Με δύο αποκαλύψεις-“βόμβες” του καθηγητή στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο Δημήτρη Κοτρόγιαννου συνεχίζεται η θύελλα αντιδράσεων που έχει προκαλέσει και εντός του Πανεπιστημίου Κρήτης η εν κρύπτω τελετή αναγόρευσης του Γερμανού Ιστορικού Χάινς Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου. Την ίδια στιγμή, πυκνώνουν οι φωνές διαμαρτυρίας εντός της ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και στην κοινωνία, που ζητούν δραστικές αποφάσεις τόσο από τις πρυτανικές Αρχές όσο και από το Τμήμα Πολιτικών Επιστημών με την ακύρωση της πράξης αναγόρευσης του Ρίχτερ.
Ήδη οι πρυτανικές Αρχές κρατούν σαφείς αποστάσεις, μετά και τη δημόσια τοποθέτηση της αναπληρωτού του πρύτανη κ. Ελένης Παπαδάκη, ότι «η συγκεκριμένη επιλογή δημιουργεί μόνο προβλήματα και σίγουρα δεν έχει την ευρύτερη αποδοχή ο συγκεκριμένος επιστήμονας, τουλάχιστον για την κοινωνία της Κρήτης, καθώς θίγει την ιστορία της».
Καμπή των εξελίξεων που πλέον έχουν εγείρει μείζον θέμα και ενδοπανεπιστημιακά, με δεκάδες μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας να θεωρούν ότι η απόφαση και οι μεθοδεύσεις αναγόρευσης του Ρίχτερ έχουν φέρει το Πανεπιστήμιο σε δεινή θέση έναντι της κοινωνίας, είναι τα όσα αποκαλύφθηκαν την περασμένη Παρασκευή στην εκπομπή “Αντιθέσεις” της “ΚΡΗΤΗ TV”, όπου κατά τη συνέντευξη του επίτιμου αρχηγού ΓΕΕΘΑ Μανούσου Παραγιουδάκη είχαμε την παρέμβαση του επίκουρου καθηγητή Πολιτικών Επιστημών Ανδρέα Στεργίου, που υπήρξε και ο εισηγητής της πρότασης για την αναγόρευση του Ρίχτερ, του οποίου υπήρξε στη Γερμανία διδακτορικός φοιτητής. Ο κ. Στεργίου ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών αφενός για την προσωπικού χαρακτήρα επίθεση στον Μανούσο Παραγιουδάκη, αφετέρου γιατί εμφάνισε την «κρυφή τελετή» ως ανοιχτή στα μέλη του τμήματος και την κοινωνία, όπως και ότι η εισήγησή του δεν ήταν προφορική μόνο, αλλά και γραπτή με βάση την οποία τα μέλη του τμήματος ψήφισαν την αναγόρευση Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα.
«Ψεύδεται ο Στεργίου»
Ο Δημήτρης Κοτρόγιαννος, που είναι μέλος ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου, και ο πρώτος ιστορικά πρόεδρος του Τμήματος στο παρελθόν, μιλώντας στο ραδιοφωνικό σταθμό “Ηράκλειο 98,4”, όχι απλά ανατρέπει τους ισχυρισμούς Στεργίου αλλά αποκαλύπτει άγνωστες μέχρι χθες πτυχές της υπόθεσης Ρίχτερ. Όπως αναφέρει: «Καμία κανονική τελετή δεν έγινε. Ρητά και κατηγορηματικά σας λέω ότι εγώ και άλλοι συνάδελφοι του Τμήματος δεν είχαμε καμία ενημέρωση. Την Τετάρτη που είχαμε την αναβολή της εκδήλωσης στο Ωδείο δεν είχα καμία ενημέρωση για επανάληψή της. Άλλωστε το