Το Σάββατο 26 Νοέμβρη η συγγραφέας Βαγγελιώ Καρακατσάνη μίλησε για το βίωμα της και το μυθιστόρημά της «Στη ρίζα του αετού» στην Κοινωνική Λέσχη του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου «Φως», όπου, για λίγο, έγινε μέλος μιας κλειστής ομάδας ψυχικά πασχόντων.
Στη πλούσια συζήτηση που έγινε υπήρξε έντονο ενδιαφέρον και προβληματισμός για το μυθιστόρημα, τις περιπέτειες του Μανολιού, κεντρικός ήρωας, και το βίωμα της συγγραφέως, αλλά και γενικότερα για το κοινωνικό στίγμα για την ψυχική νόσο. Έγινε ιδιαίτερη συζήτηση για την αλληλοβοήθεια των πασχόντων, τις εσωτερικές δυνάμεις που ανακαλύπτει κανείς μετά που θα νοσήσει, την σημασία της έγκαιρης θεραπευτικής παρέμβασης όταν εισερχόμαστε σε ένα νέο κύκλο κρίσης καθώς και τα σύγχρονα μέσα αντιμετώπισης της οποιασδήποτε ψυχικής νόσου.
Η συνάντηση έκλεισε με ένα σύντομο εργαστήρι δημιουργικής γραφής όπου οι ψυχικά πάσχοντες «διδάκτικαν», με πολύ χιούμορ και παιχνίδι, πως μπορούν να μετουσιώνουν τις σκέψης τους σε καλλιτεχνική δημιουργία.
Μετά το τέλος της ομάδας οι παρευρισκόμενοι, ανανέωσαν το ραντεβού τους για την εκδηλωση που διοργανώνει το βιβλιοπωλείο Αυτογνωσία στον χώρο του- Πορτάλιου Μάρκου 14- την Τετάρτη 30 Νοέμβρη στις 6:30 το απόγευμα, με ομιλητές: την Χουρδάκη Ευγενία, ψυχίατρο και διευθύντρια του ψυχιατρικού τμήματος του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ηρακλείου, τον Χρήστο Τσαντή, συγγραφέα-σύμβουλο ψυχικής υγείας και υπεύθυνο των εκδόσεων Ραδάμανθυς και την συγγραφέα Καρακατσάνη Βαγγελιώ, Πρόεδρο του Δ.Σ. του Παγκρήτιου Σωματείου ενάντια στο στίγμα για τις ψυχικές διαταραχές, μια εκδήλωση που θα πλαισιώσουν μουσικά ο Αντώνης Φραγκιαδάκης και η Λίλα Κατσούνα, Δραβίδες.
Έγραψαν για το βιβλίο:
«Η ρίζα του αετού δεν ήταν για μένα μόνο ένα ανάγνωσμα που γλύκανε τη ψυχή μου και με συντρόφεψε σε ώρες που είχα ανάγκη την παρέα ενός καλού βιβλίου , αλλά που με έκανε να αναρωτηθώ για τις αξίες της ζωής και τη δύναμη της θέλησης, που με έβαλε απέναντι από τον ίδιο τον εαυτό μου, μαλώνοντας με για όλα όσα θεωρώ δεδομένα και αδιαπραγμάτευτα, που με έκανε να έχω νοσταλγικά συναπαντήματα με κομμάτια της προσωπικής επαγγελματικής μου ζωής αναγνωρίζοντας στοιχεία από φωτεινούς ανθρώπους που συνάντησα.»
Ελένη Γιακουμάκη,
υποδιοικήτρια της 7ης ΥΠΕ Κρήτης
«Το συγγραφικό έργο της Βαγγελιώς Καρακατσάνη, «Στη Ρίζα του Αετού», αποτελεί γεγονός εκπαιδευτικής σημασίας για τους αναγνώστες σε ζητήματα ευαισθητοποίησης, θετικής στάσης και αποδοχής της διαφορετικότητας, έτσι όπως με την πένα της αποτυπώνονται στο χαρτί η ψυχική και κοινωνική οδύνη για τη ψυχική νόσο αλλά και η προοπτική.
