Δεν ξέρω αν γνωρίζουν οι συμπολίτες μας ότι από 1 έως 14 Σεπτεμβρίου υπάρχει έντονη πνευματική δραστηριότητα στο λόφο του Τιμίου Σταυρού, πάνω από το Νοσοκομείο Ρεθύμνου. Κάθε πρωί γίνεται λειτουργία, τα απογεύματα και τα βραδάκια εσπερινός και παράκληση, ενώ την Πέμπτη 12 Σεπτ. έγινε και το μυστήριο του ευχελαίου.
Ο λόγος; Ότι στις 14 Σεπτεμβρίου η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά το Σταυρό του Χριστού (Τίμιο Σταυρό), με μια γιορτή που η αρχή της πηγαίνει πολλούς αιώνες πίσω και ονομάζεται «Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού».
Η Παγκόσμια Ύψωση του Τιμίου Σταυρού είναι μια μέρα αντίστοιχη με τη Μεγάλη Παρασκευή, γι’ αυτό οι ορθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουμε ακόμη και το λάδι (όπως τη Μ. Παρασκευή), εκτός αν πέσει Σάββατο ή Κυριακή, οπότε νηστεύουμε μεν, αλλά τρώμε λάδι.
Στο εκκλησάκι του Τ. Σταυρού στο λόφο μας φυλάσσεται ένας από τους δύο πιο γνωστούς θαυματουργούς σταυρούς της πόλης μας, ο «σταυρός της Στεφάναινας» (ο άλλος είναι ο σταυρός της Χατζίνας, που έχει ο παπά Σταύρος Τζαγκαράκης).
Ο σταυρός αυτός έχει κάνει πάρα πολλά θαύματα, αλλά έχει χρησιμοποιηθεί και σε πολλούς εξορκισμούς, με κυριότερο τον τρομερό εξορκισμό στα Κεραμιά Χανίων τη δεκαετία του 1930 (μαζική και τρομερή περίπτωση δαιμονισμού, γνωστή στους παλαιότερους), όπου η Στεφάναινα (Κατίνα Βασιλάκη) συμμετείχε μαζί με τον τότε επίσκοπο Χανίων Αγαθάγγελο.
Η Στεφάναινα έχτισε αυτό το εκκλησάκι το 1935, μετά από σειρά θαυμάτων, και δώρισε το σταυρό στην Εκκλησία του Ρεθύμνου. Υπάρχει ολόκληρο βιβλίο για την ιστορία του λόφου και τα θαύματα του Τιμίου Σταυρού.
Περί ευχελαίου, προσευχών κ.λ.π.
Το ευχέλαιο, που αναφέραμε πιο πριν, είναι μια αρχαία χριστιανική τελετή, που αναφέρεται ήδη στην Καινή Διαθήκη ότι την τελούσαν και οι πρώτοι χριστιανοί. Σ’ αυτήν ο ιερέας με το λαό προσεύχονται και ευλογούν λάδι, με το οποίο αλείφονται οι άνθρωποι στο πρόσωπο και στα χέρια για να λάβουν την ευλογία του Θεού. Η τελετή αυτή γίνεται και στα σπίτια μας, αν θέλουμε, αλλά και στις εκκλησιές μας.
Η θεία χάρη, δηλ. η αγαθή ενέργεια του Θεού, επειδή ακριβώς είναι «ενέργεια», μεταφέρεται στον κόσμο μέσω ανθρώπων, αλλά και μέσω αντικειμένων, όπως οι εικόνες των αγίων, τα ιερά λείψανα, ο σταυρός, το ευχέλαιο και φυσικά η θεία Μετάληψη. Μεταφέρεται και απευθείας, με την προσευχή. Θα πρέπει να έχουμε υπόψιν όμως ότι η συμμετοχή στις εκκλησιαστικές τελετές είναι μια πράξη λιγότερο εγωιστική και περισσότερο ταπεινή από το να κλειστώ μόνο στο σπίτι μου και να προσεύχομαι, αν αρνούμαι να πάω στην εκκλησία. Η προσευχή στην Ορθοδοξία υπάρχει ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ με τη συμμετοχή σε όσα γίνονται στην εκκλησία, επειδή στην εκκλησία συναντώ και τους συνανθρώπους μου και πλησιάζω πιο κοντά τους, αν φυσικά έχω μέσα μου λίγη αγάπη, ώστε όλοι μαζί, σαν ένα σώμα, να πλησιάσουμε το Θεό.
Εξάλλου, η προσευχή στην Ορθοδοξία δε γίνεται μόνο με αυτοσχέδια λόγια εκείνης της ώρας (παρόλο που γίνεται και έτσι), αλλά και με προσευχές γραμμένες στα βιβλία της Εκκλησίας («Εκκλησία» με Ε, εννοώ το σύνολο των χριστιανών μαζί με το Χριστό και τους αγίους, ενώ «εκκλησία» με ε εννοώ το ναό, δηλ. το κτήριο που λέμε εκκλησία). Οι προσευχές αυτές, όπως είναι η Παράκληση της Παναγίας ή κάποιου αγίου, οι Χαιρετισμοί κ.ά., ενώνουν τους χριστιανούς μεταξύ τους και αυτό είναι εξίσου σημαντικό όσο και το να προσεύχομαι ατομικά. Ίσως δε λένε ακριβώς αυτό που θέλω να πω εγώ στο Θεό (ίσως το λένε και μάλιστα λένε πολύ πολύ περισσότερα), αλλά δεν πειράζει. Ο Θεός ξέρει πολύ καλά τι θέλω να του πω και επίσης ξέρει τι χρειάζομαι, καλύτερα κι από μένα τον ίδιο. Δεν προσευχόμαστε για να πληροφορήσουμε το Θεό για τις ανάγκες μας, αλλά για να στρέψουμε την καρδιά μας προς Αυτόν. Σ’ αυτό εξυπηρετούν άριστα οι αρχαίες αυτές και αγιασμένες προσευχές.
Είναι ο δικός μας τρόπος κατάκτησης της γαλήνης και της αρμονίας (όχι μόνο με τον εαυτό μας, αλλά και με τους συνανθρώπους, το Θεό και όλα τα πλάσματα του κόσμου), αντί για τη γιόγκα και το διαλογισμό που έχει γίνει της μόδας σε λαούς και ανθρώπους χωρίς πνευματικές ρίζες τα τελευταία χρόνια…
Ένα βιβλίο με πολλές τέτοιες προσευχές είναι η «Ιερά Σύνοψη», που σίγουρα υπάρχει στο σπίτι σας ή στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς… Αναζητήστε το.
Ας ανταμώσουμε λοιπόν και φέτος στον Τίμιο Σταυρό. Εκεί οι Ρεθεμνιώτες συναντιούνται μεταξύ τους και με το Χριστό εδώ και σχεδόν εκατό χρόνια. Απ’ αυτό και μόνο το πράγμα αποχτά σημασία και χρειάζεται προσοχή. Μια τέτοια συνάντηση σίγουρα αξίζει και μας αναβαθμίζει.
Θ. Ι. Ρηγινιώτης
