Παρουσιάζεται την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου και ώρα 7.30 το απόγευμα, στην αίθουσα της οδού Ανδρόγεω στο Ηράκλειο, το μυθιστόρημα του Νίκου Ψιλάκη “ΔΥΟ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΔΡΟΜΟ”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καρμάνωρ.
Θα μιλήσουν οι κ.κ.
– Γιάννης Κουγιουμουτζάκης, καθηγητής ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης,
– Ζαχρίας Κατσακός DEA Νεοελληνικής Φιλολογίας -Κριτικός Λογοτεχνίας
– Γεωργία Καρβουνάκη, Ξεναγός.
Ο Νίκος Ψιλάκης αναπλάθει το κοινωνικό και το πολιτικό περιβάλλον της Κρήτης του 1950, μιας δύσκολης εποχής, που έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη σημερινή. Η βασική ηρωίδα της ιστορίας πορεύεται προς τη μοίρα της έχοντας να αντιμετωπίσει δυο ακαταμάχητα στίγματα, ένα κοινωνικό κι ένα πολιτικό. Οι πληγές του εμφυλίου πολέμου δεν έχουν κλείσει ακόμη και οι μνήμες της Κατοχής είναι πρόσφατες. Στον ορεινό οικισμό όπου διαδραματίζεται η ιστορία οι άγραφοι εθιμικοί νόμοι βρίσκονται συχνά σε αντιπαράθεση με τους νόμους τους κράτους και ο κοινωνικός περίγυρος διχάζεται, καθώς η πολιτική εξουσία προσπαθεί να επιβιώσει μεταχειριζόμενη όλα τα διαθέσιμα μέσα.
Ξημερώματα μιας καλοκαιρινής ημέρας το απόσπασμα της Χωροφυλακής χτυπά την πόρτα ενός παλιού πολεμιστή και ζητά το ασθενικό κορίτσι της οικογένειας. Ο άνθρωπος που έχει χάσει τους δυο γιούς του στους πολέμους εξαγριώνεται και προσπαθεί να αντιδράσει. Μέσα από φαινομενικά ασήμαντα περιστατικά αναβιώνουν οι μνήμες από την πιο ταραγμένη περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, οι ήρωες, οι υποταγμένοι και οι συμβιβασμένοι με το κατοχικό καθεστώς, τα δεινά ενός λαού με τις εκτοπίσεις και τις εξορίες. Κι ο έρωτας; Άλλοτε μπορεί να υποτάσσεται ή να βυθίζεται μέσα στα παιγνίδια της εξουσίας και άλλοτε να θριαμβεύει θέτοντας διαρκώς καινούργια ζητήματα, όπως είναι η απομόνωση που επιβάλλουν τα πανίσχυρα στίγματα ή και τα όρια της πολιτικής εξουσίας.
Τα παλιότερα μέλη της κοινότητας λειτουργούν όπως ο χορός της αρχαίας τραγωδίας: μπορούν να ξεστομίζουν τις μεγαλύτερες αλήθειες ή μπορούν να παρακινούν τους νεότερους για αντιστάσεις και εξεγέρσεις προκειμένου να αποκατασταθούν οι διαταραγμένες ισορροπίες. Έτσι μπορούν να ακούγονται λόγια σαν και τα παρακάτω (αποσπάσματα από διαλόγους των ηρώων):
– Τι θα λέτε, μωρέ, στα παιδιά και στα εγγόνια σας; Τις δικές μου ιστορίες; Θα τους λέτε πως κάποτε ήταν ένας γεροξεκούτης, μακαρίτης πια, ένας πισοκόκαλος, όπως θέλετε πείτε το, ο Μηνάς, και μας μιλούσε για παλληκαριές και κατορθώματα των παλιών; Και θα ρωτούν τα κοπέλια σας: «εσύ ειντά έκαμες, πατέρα, καθόσουν μόνο και άκουγες τον Μηνά»; Μόνο αυτιά σου έδωκε ο Θεός για να ακούς τι έκαμαν οι άλλοι; Μάτια για να βλέπεις την αδικία δεν σου έδωκε; Χέρια, πόδια δεν είχες; Νεύρα, νάκαρα; Ψυχή δεν έβαλε στα σωθικά σου ο Μεγαλοδύναμος; Κουνηθείτε τώρα που είστε νέοι, γράψετε την καινούργια ιστορία του Ανέγνωρου. Μα τι λέω; Την καινούργια ιστορία της Κρήτης να γράψετε.
– Όσο σκύβεις το κεφάλι και λες «σφάξε με, Αγά μου, να αγιάσω», τόσο θα ακονίζει ο Αγάς τη χατζάρα του.
– Τους νόμους που κρατούν στα χέρια τους οι χωροφυλάκοι τους φτιάχνουν οι καλαμαράδες με τα μπαμπακένια χέρια· κόβουν και ράβουν κατά το συφέρο τους, δεν κατέχεις που λένε πως όπου θέλει ο τσικαλάς κολλά τ’ αυτί; Έτσι και τούτοι, όπου θέλουν το κολλούν τ’ αυτί του νόμου. Τους δικούς μας νόμους τους φτιάχνομε εμείς, πάππου προς πάππου.
-Άκουσες ποτέ σου να λένε ότι κρατούσε ο Χριστός κιτάπια κι έγραφε νόμους; Θεός ήταν, όχι συμβολαιογράφος, ούτε γραμματικός του αγρονομείου. Άλλοι τους γράφουνε δυο χιλιάδες χρόνια τώρα, ο ένας το μακρύ κι ο άλλος το κοντό του, ο καθένας κατά πως θέλει τα ξηγά τα λόγια του Θεού.