Πανεπιστήμιο ήταν σε διαρκή κατάληψη από τους φοιτητές. Όμως, την Πέμπτη το πρωί γύρω στις 10:30 συνάντησα στην πόλη του Ρεθύμνου τον κ. Στεργίου, ανταλλάξαμε καλημέρα και δε μου είπε τίποτα. Πώς λοιπόν στην εκπομπή σας την Παρασκευή δήλωνε ότι ο ίδιος και όλοι μας είχαμε ειδοποιηθεί ότι η αναβληθείσα εκδήλωση θα γίνει την Πέμπτη; Όχι, το πρωί της Πέμπτης, αν και συναντηθήκαμε, δε μου είπε τίποτα. Ότι έγινε στη 1 το μεσημέρι, με την αναγόρευση του Ρίχτερ από το τμήμα μου, το έμαθα πολύ αργότερα και μάλιστα το απόγευμα, από μία ανάρτηση στο facebook (!), της αναπληρώτριας πρύτανη επί των ακαδημαϊκών υποθέσεων την κ. Παπαδάκη, όχι από την ίδια, αλλά από την ανάρτηση που έκανε. Δηλαδή, το έμαθα εκ των υστέρων και μάλιστα ότι όλο αυτό έγινε εν μέσω κατάληψης. Για μένα η τελετή αναγόρευσης είναι πλέον άκυρη (!!!). Μια τέτοια τελετή θα πρέπει να είναι ανοιχτή, δημόσια, να εκθειάζεις το έργο του τιμώμενου, να μιλάς για την έρευνά του. Τέτοιες τελετές κανονικά θα έπρεπε να περιποιούν τιμή όχι μόνο για τον τιμώμενο αλλά και για το Πανεπιστήμιό μας. Μένω άφωνος με όσα έγιναν. Οι πρυτανικές Αρχές δε θα πρέπει να πουν μόνο ότι φταίει το Τμήμα, αλλά και ότι έγινε μία τελετή που δε συνάδει με το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τι κάνουμε δηλαδή… Οφείλουμε να το παραδεχτούμε όλοι μας ως πραγματικότητα πλέον και να αντιληφθούμε ότι αυτά τα πράγματα δε γίνονται έτσι. Οι πρυτανικές Αρχές πρέπει τώρα να παρέμβουν και να ζητήσουν ακύρωση της τελετής – τουλάχιστον η συγκεκριμένη όπως έγινε είναι απαράδεκτη».
Πελώρια ερωτηματικά
Ο κ. Κοτρόγιαννος, όμως, προχώρησε ένα βήμα περισσότερο, αναρωτώμενος πώς, ενώ ο ίδιος την Τετάρτη, λόγω της κατάληψης των φοιτητών, δεν μπορούσε να εισέλθει στο Πανεπιστήμιο, ποιοι από το Τμήμα του και με ποιους συνεννοήθηκαν εν μέσω κατάληψης να μπουν και να κάνουν, όπως έκαναν, την τελετή για τον κ. Ρίχτερ. «Αυτή η εκδήλωση έγινε κόντρα στην απλή λογική. Μετά τη ματαίωσή της την Τετάρτη, δεν έπρεπε να συνεχιστεί. Έπρεπε το θέμα της αναγόρευσης να έρθει στο Τμήμα. Διερωτώμαι ποιος αποφάσισε, από τη διοίκηση του Τμήματος, ποιος πήρε απόφαση εσπευσμένα να δημιουργήσει τετελεσμένα. Ο κ. Ρίχτερ δεν κατάλαβα ποια τιμή πήρε και με τι τιμή έφυγε. Αν ήμουν στη θέση του θα είχα φύγει από την Τετάρτη», δηλώνει ο κ. Κοτρόγιαννος. Μάλιστα σημειώνει ότι υπάρχει και θεσμικό θέμα λειτουργίας του Τμήματος, αφού «η διοίκηση την Τετάρτη το απόγευμα μάς ενημερώνει ότι η Γενική Συνέλευση της Πέμπτης του Τμήματος ματαιώνεται λόγω κατάληψης των φοιτητών, αλλά αυτή η διοίκηση, χωρίς να μας πει τίποτα, προχώρησε στην τελετή αναγόρευσης του Ρίχτερ και μάλιστα πριβέ».