Αποτελεί επίσης μήνυμα αισιοδοξίας και απόδειξη πίστης στη δυνατότητα του ανθρώπου να ζήσει μια ζωή με αξιοπρέπεια, αναπτύσσοντας τις εσωτερικές του δυνάμεις.
Η συγγραφέας περιγράφει με μαεστρία δύσκολες καταστάσεις με μια μοναδική ευαισθησία, ευελιξία και αισιοδοξία. Ερευνά τον άνθρωπο και το ψυχισμό του, δοκιμάζει τις αντοχές του, ενώ με την τελική έκβαση ισορροπεί, κοινωνώντας με κάθε αναγνώστη το μήνυμα πως Διέξοδος Υπάρχει σε κάθε τούνελ της ζωής.»
Άννα Τριχοπούλου
Δρ Κοινωνιολογίας, πρώην Υποδιοικήτρια 7ης ΥΠΕ Κρήτης
«Η τέχνη σαν μια δύναμη ανατροπής, διάρρηξης της σημερινής πραγματικότητας, σαν ένας αέρας αναπνοής, σαν χάδι παιδικότητας και αθωότητας, σαν πουλί της άνοιξης, μας βάζει στο μακρύ ταξίδι της συνάντησης με τον εαυτό μας.
Η τέχνη εμπεριέχεται σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Η τέχνη σε όλες τις εκφάνσεις βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη ζωή, συνδέει το παρελθόν με το παρόν και οδηγεί στο μέλλον και γίνεται η καλύτερη γέφυρα επικοινωνίας με τους άλλους.
Μέσα από το βιβλίο της Βαγγελιώς της Καρακατσάνης, νιώθουμε, βιώνουμε, αισθανόμαστε αυτή τη γιορτή επικοινωνίας και ο άνθρωπος, που μέχρι τώρα θεωρείτο περισσεύων άνθρωπος, ίσως να αποτελεί τις σημαδούρες να στέκεται αυτός ο κόσμος. Εκφράζει τις ελπίδες, τα όνειρα, τους στόχους μας, γι αυτό μπορούμε εύκολα να δούμε και τις θεραπευτικές της ιδιότητες».
Αντώνης Λιοδάκης
Ψυχίατρος, Διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου
«Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα και μας κοινοποιεί το υποκειμενικό βίωμα, τη ματιά ενός ανθρώπου, του Μανολιού, που αντιμετώπισε μεγάλες προκλήσεις, κοινωνικές οικογενειακές και ψυχικές. Είναι το σύντομο ιστορικό μιας μικρής Οδύσσειας, η οποία μας εξιστορείται μέχρι ενός σημείου, αφήνοντας ανοικτό το μέλλον, τις προοπτικές, τα ενδεχόμενα πετάγματα, για να αναφερθούμε στη μεταφορά του τίτλου.
Οι όροι με τους οποίους ο Goffman, όπως και η Καρακατσάνη, προσεγγίζει την ψυχική ασθένεια δεν είναι σε καμιά περίπτωση ιατρικοί αλλά κοινωνικοί. …Αυτό ακριβώς αποτελεί και την διαφορά με την ψυχιατρική συμπτωματολογία. Δεν είναι δηλαδή το σύμπτωμα που μας ενδιαφέρει αλλά ο τρόπος που γίνεται αντιληπτή η συμπεριφορά του ατόμου από τον περίγυρο. Τόσο ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεται η ψυχική ασθένεια (εγκλεισμοί/ δια βίου φαρμακευτική αγωγή) όσο και το στίγμα που την περιβάλλει αναγκάζει τους οικείους του ατόμου που πάσχει να προσπαθούν να τον συγκρατήσουν μέσα στην κοινότητα. Αυτή όμως ακριβώς η συγκράτηση επιφέρει κάποιες συνέπειες στους οικείους του και ο στόχος τόσο του Goffman όσο και του μυθιστορήματος της Καρακατσάνη είναι να αναδείξει την σημασία που έχουν τα συμπτώματα στην ζωή των άλλων. Η συμπεριφορά ενίοτε διασαλεύει την τάξη. Αυτό αναγκάζει τους οικείους του να προσπαθούν συνεχώς με παραινέσεις και προτροπές να τον επαναφέρουν στη θέση του, δηλαδή να τον διαχειριστούν.»
