ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Παρουσίαση – προβολή για τα φαράγγια Αρκαδιώτικο και Ελευθερνιώτικο

Εκδήλωση γνωριμίας με τα φαράγγια του Αρκαδιού και της Ελεύθερνας θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Τετάρτη 26 Μαρτίου στις 7.30 το απόγευμα στην Έκθεση του Τμήματος Δυτικής Κρήτης της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας στο Ρέθυμνο, στην οδό Πατελάρου 14 (παλιά πόλη).

Την παρουσίαση-προβολή θα κάνει το μέλος του Τμήματος Χάρης Στρατιδάκης, ο οποίος οργανώνει στη συνέχεια εξόρμηση στο Αρκαδιώτικο Φαράγγι την Κυριακή 30 Μαρτίου.

Στο φαράγγι του Αρκαδίου, στο οποίο ο ομιλητής διοργανώνει διασχίσεις από το 1999, θα πραγματοποιηθούν στάσεις ξενάγησης στην Παναγία του Μερκούρη με τον εντυπωσιακό πλάτανο, στη γέφυρα του 1685 και στην κρήνη του 1651, στα αρκαδιώτικα ταμπακαριά, στον Τίμιο Σταυρό του Κορέ και στον Άγιο Ιωάννη στην Τραπέζα, με το εκεί λατομείο. Θα συνεχίσουμε στην περιοχή με τα απολιθώματα, όπου παλιότερα είχαμε ανακαλύψει απολίθωμα ψαριού και κατηφορίζοντας θα φτάσουμε στο αρκαδιώτικο μετόχι του Αστυρακιά, με το αειφορικό κυπαρισσοδάσος.  

Ο ναός της Παναγίας του Αστυρακιά στο Αρκαδιώτικο φαράγγι

Παρακάτω θα συναντήσουμε την πηγή του νερού (σήμερα διοχετευμένο αλλού) και τα υπολείμματα των αρκαδιώτικων νερόμυλων με το μυλόσπιτό τους. Ερείπια νερόμυλων που ανήκαν σε κατοίκους του Πίκρη θα συναντήσουμε και παρακάτω, ενώ θα κοντοσταθούμε στον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, κτισμένο στη θέση ιερού της αρχαιότητας.

Ξεκούραση στη δροσιά του θολωτού περάσματος της έπαυλης του Πίκρη (σήμερα ερειπωμένου) σε παλιότερη διάσχιση του Αρκαδιώτικου φαραγγιού

Στον Πίκρη θα επισκεφθούμε την έπαυλη Clodio, με το εντυπωσιακό θύρωμα του έτους 1610. Θα ολοκληρώσουμε την περιήγησή μας στο αρκαδιώτικο φαράγγι στον φιλόξενο χώρο του Κωστή Μπιρικάκη, ο οποίος μπορεί να μας δώσει αυθεντικές πληροφορίες για τον κόσμο του φαραγγιού μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όταν έσφυζε από ζωή. Στην προβολή της Τετάρτης θα δούμε επίσης το σπηλαιώδες προσκύνημα του Αγίου Αντωνίου στην Τραπέζα, τον βυζαντινό ναό του Αγίου Δημητρίου (παλιότερο ρωμαϊκό λουτρό) και την εκβολή του Αρκαδιώτη ποταμού στη θάλασσα, στην οποία διανοίγεται ένα υπαίθριο αρχαιολογικό πάρκο.

Η προβολή για το φαράγγι της Ελεύθερνας εστιάζεται περισσότερο στα εκεί τεχνητά σπήλαια και ακολουθεί την διαδρομή στην οποία ο ομιλητής έχει οδηγήσει δεκάδες ενδιαφερόμενων, από το 1985: Σπήλιος Τσικούδη, σπήλαιο-λατομείο Περιστερέ, σπηλαιώδεις ναοί Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, Αγίας Άννας, Αγίας Καλής, Αγίας Ελέσας (κατακρημνισμένη) και Αγίου Αντωνίου, πηγή Αγίας Ελέσας, ελληνιστική γέφυρα Χαλοπότας και νερόμυλος Τσερβοπέτρου. Μετά από έρευνα στην περιοχή για απολιθωμένα κοράλλια, θα αναζητήσουμε τον Σπήλιο του Σεΐνη και θ’ ανηφορίσουμε για την ακρόπολη της αρχαίας Ελεύθερνας στη θέση Πυργί, όπου αναπτύσσεται ο ανασκαφικός τομέας του αείμνηστου Θανάση Καλπαξή(1944-2021). Στη διαδρομή μας θα συναντούμε και υπολείμματα του αρχαίου τείχους. Από εκεί θα κατευθυνθούμε νότια, προς τις εντυπωσιακές Στέρνες. Πρόκειται για δύο μεγάλες δεξαμενές νερού που διανοίχτηκαν πιθανόν στα ελληνιστικά χρόνια ως λατομεία και χρησιμοποιήθηκαν στα ρωμαϊκά ως δεξαμενές αποθήκευσης νερού. Αν μας μείνει καιρός, θα μπορέσουμε να επισκεφθούμε και την πηγή στο Καλό Νερό. Στην ανατολική πλευρά του λόφου θα επισκεφθούμε, τέλος, την Τρύπα του Ανεμόμυλου, μια σήραγγα προσαγωγής του νερού διανοιγμένη στον φυσικό βράχο, η οποία μετέφερε νερό στην περιοχή του Κατσιβέλου, όπου βρίσκεται ο εκτεταμένος ανασκαφικός τομέας του αείμνηστου Πέτρου Θέμελη (1936-2023).

λατομείο του Περιστερέ

Στην προβολή της Τετάρτης όσοι παρευρεθούν θα έχουν την ευκαιρία να δουν επίσης εντυπωσιακούς λαξευτούς τάφους-δωμάτια, την πηγή στο Πηγαϊδάκι, τον βυζαντινό Πύργο, του Παπά τον Σπήλιο και την εκεί αιωνόβια ελιά, τις βραχοκλησιές του Αγίου Νικολάου και του Αγίου Γεωργίου, του Παπά τον Κόλυμπο, τις δεκάδες στέρνες στην περιοχή Νησί, τον εποχιακό καταρράχτη, τον ανασκαμμένο χώρο και την βασιλική του Κατσιβέλου, τον Σωτήρα Χριστό και τη βάση της παλιότερης βασιλικής. Αναφορές θα γίνουν και στο φυσικό περιβάλλον του φαραγγιού, το οποίο σε μεγάλο βαθμό παραμένει ανέγγιχτο από τον σύγχρονο «πολιτισμό». Η διάσχιση του φαραγγιού της Ελεύθερνας θα γίνει σε χρόνο που θα ανακοινωθεί αργότερα.

Η συμμετοχή στην εκδήλωση της Τετάρτης είναι ελεύθερη, όπως σε όλες τις εκδηλώσεις της Σπηλαιολογικής Εταιρείας. Η συμμετοχή στην εξόρμηση της Κυριακής στο Αρκαδιώτικο φαράγγι είναι επίσης ελεύθερη, μετά όμως από δήλωση συμμετοχής στον υπεύθυνό της Χάρη Στρατιδάκη (6974026196). Εκείνος θα φροντίσει για την κατανομή σε ιδιωτικά μεταφορικά μέσα, ώστε να μη χρειαστεί να επαναληφθεί η διάσχιση, προς την αντίθετη κατεύθυνση.

ΤΜΗΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