Τι έγινε στη γενική συνέλευση: Προφορική εισήγηση για την αναγόρευση Ρίχτερ
Ρωτήσαμε τον κ. Κοτρόγιαννο αν αρνείται, ιδίως μετά το σάλο που προκλήθηκε, ότι και ο ίδιος είχε ψηφίσει στη γενική συνέλευση του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης την αναγόρευση του Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα. Ο άλλοτε πρόεδρος του Τμήματος μάς απάντησε: «Βεβαίως, και αναλαμβάνω το μερίδιο της ευθύνης μου για αυτή την ψήφο μου, αλλά, όπως μου αναλογεί, διότι αυτή η γενική συνέλευση, τον Ιανουάριο του 2014, έγινε πώς ακριβώς; Ξέρετε; Για να μάθει και ο κόσμος… Το θέμα ήρθε στην ημερήσια διάταξη ξαφνικά χωρίς εισήγηση γραπτή με στοιχεία, την ώρα ακριβώς που συζητάγαμε μία άλλη αναγόρευση κορυφαίου Έλληνα επιστήμονα, του κ. Τσεμπελή. Μας τέθηκε το θέμα να αναγορεύσουμε και τον κ. Ρίχτερ επίτιμο διδάκτορα από τον κ. Στεργίου, αλλά χωρίς καμία γραπτή εισήγηση και έγγραφες εξηγήσεις, παρά μόνο τις προφορικές διαβεβαιώσεις για το έργο και το ρόλο του από τον κ. Στεργίου. Δεν είχαμε γραπτή εισήγηση. Σε αντίθεση με όσα υποστήριξε ο κ. Στεργίου την περασμένη Παρασκευή στην εκπομπή «Αντιθέσεις», όλα ήταν προφορικά. Η εισήγηση έγινε προφορικά μέσα σε πέντε λεπτά, όπου τα περισσότερα μέλη ΔΕΠ άκουσαν από τον κ. Στεργίου ότι ο καθηγητής είναι πολύ καλός, με προσφορά στην Ιστορία. Δυστυχώς, ως μέλη ΔΕΠ δείξαμε, θέλετε, μία ανοχή, θέλετε μία μεγαλοκαρδία; Μία αλληλεγγύη; Και προχωρήσαμε πολύ γρήγορα στη διαδικασία αποδοχής με ψηφοφορία της προφορικής πρότασης του κ. Στεργίου για αναγόρευση του κ. Ρίχτερ».
Σιγή για το βιβλίο
Σε αυτή τη συνέλευση τίποτα δεν ειπώθηκε για το βιβλίο του κ. Ρίχτερ για τη «Μάχη της Κρήτης».
«Εκ των υστέρων και πολύ αργότερα μάθαμε, εγώ τουλάχιστον έμαθα, ότι υπήρχε το συγκεκριμένο βιβλίο και αντιδράσεις γι’ αυτό από το 2011. Την ώρα που παίρναμε όμως την απόφαση, κανείς μας δεν το γνώριζε. Ούτε ο κ. Στεργίου, που ήταν ο εισηγητής προφορικά, έκανε την παραμικρή νύξη για το βιβλίο. Όχι, την ώρα που παίρναμε την απόφαση δεν ετέθη κανένα θέμα, η παραμικρή ένσταση δεν υπήρχε, ούτε καν αναφορά στο βιβλίο. Το ερώτημά μου είναι: η πρόεδρος του Τμήματος, που δέχτηκε να κάνει εισήγηση ο κ. Στεργίου τότε, το γνώριζε αυτό; Αν το γνώριζε γιατί δε μας το είπε; Αν δε το γνώριζε, έστω και μετά που το έμαθε, δεν όφειλε να το ελέγξει; Με όλα αυτά σήμερα, έτσι όπως έχει δημιουργηθεί η κατάσταση, θεωρώ ότι άμεσα θα πρέπει έχουμε εξελίξεις μόλις τερματιστεί η κατάληψη των φοιτητών σε έκτακτη γενική συνέλευση του Τμήματος, με μόνο θέμα συνεδρίασης τα όσα διαδραματίστηκαν με την περίπτωση του κ. Ρίχτερ. Δηλαδή, τι έγινε με την τελετή αναγόρευσης; Γιατί απεκρύβησαν όλα τα επίμαχα στοιχεία και ιδίως η περίπτωση του βιβλίου του κ. Ρίχτερ για τη Μάχη της Κρήτης και πώς αποτιμάται πλέον όλο αυτό το ζήτημα που προέκυψε».
Η Πρυτανεία
«Δηλώνω ότι εγώ προσωπικά θα θέσω ευθέως θέμα ανάκλησης της τελετής αναγόρευσης του κ. Ρίχτερ σε επίτιμο διδάκτορα. Περιμένω όμως άμεση εμπλοκή με θέση και από την πλευρά της Πρυτανείας. Δε μου αρκεί ότι μέσω της αναπληρώτριας του πρύτανη πήρε αποστάσεις από την τελετή αναγόρευσης του κ. Ρίχτερ. Βεβαίως και η απόφαση ήταν του Τμήματός μου, αλλά η Πρυτανεία οφείλει να πάρει θέση. Από την απόφαση του Τμήματός μου και μετά και ιδίως με τη διαδικασία τελετής αναγόρευσης κρυφίως του κ. Ρίχτερ συνέβησαν τόσα γεγονότα που δεν είναι μόνο του Τμήματος ή, αν είναι του Τμήματος, αυτό αφορά ορισμένα και μόνο μέλη και όχι όλους. Δηλαδή, δεν έχει κανένας ευθύνη; Απλά το γενικό περί Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης;».
