Η παρομοίωση των πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών ζητημάτων με τα γεγονότα της ατομικής μας ζωής αποτελεί, προφανώς, υπεραπλούστευση και διολισθαίνει προς την αφέλεια, όμως θα την τολμήσω.
Ας σκεφτούμε, σε αντιστοιχία με την ύπαρξή μας εντός του κοινωνικού συνόλου, την ύπαρξή μας εντός κάποιου μικρότερου και πιο κοντά στην καθημερινή εμπειρία συνόλου – ενός συλλόγου, ενός συνεταιρισμού, μιας δημόσιας υπηρεσίας ή …μιας καρναβαλικής ομάδας. Ας χρησιμοποιήσω το παράδειγμα της καρναβαλικής ομάδας λόγω και της ζωηρής παρουσίας τους στο Ρέθυμνο.
Για πολλά χρόνια η ομάδα έχει υπεύθυνο-συντονιστή τον κύριο Χ. Δεν είναι αρεστός σε όλους, αλλά κάθε χρόνο τα κοστούμια ράβονται, τα οικονομικά κουτσά-στραβά διεκπεραιώνονται, η ομάδα συμμετέχει στο κυνήγι θησαυρού κι ας μην τα καταφέρνει σπουδαία κι έτσι ο κύριος Χ παραμένει στο ρόλο του χάρη στην αδράνεια κάποιων, την ανοχή άλλων και τη σθεναρή υποστήριξη των πιο επιφανών μελών. Κάποια χρονιά, ο συντονιστής της ιστορίας μας ανακοινώνει ότι δεν υπάρχουν πια στολές καθώς όλα τα ραφτάδικα κυνηγούν παλιά χρωστούμενα, ότι το ταμείο είναι άδειο, ότι η ομάδα δεν μπορεί να συμμετάσχει στο κυνήγι γιατί αποκαλύφθηκε πως παίζει «βρώμικα» κ.ο.κ. Ως υποτιθέμενο δείγμα αυτοκριτικής, επιβεβαιώνει τις βάσιμες υποψίες ότι κινήσεις του παρελθόντος απέφεραν προσωπικά οφέλη σε αρκετά επιφανή μέλη.
Και τότε, αντί να «βάλει την ουρά στα σκέλια» και να αποχωρήσει από την ομάδα, σηκώνει θυμωμένα το δάχτυλο προς τα μέλη, τα κατηγορεί ότι ήταν ανεύθυνοι φιγουρατζήδες και σπάταλοι γλεντζέδες, απαιτεί να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη και διακηρύσσει πως αυτός, και μόνον αυτός, έχει τη γνώση και την ικανότητα να πάει την ομάδα μπροστά. Πολλά μπορούν να συζητηθούν ανάμεσα στα μέλη σχετικά με τα συμφέροντα που διακυβεύονται, για τη σύγκρουση ανάμεσα στους επιφανείς και τα απλά μέλη, για την μελλοντική πορεία της ομάδας. Αυτό που κανείς δεν θα αμφισβητήσει είναι πως η απαίτηση του κυρίου Χ να παραμείνει στη θέση του μαρτυρά, εκτός από σκοπιμότητα και ιδιοτέλεια, προκλητική απουσία ντροπής. Μαρτυρά δηλαδή έλλειμμα ηθικής.
Τηρουμένων των αναλογιών, εξίσου προκλητικά φανερό είναι το ηθικό έλλειμμα εκείνων που, ενώ κυβέρνησαν τη χώρα για δεκαετίες, διεκδικούν υστερικά να συνεχίσουν να μας «σώζουν». Επιμένουν, βέβαια, επειδή υπακούν σε μια συγκεκριμένη ανάγνωση του κόσμου, επειδή εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα στον κοινωνικό ανταγωνισμό, επειδή θέλουν να προστατέψουν πολύ συγκεκριμένες τάξεις και κοινωνικές κατηγορίες. Όμως, μεγάλο μέρος των πολιτών, πέρα από το να αναγνωρίζει τη σκοπιμότητα και το αδιέξοδο των εφαρμοσμένων πολιτικών, εισπράττει αυτή την επιμονή και ως ανήθικη, ως έλλειψη «τσίπας». Έτσι, εκείνοι που μέχρι σήμερα δεν έχουν κυβερνήσει αποκτούν αυτόματα ένα ηθικό πλεονέκτημα.
Ως ΣΥΡΙΖΑ όμως, γνωρίζουμε ότι η ουσία του ηθικού πλεονεκτήματος δεν είναι ούτε η ανηθικότητα του αντιπάλου, ούτε η τήρηση αποστάσεων από τους πειρασμούς. Το ηθικό πλεονέκτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις υπηρετούμενες αξίες, αυτές που διαχρονικά διαμορφώνουν ό,τι ορίζουμε ως Αριστερά: ισότητα, δημοκρατία, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ανθρώπινα δικαιώματα για όλους. Όσο κι αν σε κάποιους φαντάζουν γενικόλογες ρητορείες, ανίσχυρες να απαντήσουν στα σύνθετα – και πολύ υλικά – προβλήματα των καιρών, είναι η προσήλωση σε αυτές τις αξίες, και η ανάδειξή τους σε ηγεμονικές, το στοιχείο που πρέπει να κατευθύνει τις απαντήσεις και τις λύσεις που μια αριστερή κυβέρνηση θα δώσει.
Όμως, ας μην ξεχνάμε κάποια βασικά. Οι άνθρωποι δεν είναι ούτε καλοί ούτε κακοί, ούτε άγγελοι ούτε θηρία. Είναι αποτέλεσμα του κοινωνικού και υλικού τους περιβάλλοντος και ταυτόχρονα διαμορφωτές του, δημιουργούν την ιστορία και ταυτόχρονα πλάθονται από αυτήν. Επιπλέον, είναι πανθομολογούμενο πως η εξουσία διαφθείρει, όχι μόνο από ιδιοτέλεια αλλά και από ματαιοδοξία. Γι’ αυτό και πρέπει να μετριάζεται από τη δύναμη της ενεργού συμμετοχής των πολλών, την μαχητική υπεράσπιση των προταγμάτων της αριστεράς από τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, την καθημερινή και σε όλα τα επίπεδα διεκδίκηση για δημοκρατία, ισότητα, δικαιοσύνη.
Την Κυριακή 25 Ιανουαρίου ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται την ψήφο μας. Από την Δευτέρα 26, η Κοινωνία αλλά και η Ιστορία απαιτούν απ’ όλους μας πολύ περισσότερα.
Μαρία Πετρουλάκη
Μέλος Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ρεθύμνου
