Είναι πασιφανές ότι για τρίτο χρόνο στην πατρίδα μας βιώνουμε αυτό που κοινώς λέγεται «οικονομική κρίση». Ωστόσο, πίσω από την πρόφαση αυτή κρύβεται μια βαθιά πολιτιστική και ανθρωπιστική κρίση, μια κρίση αξιών που δεν έχει προηγούμενο. Γιατί τελικά αυτό που ουσιαστικά πάσχει στην κοινωνία μας και έχει οδηγήσει πλήθος ατόμων στην κατάθλιψη και στην αυτοκτονία, είναι πρωτίστως οι ανθρώπινες σχέσεις. Αυτές έχουν δεχτεί το καίριο πλήγμα της κρίσης και η στρέβλωσή τους έχει κυριολεκτικά στρέψει τους πάντες εναντίων των πάντων.
Η πίεση που αναμφισβήτητα έχει εισπράξει η κοινωνία μας και ο καθένας από μας ξεχωριστά, διοχετεύεται επάνω στους συνανθρώπους μας, τους οποίους και ενοχοποιούμε, κρίνοντάς τους υπεύθυνους για την όποια δική μας κατάντια…
Με δυο λόγια οι καιροί είναι κατάλληλοι για την δημιουργία τεράτων!
Καθημερινές πια είναι οι ειδήσεις για εκτροπές από την πεπατημένη και αποδεχτή συμπεριφορά. Ειδήσεις για αυτοκτονίες, ληστείες, βιασμούς, φόνους, βασανισμούς και ό,τι άλλο «απείρου κάλλους» προσφέρει η περίσταση είναι συνηθισμένες. Τόσο έχουμε εξοικειωθεί με αυτές, ώστε τελικά περνούν απαρατήρητες και μας γίνονται βίωμα και κακό συνήθειο…
Στο τέλος κάθε χρόνου, ως γνωστό, έρχονται τα Χριστούγεννα, η μεγάλη χριστιανική γιορτή της αναγέννησης και της χαράς, μέσα από την έλευση του «Θείου Βρέφους». Ο ερχομός των Χριστουγέννων κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι. Είναι σοφά τοποθετημένος στο χειμερινό ηλιοστάσιο, ώστε να συμβολίζει το πέρασμα από το σκοτάδι και το κρύο του χειμώνα στο φως και στη θαλπωρή της άνοιξης. Μια καλή ευκαιρία εσωτερικής αποφόρτισης για τον καθένα μας από τις όποιες κακίες και πίκρες και προσέγγισης με τον άλλο συνάνθρωπο, τον χαμένο ουσιαστικά εαυτό μας.
Αν σήμερα αδυνατούμε να απολαύσουμε υλικά και καταναλωτικά τα Χριστούγεννα, όπως κάναμε ίσως πριν μερικά χρόνια, τίποτα δε μας εμποδίζει να τα γιορτάσουμε πνευματικά και ανθρωπιστικά, ψάχνοντας τον χαμένο εαυτό μας μέσα στον «χαμένο» συνάνθρωπό μας.
Για τον «Θεατρικό Περίπλου» και το φίλο σκηνοθέτη και ηθοποιό Θωμά Καντιφέ, που είναι η καλλιτεχνική ψυχή του, έχω κατά καιρούς γράψει πολλά και δε θα ήθελα να προσθέσω κανένα επιπλέον έπαινο εδώ. Η ίδια η συλλογική συνείδηση των συμπολιτών μας του έχει δώσει κατά καιρούς τα εύσχημα και αυτό πιστεύω είναι και ο καλύτερος έπαινος. Εδώ απλά θα ξαναπώ, χωρίς να κουράζομαι να το επαναλαμβάνω συνεχώς, ότι ο Θωμάς κάνει μια πραγματική αντίσταση μέσα από την τέχνη, στα «χρόνια της χολέρας» που ζούμε. Γιατί αντίσταση είναι ουσιαστικά κάθε καλλιτεχνική πρόταση ανθρωπίνων σχέσεων, σε ένα κόσμο που κυριαρχούν οι αριθμοί, οι υπολογιστές, τα οικονομικά μεγέθη και οι δυσοίωνες προβλέψεις.
Η φετινή παράσταση του «Θεατρικού Περίπλου» μέσα από το πασίγνωστο, κλασικό παραμύθι «Η Πεντάμορφη και το Τέρας», έχει να κάνει μ’ αυτές ακριβώς τις παραμελημένες ανθρώπινες σχέσεις, που όπως επισημάναμε πάσχουν σήμερα.
