Με στόχο την ανάδειξη και διερεύνηση της Ιστορίας και του Πολιτισμού της Κρήτης τον 16ο αιώνα συνεχίζεται με επιτυχία το ανοιχτό στους φορείς, επιστήμονες και πολίτες, διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα «Ο 16ος αιώνας στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη».
Το συνέδριο που πραγματοποιείται και στις τέσσερις Περιφερειακές Ενότητες του νησιού ξεκίνησε την Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου με την συνδιοργάνωση της Ένωσης Πολιτιστικών συλλόγων Κρήτης, της Περιφέρειας Κρήτης, της εταιρείας Κρητικών Σπουδών –Ίδρυμα Καψωμένου και επιστημονικών φορέων του νησιού.
Στόχος του συνεδρίου , που αφιερώνεται στη μνήμη των Εμμανουήλ Κριαρά και Στυλιανού Αλεξίου, είναι να διερευνήσει και να αναδείξει κορυφαίες στιγμές και μορφές της τοπικής ιστορίας και του πολιτισμού, σε μια περίοδο που η διαλεκτική μεταξύ λαών και πολιτισμών της Νότιας Ευρώπης υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη, ικανή να εμπνεύσει υγιή πρότυπα διαπολιτισμικών σχέσεων. Βασική επιλογή του Συνεδρίου είναι οι εκλαϊκευμένες ομιλίες, που «σπάνε» το φράγμα ανάμεσα στις ειδικές επιστήμες και στο μεγάλο κοινό, προσφέροντας έγκυρη και εύληπτη γνώση για όλους.
Το Συνέδριο ξεκίνησε από τα Χανιά την Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου με εναρκτήρια πανηγυρική συνεδρία στον Πύργο Αλικιανού Κυδωνίας συνεχίζετε στο Ρέθυμνο από χθες Κυριακή έως σήμερα Δευτέρα στο ξενοδοχείο «Aegean Pearl», στο Ηράκλειο Τρίτη Τετάρτη, 8 – 9 Σεπτεμβρίου στο Επιμελητήριο Αίθουσα Καστελλάκη ώρα 10:00 και στη Σητεία Πέμπτη – Παρασκευή, 10-11 Σεπτεμβρίου στην Ετιά όπου ολοκληρώνεται με τον Απολογισμό των πεπραγμένων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 20 συνεδρίες (18 Τακτικές, την Εναρκτήρια και την Απολογιστική), που θα πλαισιώνονται με πλούσιες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς.
Για τις εργασίες του 8ήμερου επιστημονικού συνεδρίου σήμερα στην Περιφέρεια Κρήτης εκπρόσωποι των συνδιοργανωτών αναφέρθηκαν σχετικά επισημαίνοντας:
Ο Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης-Εντεταλμένος για θέματα Πολιτισμού Κώστας Φασουλάκης: «Με χαρά η Περιφέρεια Κρήτης συνδιοργανώνει το σπουδαίο επιστημονικό συνέδριο «Ο 16ος αιώνας στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη-Ιστορία Πολιτισμός». Ευχαριστούμε όλους τους επιστήμονες, τους φορείς που συμμετέχουν στο συνέδριο και δηλώνουμε ότι η Περιφέρεια Κρήτης είναι πάντα αρωγός σε τόσο σημαντικά συνέδρια που αναδεικνύουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Κρήτης. Τα συμπεράσματα του συνεδρίου θα αποτελέσουν μια σημαντική παρακαταθήκη για την ιστορική έρευνα, και την επιστημονική κοινότητα».
Ο εκπρόσωπος της Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου-Αντιπρόεδρος Παγκρήτιας Ένωσης Πολιτιστικών Συλλόγων Τίτος Κοκολάκης: «Οι πολιτιστικοί σύλλογοι της Κρήτης με μοχλό την Παγκρήτια Ένωση Πολιτιστικών Συλλόγων, διοργανώνει ένα σπουδαίο συνέδριο αφιερωμένο στη μνήμη των Εμμανουήλ Κριαρά και Στυλιανού Αλεξίου. Το συνέδριο είναι ανοιχτό στο κοινό, και καλούμε τους πολίτες, τους ανθρώπους του πνεύματος, του πολιτισμού, να τιμήσουν με την παρουσία τους τις εργασίες του συνεδρίου. Ευχαριστούμε την Περιφέρεια Κρήτης, τις Αντιπεριφέρειες, όλους τους συνδιοργανωτές, που στηρίζουν την προσπάθεια για την πραγματοποίηση του συνεδρίου».
Το μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου-Διευθυντής Αρχείων Κράτους ν. Ηρακλείου Μανόλης Δρακάκης: «Πρόκειται για ένα συνέδριο που ενώνει, στο πνεύμα και της Περιφέρειας Κρήτης, όλο το νησί. Πρόκειται για ένα συνέδριο προς τιμήν δυο μεγάλων Κρητικών του πνεύματος που έφυγαν από κοντά μας βιολογικά, αλλά με το έργο τους παραμένουν δίπλα μας, και θα μας συμβουλεύουν και θα μας καθοδηγούν. Το συνέδριο που πραγματεύεται τον 16ο αιώνα είναι ο αιώνας της σύζευξης του Κρητικού με το Βενετσιάνικο στοιχείο της Κρήτης με τις παραδόσεις της Βυζαντινές, με τη Δύση και τη Βενετία.
