“Έφυγε” από τη ζωή ο σπουδαίος ποιητής και στιχουργός Μιχάλης Γκανάς, μία από τις πιο χαρακτηριστικές και αγαπητές φωνές της σύγχρονης ελληνικής ποίησης, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα του τόσο με τα ποιήματα όσο και με τους στίχους του, που μελοποιήθηκαν από κορυφαίους Έλληνες συνθέτες.
“Η δύναμή μου είναι ότι με καταλαβαίνουν” είχε πει σε συνέντευξή του, ο Μιχάλης Γκανάς που θεωρούσε ότι η ποίηση είναι βγαλμένη από την καθημερινότητα και έγραφε όπως ανάσαινε, όπως ζούσε!
Ποιος ήταν ο Μιχάλης Γκανάς
Ο Μιχάλης Γκανάς γεννήθηκε στον Τσαμαντά Θεσπρωτίας το 1944. Από το 1962 έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά χωρίς να ολοκληρώσει τις σπουδές του.
Βιβλιοπώλης για μια δεκαπενταετία, συνεργάστηκε αργότερα με την κρατική τηλεόραση ως επιμελητής λογοτεχνικών εκπομπών και σεναριογράφος. Από το 1989 έως το 2005 εργάστηκε ως κειμενογράφος σε διαφημιστική εταιρία.
Έργα του, όπως το “Γυάλινα Γιάννενα” και το “Ο ύπνος του καπνιστή“, καθιέρωσαν τον Μιχάλη Γκανά ως έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους ποιητές της Ελλάδας. Η γραφή του διακρινόταν για τη βαθιά ανθρωπιά, τη νοσταλγία και τη δύναμη των εικόνων του, που κατάφεραν να μιλήσουν απευθείας στην ψυχή των αναγνωστών.
Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες, ενώ οι στίχοι του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης, o Ara Dinkjian, κ.ά.
Οι στίχοι του μελοποιήθηκαν και αγαπήθηκαν από το κοινό, δημιουργώντας τραγούδια που έγιναν σύμβολα μιας ολόκληρης εποχής.
Ανάμεσα στις συνεργασίες που ξεχώρισαν ήταν και εκείνη του 1996, το «Ασίκικο Πουλάκη», ένας κύκλος εννέα τραγουδιών σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, στίχους του Μιχάλη Γκανά, ερμηνευτή τον Βασίλη Λέκκα και επιμέλεια ενορχηστρώσεων από τον Γιάννη Σπάθα.
Όλοι έχουμε τραγουδήσει τον “Μικρό Τιτανικό” του Μαχαιρίτσα, το “Να ‘χα δύο ζωές” του Κότσιρα, ή το “Να δεις τι σου χω για μετά” των Βασίλη Παπακωνσταντίνου και Λαυρέντη Μαχαιρίτσα (“Ρίξε κόκκινο στη νύχτα” 1993).
Δικοί του είναι οι στίχοι του τραγουδιού “Τα κορμιά και τα μαχαίρια” σε μουσική Ara Dinkjian, καθώς και το τηλεοπτικό “Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια” (Λόγω Τιμής) σε σύνθεση Δημήτρη Παπαδημητρίου.
Παράλληλα, μετέφρασε τις Νεφέλες του Αριστοφάνη για το Θέατρο Τέχνης – Κάρολος Κουν και τους Επτά επί Θήβας του Αισχύλου για το ΔΗΠΕΘΕ Πατρών.
Το 1994 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το βιβλίο του Παραλογή, το 2009 με το βραβείο Καβάφη, το 2011 με το βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (Ίδρυμα Πέτρου Χάρη) για το σύνολο του έργου του, τo 2021 με το Μεγάλο Βραβείο Jean Moreas για το έργο και την προσφορά στα Ελληνικά Γράμματα. Επίσης το 2021 ήταν ανάμεσα στους finalists του The Anglo-Hellenic League Runciman Award για το δίγλωσσο βιβλίο του A Greek Ballad: Selected Poems, (Yale University Press 2020), καθώς και στους finalists του διεθνούς κύρους βραβείου Neustadt International Prize for Literature 2021 για το ίδιο βιβλίο.
Ο Μιχάλης Γκανάς είχε εκδώσει αρκετές ποιητικές συλλογές, όπως «Ακάθιστος Δείπνος» (1978), «Μαύρα Λιθάρια» (1980), «Γυάλινα Γιάννενα» (1989) και «Παραλογή» (1993). Επίσης, είχε ασχοληθεί με την πεζογραφία, με έργα όπως «Μητριά πατρίδα» (2007) και «Γυναικών: μικρές και πολύ μικρές ιστορίες» (2010).
Ποίηση του Μιχάλη Γκανά μελοποιήθηκε και από τους Μιχάλη και Παντελή Καλογεράκη στο άλμπουμ “Προσωπικό” από τη Μικρή Άρκτο (2016).