Να θυμίσουμε εδώ ότι και τα δύο προηγούμενα χρόνια ο Θωμάς μας πρότεινε Χριστούγεννα με τον ίδιο τρόπο. Το αριστούργημα «Σκρουτζ» του Ντίκενς το 2010, υπογραμμίζει εμφαντικά το παραμέρισμα του ανθρωπισμού στο βωμό του κέρδους. «Η βασίλισσα του χιονιού» του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν την περσινή χρονιά, μας αποτύπωσε ανάγλυφα αυτό ακριβώς το «πάγωμα» των ανθρώπινων σχέσεων.
Στη φετινή προσέγγιση του κλασικού παραμυθιού «Η Πεντάμορφη και το Τέρας», τίθενται από την ίδια την παράσταση μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα:
-γιατί τελικά υπάρχουν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας τέρατα;
-γιατί δε χαιρόμαστε τη φύση με τις ομορφιές της, αλλά αναζητούμε συνεχώς τα καράβια του πλούτου που δεν έρχονται;
-γιατί φυλακίζουμε στον μικρόκοσμό μας τους ανθρώπους που υποτίθεται ότι αγαπάμε;
-μήπως σε πολλές των περιπτώσεων υπηρετούμε τελικά τον αυτισμό μας, πιστεύοντας ότι προσφέρουμε αγάπη;
-ως πότε επιτέλους θα μαλώνουμε για τη νομή και κατοχή του πλούτου;
Μέσα από τη δροσερή και εν πολλοίς ιλαρή αφήγηση του παραμυθιού, αναδεικνύονται όλα τα παραπάνω ερωτήματα. Στους πρωταγωνιστές του έργου αναγνωρίζουμε πτυχές του ίδιου του εαυτού μας. Το μυστήριο του παραμυθιού που βιώνουμε, μας κάνει να προβληματιστούμε ακόμα περισσότερο στην προσέγγιση των παραπάνω ερωτημάτων και ν’ αναρωτηθούμε : τελικά υπάρχει λύση; Ή μιλάμε ακόμα μια φορά για αόριστα και απραγματοποίητα ευχολόγια;
Το μεγάλο μήνυμα των Χριστουγέννων ήταν διαχρονικά η αγάπη! Όχι όμως η αυτιστική και υποκριτική αγάπη, αλλά η αγάπη του ολοκληρωτικού δοσίματος και της θυσίας. Η αγάπη που δικαιώνει την έλευση του Χριστού αλλά και τη θυσία Του στο σταυρό. Αν θέλουμε να μιλάμε για ουσιαστικό εορτασμό των Χριστουγέννων, τότε πρέπει να δούμε τον συνάνθρωπο μέσα από το πλαίσιο αυτό, παραμερίζοντας όλα τα άλλα. Ακόμα και το πιο μεγάλο «τέρας» δεν μπορεί να αντισταθεί σ’ αυτήν την αγάπη. Αν το αγαπήσουμε άδολα και πραγματικά, τότε χάνει την αποκρουστική του όψη, εξευγενίζεται και γίνεται τελικά χαμογελαστός άνθρωπος! Γιατί πάντα ήταν χαμογελαστός άνθρωπος!
Η κακιά μάγισσα που μετέτρεψε τον άνθρωπο σε τέρας, τυχαίνει να είναι εν πολλοίς η δική μας προκατάληψη. Δε μάγεψε το τέρας η μάγισσα, αλλά θάμπωσε τα δικά μας μάτια! Τα μάτια της ψυχής ασφαλώς, που δε μας άφησαν να δούμε το χρυσάφι που έκρυβε η δική του ψυχή! Αυτή η αγάπη είναι και το μεγάλο ζητούμενο στις μέρες μας. Αν θέλουμε να νικήσουμε την όποια ασχήμια κι αποκρουστικότητα μας περιβάλει, καλό θα είναι να διορθώσουμε αρχικά τη δική μας όραση, αγαπώντας. Το πράγμα φυσικά δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε γρήγορο. Θέλει υπομονή και επιμονή. Όμως τα δυο παραπάνω προαπαιτούμενα τυχαίνει να χαρακτηρίζουν την αληθινή αγάπη και την ξεχωρίζουν από τις κίβδηλες εκδοχές της.
