Η Περιφέρεια Κρήτης είναι η πρώτη Περιφέρεια πανελλαδικά που επικαιροποιεί τον ΠΕΣΔΑΚ (Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων) με βάση την οδηγία 2008/98 που δίνει έμφαση στην ανακύκλωση και στην προστασία του περιβάλλοντος, με την κατάργηση της καύσης απορριμμάτων. Μετά από δεκαετίες ένα μεγάλο πρόβλημα, η διαχείριση των απορριμμάτων στο νησί, βαίνει προς την λύση του με τον σχεδιασμό που ψηφίζεται σήμερα το απόγευμα από το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, που δίνει ολοκληρωμένη λύση στη διαχείριση αποβλήτων στο νησί.
Κεντρική φιλοσοφία της νέας διαχείρισης απορριμμάτων στο νησί, σύμφωνα και με τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη, είναι η μετατροπή της Κρήτης σε μια κοινωνία που θα επιδιώκει να αποφεύγει την δημιουργία αποβλήτων και θα χρησιμοποιεί τα απόβλητα ως πόρο.
Ο τελικός σχεδιασμός της Περιφέρειας Κρήτης για την διαχείριση των απορριμμάτων που αναμένεται να εγκριθεί στη σημερινή συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, συμβαδίζει με τον νόμο 4042/12 και υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Με το νόμο 4042 στις αρχές του 2014 μπαίνει τέλος ταφής στη διάθεση σε ΧΥΤΑ των ανεπεξέργαστων απορριμμάτων.
Ανακύκλωση σε 2 άξονες
Σε δύο άξονες στηρίζεται ο σχεδιασμός της Περιφέρειας για την ανακύκλωση των απορριμμάτων, και συγκεκριμένα:
-Διαλογή στην πηγή
-Μικρές αποκεντρωμένες-ήπιας τεχνολογίας μονάδες διαχείρισης (μηχανικής διαλογής και κομποστοποίησης) από τις οποίες θα προκύπτουν μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων υλικών (γυαλί-χαρτί-πλαστικό-σίδερο-αλουμίνιο) και κομπόστ (εδαφοβελτιωτικό υλικό).
Ο σχεδιασμός χωρίζεται σε δυο στάδια, το μεταβατικό και το τελικό. Στο μεταβατικό στάδιο θα λειτουργούν οι υφιστάμενες μονάδες ΕΜΑΚ Χανίων (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης Κομποστοποίησης) η Μονάδα Προεπεξεργασίας Ηρακλείου, και ΚΔΑΥ Ηρακλείου (Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών), οι οποίες προβλέπεται να αναβαθμιστούν, καθώς επίσης οι υφιστάμενοι ΧΥΤΑ και ΣΜΑ/ΣΜΑΥ (σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων και σταθμοί μεταφόρτωσης ανακυκλώσιμων υλικών). Το μεταβατικό στάδιο θα έχει διάρκεια 2 με 3 χρόνια, και με την ολοκλήρωση υλοποίησης όλων των μονάδων που προτείνονται στον σχεδιασμό, ξεκινάει το τελικό στάδιο.
Για την επιτυχή εφαρμογή του σχεδιασμού άμεσα η Περιφέρεια Κρήτης ξεκινάει προγράμματα και δράσεις ενημέρωσης- ευαισθητοποίησης των πολιτών προκειμένου να ενεργοποιηθεί το σύστημα της διαλογής στην πηγή.
Πρόκειται για ένα υλοποιήσιμο σχεδιασμό, με κεντρικό μήνυμα «Από σήμερα ανακυκλώνουμε όλοι» στους μπλε κάδους και σύντομα θα γίνεται ο διαχωρισμός των απορριμμάτων σε κάδους ανακύκλωσης για:
1. ανακυκλώσιμες συσκευασίες
2. απόβλητα κουζίνας
3. έντυπο χαρτί
4. υπολείμματα-σύμμεικτο
Επισημαίνεται ότι η πρώτη διαβούλευση για τον ΠΕΣΔΑΚ (Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κρήτης) έγινε τον Αύγουστο του 2012 από την Περιφερειακή Επιτροπή Διαβούλευση της Περιφέρειας Κρήτης η οποία γνωμοδότησε θετικά. Επίσης η στρατηγική μελέτη Περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΠΕΣΔΑΚ εγκρίθηκε ομόφωνα από την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης ενώ το ΥΠΕΚΑ με ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) ενέκρινε την ΣΜΠΕ.