Η ξεναγός-συγγραφέας Αθηνά Κυριακάκη Σφακάκη: «Το συνέδριο τιμά δυο μεγάλους Κρήτες του πνεύματος, τον Κριαρά και τον Αλεξίου. Ο 16ος και 17ος αιώνας είναι οι αιώνες της Κρητικής Αναγέννησης. Δυο αιώνες όπου το Κρητικό στοιχείο μεγαλούργησε σε όλους τους τομείς της έκφανσης του πολιτισμού, και είναι υπέροχο να εισέλθουμε σε όλες τις πτυχές, γιατί δεν είναι μόνο η Κρητική Σχολή Ζωγραφικής, είναι και όλοι οι άλλοι τομείς στους οποίους ο Κρητικός πολιτισμός θριάμβευσε».
Στο συνέδριο παρουσιάζονται συνολικά 75 ανακοινώσεις, που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα θεμάτων από την Ιστορία, τη φιλολογική και την καλλιτεχνική παραγωγή της εποχής (Κρητική λογοτεχνία της Ακμής, Βυζαντινή και Αναγεννησιακή Τέχνη).
Ωστόσο, έχει δοθεί προγραμματικά ιδιαίτερη έμφαση σε ορισμένα θέματα:
Α. Στην Επανάσταση του 1527, γνωστή ως Επανάσταση του Καντανολέου, που συνδέεται με την τοπική ιστορία των επαρχιών, Σελίνου, Κυδωνίας και Σφακίων. Θα εξεταστεί το ενδιαφέρον φαινόμενο της μυθοποίησης των γεγονότων τόσο στην τοπική προφορική παράδοση όσο και στη λόγια λογοτεχνία (ποίηση, πεζογραφία) και θα συζητηθεί η διάσταση ανάμεσα στις πληροφορίες των βενετικών εγγράφων και στις άλλες πηγές.
Β. Στο φαινόμενο της Κρητικής Αναγέννησης, της μεγάλης άνθισης των Γραμμάτων που γέννησε το Κρητικό Θέατρο και τον Ερωτόκριτο. Θα εξεταστούν οι παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία της Κρητικής Αναγέννησης και τα συναφή ερευνητικά ζητήματα, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της και η διαλεκτική των πολιτισμών που αποτυπώνεται σ’ αυτά.
Γ. Στην υπό μελέτη περίοδο ανθίζουν και άλλες δημιουργικές εκφράσεις λόγου και τέχνης, που συνήθως δεν έχουν την προβολή που τους αξίζει. Είναι η περίφημη Κρητική Σχολή βυζαντινής εικονογραφίας του 15ου και 16ου αιώνα και η σπουδαία παράδοση της Εκκλησιαστικής ρητορικής, που εξετάζονται σε ιδιαίτερες θεματικές ενότητες του Συνεδρίου μας.
Δ. Ένα άλλο θέμα στο οποίο δίδεται έμφαση είναι τα νεανικά χρόνια του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην Κρήτη, η θητεία του στην ιταλική ζωγραφική και οι παράγοντες που διαμόρφωσαν την καλλιτεχνική του συνείδηση και τη μοναδικότητα της τέχνης του. Είναι το δικό μας (ετεροχρονισμένο) αφιέρωμα στα 400 χρόνια από το θάνατο του μεγάλου δημιουργού.
Ε. Τέλος, ένα ζήτημα που δεν έχει απασχολήσει επαρκώς την έρευνα είναι η θέση και ο ρόλος αυτής της δημιουργικής άνθισης των Γραμμάτων και των Τεχνών στις διεργασίες μετάβασης από τη βυζαντινή στη νεοελληνική πολιτισμική φάση. Οι πολιτισμικές διαστάσεις και συνέπειες του φαινομένου θα είναι, ελπίζομε, μια από τις σημαντικές συμβολές του Συνεδρίου μας στην επιστημονική γνώση και ερμηνεία αυτής της περιόδου.
Στη διάρκεια του Συνεδρίου θα γίνουν 4 ξεναγήσεις, που θα καλύψουν τα σημαντικότερα ενετικά μνημεία των τεσσάρων νομών της Κρήτης. Παράλληλα θα λειτουργήσουν τρεις εκθέσεις: σε συνεργασία με το Δήμο Ηρακλείου η έκθεση «Μόνον εσέ, Ρωτόκριτε» ένας εικαστικός διάλογος με το έργο του Βιτσέντζου Κορνάρου· το Αναγεννησιακό Ρέθυμνο, σε συνεργασία με το Δήμο Ρεθύμνης· Τα γλυπτά του Θεοτοκόπουλου (έκθεση φωτογραφιών από τα σωζόμενα γλυπτά του “El Greco”). Στις εκδηλώσεις μετέχουν Σύλλογοι ριζίτικων τραγουδιών, Κρητικών χορών και Βυζαντινής Μουσικής.