Πάμπολλα λογοτεχνικά παραδείγματα φανερώνουν αυτήν ακριβώς τη νίκη επί των τεράτων. Είναι άλλωστε το διαχρονικό στοίχημα των αιώνων, που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από την άλογη φύση. Γιατί το ζώο επιβιώνει με οδηγό το ένστικτο αυτοσυντήρησης. Ο άνθρωπος όμως ζει και όχι απλά επιβιώνει, με οδηγό την ορθολογιστική του σκέψη και τα ευγενικά του αισθήματα. Όλα αυτά που οι αρχαίοι Έλληνες ονόμασαν «θεά Αθηνά»! Να θυμηθούμε ότι η Αθηνά, μέσα από την καθοδήγηση είτε του Οδυσσέα, είτε του Ηρακλή, είτε του Περσέα και άλλων ηρώων, νικά μια σειρά από αποκρουστικά τέρατα. Η ίδια στις «Ευμενίδες» του Αισχύλου μετατρέπει τις θεές της κατάρας και του μίσους Ερινύες σε αγαθοποιές θεότητες.
Η παράσταση θα δοθεί στον όμορφο και φιλόξενο χώρο του Θεατρικού Περίπλου, Κουρμούλη 127, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή από 16/11/12 μέχρι και 23/12/12 και Ώρα 6 μμ. Ιδιαίτερη παράσταση θα δοθεί την παραμονή των Χριστουγέννων 24/12/12. Η παράσταση θα επαναληφθεί με το νέο έτος τις ίδιες μέρες και ώρες από 11/1/13 έως 27/1/13.
Γνωστοί συνεργάτες του σχήματος υπογράφουν ακόμα μια φορά τις επιμέρους καλλιτεχνικές πτυχές του.
Κείμενο-Σκηνοθεσία: Θωμάς Καντιφές
Μουσική: Αντώνης Ζαχαράκης
Στίχοι: Βάιος Ντάφος-Θωμάς Καντιφές
Κοστούμια: «Ελοίρα» Καλλιόπη Τσιμπισκάκη
Βοηθοί ενδυματολόγου: Κατερίνα Τάσιου-Άρτεμη Καυκαλάκη
Σκηνικά: Μίλτος Εμμανουήλ
Χειρισμός ήχου: Εύη Καννά
Φωτισμοί: Έλενα Πατσαχάκη
Επιμέλεια video: Άννα Τζανιδάκη
Φωτογραφίες: Γιώργος Γαβαλάς
Επιμέλεια Αφίσας: Άννα Τζανιδάκη
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Φεγγάρι: Ανδρομάχη Σαπουντζή
Πατέρας: Πάνος Αντωνιάδης
Θεία Μάρθα: Στέλλα Φραντζεσκάκη
Αρετή (Πεντάμορφη): Ελένη Αλμπαντάκη
Ράνια: Σοφία Καλοκύρη
Λία: Μαρία Αρχανιώτου-Μαρία Καριωτάκη
Τέρας: Λευτέρης Τζαγκαράκης
Σκιές: Γρηγόρης Καρούζος και Γιάννης Σταθάκης
Αξίζει τον κόπο να δώσουμε όλοι μας ένα δυνατό παρόν στις παραστάσεις. Γονείς παιδιών και συνάδελφοι εκπαιδευτικοί ας πάρουν τα παιδιά τους να πάνε. Χώρια του ότι θα απολαύσουν ένα πανέμορφο και δροσερό θέαμα και θα ψυχαγωγηθούν, με την κυριολεκτική σημασία του όρου, θα δώσουν και μια βαθιά ανάσα στο σχήμα, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τον αγώνα του σε χαλεπούς καιρούς. Γιατί μια δυναμική μας παρουσία, ένας καλός λόγος, ένα ζεστό χειροκρότημα είναι η δικιά μας εκδήλωση αγάπης που κάνει κάθε φορά τον «Περίπλου» καλύτερο.
Να πούμε ακόμα ότι ο Θωμάς ετοιμάζει μια ακόμα χριστουγεννιάτικη έκπληξη για τους πολύ μικρούς του φίλους. Είναι το παραμύθι της «Τοσοδούλας» του αγαπημένου του Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, που θα παρουσιαστεί παραμονές Χριστουγέννων στον χώρο του Περίπλου. Ειδικά όμως το παραμυθάκι αυτό μπορεί να ταξιδέψει και να παρουσιαστεί και σε σχολεία ή και άλλους κατάλληλους χώρους. Ένα ακόμα βήμα προσέγγισης στα παιδιά από την «ομάδα της παιδικής ευαισθησίας».
Γιώργης Καλογεράκης
Συγγραφέας
Δάσκαλος Ειδικής Αγωγής