Με την σημερινή του συνεδρίαση το Περιφερειακό Συμβούλιο, με την ΚΥΑ της ΣΜΠΕ, την θετική γνωμοδότηση της ΠΕΔ και τις θετικές γνωμοδοτήσεις του ΥΠΕΚΑ και ΥΠΕΣ ολοκληρώνεται η διαδικασία έγκρισης του ΠΕΣΔΑΚ.
Περιφερειάρχης : Λύση για την επόμενη 20ετία
Με δηλώσεις του ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης ανέφερε ότι «μετά από διαβούλευση με τους πολίτες της Κρήτης, τις εγκρίσεις των αρμόδιων Υπουργείων, το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης εγκρίνει τον περιφερειακό σχεδιασμό για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων, που αποτελεί τη μόνη εφικτή και υλοποιήσιμη λύση για την διαχείριση των απορριμμάτων για την επόμενη 20ετία στο νησί. Εμείς αμέσως μετά βγάζουμε πρόσκληση από την Διαχειριστική Αρχή για την υποβολή των προτάσεων από τους φορείς που είναι έτοιμοι για την επίλυση του μεγάλου αυτού θέματος».
Από την πλευρά του ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Νίκος Καλογερής είπε ότι «Επιλέξαμε ένα σύστημα διαχείρισης που λαμβάνει πάρα πολύ σοβαρά υπόψιν την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και το κόστος λόγω της οικονομικής κρίσης. Πρόκειται για ένα ήπιο σύστημα φιλικό στο περιβάλλον και με χαμηλό κόστος κατασκευής και λειτουργίας. Είναι ότι καλύτερο για την Κρήτη και είναι αποδεκτό από τους φορείς και την κοινωνία».
Η εντεταλμένη Περιφερειακή Σύμβουλος για την διαχείριση των απορριμμάτων Βιργινία Μανασάκη τόνισε ότι, για πρώτη φορά βάζουμε τη βάση για ένα σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων με αποκεντρωμένα συστήματα. «Στοχεύουμε να κάνουμε τα απόβλητα πόρους για τους Κρητικούς, και αυτό φαίνεται και από τον τρόπο με τον οποίο έχουμε διαρθρώσει το σύστημα συνολικά» δήλωσε η κ. Μανασάκη.
Εξάλλου το στέλεχος ΥΠΕΚΑ-Περιφέρειας Κρήτης Ελένη Καργάκη είπε ότι ο νέος σχεδιασμός έγινε με γνώμονα την μέγιστη ανακύκλωση.
«Το πιο βασικό από όλα είναι, ότι, πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι πολίτες ότι για να πετύχει όλο αυτό το σύστημα χρειάζεται να εμπλακούν σε αυτή την διαδικασία με την ενεργοποίηση τους και να γνωρίζουν ότι στο εξής πρέπει να διαχωρίζουν τα απόβλητα τους, και να σκέφτονται πριν να τα πετάξουν».
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
1. Αναβάθμιση ΕΜΑΚ Χανίων (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και κομποστοποίησης)
2. Αναβάθμιση της υφιστάμενης μονάδας βιοξήρανσης Ηρακλείου
3. Αναβάθμιση του ΚΔΑΥ Ηρακλείου
4. Μονάδα Μηχανικής Διαλογής και κομποστοποίησης στην περιοχή ΧΥΤΑ Χερσονήσου
5. Μονάδα Μηχανικής Διαλογής και κομποστοποίησης στην περιοχή ΧΥΤΑ Σητείας
6. Μονάδα Μηχανικής Διαλογής και Κομποστοποίησης στη θέση ΧΥΤΑ Αμαρίου
7. Προβλέπεται μια νέα μονάδα επεξεργασίας δυτικά ή κεντρικά ή νότια στην ΠΕ Ηρακλείου
8. Μονάδα προδιαλεγμένων οργανικών στον ΧΥΤΑ Αρχανών-Αστερουσίων
9. Μονάδα Επεξεργασίας προδιαλεγμένου οργανικού στην Ιεράπετρα