Μεθοδεύσεις
«Πέραν της ψήφου για την αναγόρευση, που η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης ήταν ομόφωνη, οι μεθοδεύσεις αυτών των ημερών για την τελετή αναγόρευσης αφορούν συγκεκριμένα πρόσωπα. Δεν εκφράζουν όλους μας αυτές οι μεθοδεύσεις και κυρίως δεν είχαμε τη δυνατότητα και λόγω της κατάληψης όλα αυτά να τα θέσουμε κάπου επίσημα. Υπάρχει και μία λειτουργία, δηλαδή ο αναπληρωτής του πρύτανη, αρμόδιος για τις ακαδημαϊκές υποθέσεις, δεν είναι υπεύθυνος να ελέγξει και μία διαδικασία, όπως η συγκεκριμένη που ακολουθήθηκε στην τελετή αναγόρευσης του κ. Ρίχτερ; Δεν είναι δυνατόν τελικά η τελετή αναγόρευσης να γίνεται παρόντων τεσσάρων ατόμων, του κοσμήτορα κ. Μυλωνάκη, της προέδρου του Τμήματος, της κ. Μαυρομούστακου, του εισηγητή κ. Στεργίου και του κ. Ρίχτερ μόνο και μόνο για να έχουμε τετελεσμένα πως ό,τι έγινε έγινε και πάμε παρακάτω. Περιμένω να υπάρξει επίσημη ανακοίνωση με δεδομένο ότι η τελετή αναγόρευσης, της οποίας εγώ ζητώ την ανάκληση, έγινε και κάποιοι θεωρούν ότι το θέμα έκλεισε εκεί».
Περί μνημονίου… Ο Ρίχτερ “σφύριξε γερμανικά” στην κρυφή τελετή
Την ώρα που ο κ. Κοτρόγιαννος ουσιαστικά δήλωνε ότι ο κ. Στεργίου «ψεύδεται» για την τελετή αναγόρευσης, ανοίγοντας θέμα ακύρωσης την πράξης του επίτιμου διδάκτορα για τον κ. Ρίχτερ, ζητώντας και από την Πρυτανεία να πάρει θέση, μία ακόμη πληροφορία έρχεται να προστεθεί στον κύκλο των συζητήσεων. Ο Γερμανός ιστορικός φέρεται κατά την τελετή απονομής του τίτλου, παρόντων 5-6 πανεπιστημιακών και κάποιων φοιτητών από τις καταλήψεις, να έκανε και μία σύντομη ομιλία, το εύρος της οποίας ίσως κάποτε μάθουμε από τα πρακτικά της τελετής, που έστω και τυπικά πρέπει να υπάρχουν. Στη σύντομη αυτή του ομιλία φέρεται να είπε επί λέξει: «Τα προγράμματα του μνημονίου με την τρόικα, αν είχαν εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε άλλο λαό, θα είχαν ήδη επιτύχει». Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε αν το είπε με αρνητική ή θετική διάθεση για τη στάση του ελληνικού λαού, γνωρίζουμε όμως ότι στην ομιλία του αυτή απέφυγε οποιαδήποτε αναφορά γύρω από το επίμαχο βιβλίο του για την Κρήτη αλλά και τη θύελλα αντιδράσεων που προκάλεσε η τελετή αναγόρευσής του, ακόμη και για το γεγονός πως τελικά αρκέστηκε σε μία «πριβέ» τελετή χωρίς να ενοχλείται για αυτό (!).
Την ίδια ώρα, όλοι περιμένουν πως με τη λήξη της κατάληψης θα έχουμε την πλέον θυελλώδη Γενική Συνέλευση του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης. Στο Ηράκλειο αλλά και εκτός του Τμήματος στο Ρέθυμνο, καθηγητές του Πανεπιστημίου φέρονται να ετοιμάζουν άκρως καυτή επιστολή για όσα διαδραματίστηκαν με αποδέκτη την Πρυτανεία.
Το ερώτημα είναι πλέον, όμως, αν οι πρυτανικές Αρχές έχουν πρόθεση να παρέμβουν καταλυτικά σε μία υπόθεση που φέρεται να έχει προκαλέσει βαθιά πληγή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης έναντι της τοπικής κοινωνίας και κυρίως εξαιτίας των πρωτοφανών μεθοδεύσεων ενός μικρού αριθμού μελών του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, που όμως εξέθεσαν όλο το Πανεπιστήμιο.
Γιώργος Σαχίνης – Νέα Κρήτη
