα το Λιμενικό Ταμείο. Το κτήριο αυτό κατεδαφίσθηκε το 1935. Πολλοί υποθέτουν ότι λειτουργούσε ως Λαζαρέττο παλιότερα εξ αιτίας της θέσης του.
3/4/2020
Χαρίδημος Παπαδάκης – Νταραμανελίτης
(σημ. το παραπάνω κείμενο ανιχνεύθηκε στο Facebook και το αναδημοσιεύσαμε για να μην μείνει «περιορισμένο» εκεί)