Τζανάκης Μανόλης,
Επίκουρος Καθηγητής του τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης
«Μέσα από την εικόνα του μαχητή της θάλασσας παρουσιάζεται όλο το φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων και αξιών: θυμός, αγωνία, απόγνωση, παραίτηση, αποδοχή, αφύπνιση, δημιουργική αντίδραση με προορισμό τη χαρά, την ηρεμία, την ισότητα και τη δικαιοσύνη. Το στοιχείο της τραγικής ειρωνείας τονίζει την απρόοπτη εμφάνιση της νόσου που ο ήρωας μάταια προσπαθούσε να αποφύγει σε όλη του τη ζωή, ενώ η συγγραφέας μας δίνει τη δυνατότητα να επεκτείνουμε ως αναγνώστες συμβάλλοντας σε μεγαλύτερη ενεργή συμμετοχή και προβληματισμό».
Ευγενία Χουρδάκη, ψυχίατρος,
διευθύντρια του ψυχιατρικού τμήματος του Βενιζέλειου Νοσοκομείου Ηρακλείου
“ Στον κεντρικό ήρωα, το Μανολιό συναντάμε την ενδελεχή παρατήρηση, της συνεχή μάθηση και στοχασμό, τη βαθιά ευαισθητοποίηση, την αξιοπρεπή αγάπη για τον άνθρωπο, την απέραντη αγάπη για την οικογένεια, την αστείρευτη αγάπη για τη μάνα, την αναζήτηση των δικών του προτύπων. Προτάσσει πάντα τα στήθη του που γεμίζουν πόνο μα και πείσμα για να κατακτήσει το μερίδιο που του αναλογεί από τη ζωή. Μ’ αυτό που βλέπουμε κατ’ επανάληψη είναι η ακατάπαυστη και ακούραστη προσπάθεια του Μανολιού να ξεπεράσει τον εαυτό του να κάνει την υπέρβαση του, θα τα καταφέρει άραγε;»
Φρόσω Μαρκοδημητράκη
Ψυχολόγος, επιστημονικός υπεύθυνος ξενώνα «Αλκυονίδα»
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Βαγγελιώ Καρακατσάνη κατάγεται από το Μοχό και ζει στις Αρχάνες κοντά στο Ηράκλειο της Κρήτης. Είναι Αρχιτέκτων Τοπίου ΤΕ , πρόεδρος του Σωματείου ενάντια στο στίγμα και την προκατάληψη για τις ψυχικές διαταραχές «Υπέρβαση» , Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Αρχανών και δραστήριο μέλος του Συλλόγου Φίλων Τέχνης Αρχανών. Εργάστηκε και ως δημοσιογράφος σε διάφορα έντυπα. Ανέπτυξε πλούσια κοινωνικοπολιτική και συνδικαλιστική δράση από τα φοιτητικά της χρόνια ενώ διετέλεσε Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Ιδιωτικών Υπαλλήλων Νομού Ηρακλείου.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Ο Μανολιός, μια αινιγματική φυσιογνωμία, διεισδύει στους λαβύρινθους της ψυχής, ψάχνοντας την άκρη του μίτου, υπό την απειλή του Μινώταυρου.
Θα σου δείξει πως μπορείς να βγεις.
Η ζωή ενός ανήσυχου νέου όπως τη φαντάστηκα, με τα σκαμπανεβάσματα, την εσωτερική διαπάλη και τις έριδες που τη συνοδεύουν, έως ότου κατακτήσει τις ατομικές του ισορροπίες και γαληνέψει.
Αυτή είναι η μαγεία του ταξιδιού, καβαφική ή όχι. Κι όταν θα φτάνεις στο τέλος, θα μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι μιας και «…δεν είμαστε λίγοι. Είμαστε πολλοί αλλά σκόρπιοι».
Μια κραυγή ενάντια στο κοινωνικό στίγμα για την ψυχική νόσο και στον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση των ψυχικά πασχόντων. Ένα ράπισμα ενάντια στην περιφρόνηση και την αμφιθυμία, στη μοναξιά και την παραμέληση, στην εκμετάλλευση και την κακοήθεια, στην απομόνωση και την υποτίμηση των οικογενειών των ψυχικά ασθενών.
