Η εποχική γρίπη «χτυπά την πόρτα» της χώρας μας. Δεδομένου της δύσκολης προηγούμενης περιόδου της πανδημίας της COVID-19, που φυσικά είναι ακόμα εδώ με τις μεταλλάξεις του ιού Sars-Cov-2, αναδεικνύεται ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη οι πολίτες να αγκαλιάσουν και φέτος τον αντιγριπικό εμβολιασμό, με την ίδια θέρμη και υπευθυνότητα που έκαναν και τα προηγούμενα χρόνια.
Ο εμβολιασμός, ως βασικό μέτρο πρωτογενούς πρόληψης στην κοινότητα, αποτελεί βασικό πυλώνα στην ατομική αλλά και συλλογική ασπίδα προστασίας. Τα εμβόλια προστατεύουν το ίδιο το άτομο και έμμεσα τους άλλους, ιδιαίτερα όσους είναι ευάλωτοι σε ασθένειες ή πάσχουν από σοβαρά χρόνια νοσήματα. Η ανοσοποίηση μέσω των εμβολιασμών έχει αναγνωριστεί ως μια από τις πιο αποδοτικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας. Ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης είναι το καλύτερο και ασφαλέστερο διαθέσιμο μέσο πρόληψης για τη νόσο.
Στην Ελλάδα η περίοδος της εποχικής γρίπης διαρκεί από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο, µε έξαρση µεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου. Επειδή ο ιός της γρίπης αλλάζει συνεχώς (αντιγονική/γονιδιακή μετάλλαξη), ο εμβολιασμός είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, με έμφαση σε συγκεκριμένες ομάδες αυξημένου κινδύνου, σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, µε τα εµβόλια που περιέχουν τα πρόσφατα κυκλοφορούντα στελέχη του ιού της γρίπης.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι κι η κυκλοφορία των ιών της γρίπης είναι αναπόφευκτη και η έκταση της εξάπλωσης της γρίπης την περίοδο που διανύουμε δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια -σε συνδυασμό μάλιστα με την ταυτόχρονη κυκλοφορία 2 ακόμη ιών που προσβάλλουν επίσης το αναπνευστικό σύστημα,του ιού Sars-Cov-2 και του Αναπνευστικού Συγκυτιακού ιού – η πιο αποτελεσματική μορφή προστασίας κατά της γρίπης παραμένει η ενεργός ανοσοποίηση κατά της γρίπης.
Τι είναι η γρίπη;
Η γρίπη είναι οξεία νόσος του αναπνευστικού συστήματος που προκαλείται από τους ιούς της γρίπης και μεταδίδεται πολύ εύκολα από το ένα άτομο στο άλλο, επηρεάζοντας τους αεραγωγούς (μύτη, λαιμό, βρόγχους και μερικές φορές τους πνεύμονες) και προκαλείται από το ιούς της γρίπης τύπου Α και Β. Σε αντίθεση με τα κοινά κρυολογήματα η γρίπη μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές. Όμως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη.
Πώς μεταδίδεται η γρίπη;
Η γρίπη μεταδίδεται με τα σταγονίδια που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια του βήχα, με το φτέρνισμα ή την ομιλία, με την άμεση επαφή μεταξύ των ατόμων μέσω της αναπνευστικής οδού, όσο και με την επαφή με μολυσμένες επιφάνειες, που είναι ο κύριος φορέας μετάδοσης της γρίπης. Η μετάδοση του ιού της γρίπης είναι δυνατή από άτομα φαινομενικά υγιή, μία με δύο μέρες πριν εμφανιστούν τα κλινικά συμπτώματα.
Πρέπει να εμβολιαστώ εάν είμαι υγιής;
Ο ιός της γρίπης δεν κάνει διάκριση μεταξύ των ασθενών. Κάθε άτομο μπορεί να κολλήσει τον ιό της γρίπης και να τον μεταδώσει. Έτσι τα κλινικά υγιή άτομα χωρίς συμπτώματα, όπως για παράδειγμα βήχα ή καταρροή μπορούν να μεταδώσουν τον ιό της γρίπης σε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, χωρίς να έχουν αντιληφθεί ότι είναι φορείς του ιού της γρίπης
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι: Πυρετός, κόπωση και αίσθημα κακουχίας, βήχας ,ρινική καταρροή, μυϊκός πόνος, αυχεναλγία, πονοκέφαλος.
Ποιοί πρέπει να εμβολιαστούν;
Οι πληθυσμιακές ομάδες που θεωρούνται υψηλού κινδύνου και για τις οποίες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά εμβολιασμό κατά της γρίπης για την περίοδο 2023 -2024 είναι:
· Όλα τα άτοµα ηλικίας άνω των 60 ετών, αλλά συνιστάται ιδιαίτερα και σε άτοµα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως:
- Παιδιά >6 µηνών και ενήλικες µε χρόνια νοσήµατα, όπως άσθµα ή άλλες χρόνιες πνευµονοπάθειες, καρδιακή νόσο, αιµοσφαιρινοπάθειες, παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη για µακρύ χρονικό διάστηµα, άτοµα µε ανοσοκαταστολή ή µεταµόσχευση οργάνων.
- Έγκυοι ανεξαρτήτου ηλικίας κύησης, λεχωίδες και θηλάζουσες.
- Άτοµα µε νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτης Μάζας Σώματος ΒΜΙ>40 kg/m2), σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο µεταβολικό νόσηµα, χρόνια νεφροπάθεια, νευροµυϊκά ή νευρολογικά νοσήµατα.
- Άτοµα που βρίσκονται σε στενή επαφή µε παιδιά µικρότερα των 6 µηνών ή φροντίζουν άτοµα µε υποκείµενο νόσηµα, τα οποία διατρέχουν αυξηµένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη.
- Κλειστοί πληθυσµοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα κράτησης.
- Επαγγελµατίες που έρχονται σε συστηµατική επαφή µε ζώα κυρίως πουλερικά, όπως κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, σφαγείς κ.ά.
- Εργαζόµενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και λοιποί εργαζόµενοι).
Ποια εμβόλια υπάρχουν;
Φέτος στη Ελλάδα θα κυκλοφορήσουν συνολικά 6 εμβόλια.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως ο κύκλος του εμβολιασμού θα πρέπει να ολοκληρωθεί σε διάστημα 4 με 6 εβδομάδων πριν την κορύφωση της επιδημίας, που για την Ελλάδα υπολογίζεται το τέλος του Νοέμβρη. Τα εμβόλια είναι:
- Vaxigrip Tetra, QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών
- Fluarix Tetra, QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών
- Influvac – subUnit Tetra, QIVe 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 6 μηνών
- Flucelvax Tetra, QIVc 15 mcg από κάθε αντιγόνο, από 2 ετών
- Efluelda, QIV-HD 60 mcg από κάθε αντιγόνο, από 60 ετών
- Fluad Tetra, aQIV 15 mcg από κάθε αντιγόνο + ανοσοενισχυτικό MF59, από 65 ετών
Υπάρχουν άλλοι τρόποι προφύλαξης;
Η καλή κλινική κατάσταση, η νεαρή ηλικία και ο υγιεινός τρόπος ζωής που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και τακτική σωματική δραστηριότητα μειώνουν το κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών συνεπειών από τη γρίπη, όμως δεν αποτελούν εγγυήσεις πως η λοίμωξη με τη γρίπη δεν θα εξελιχθεί σε πολύ σοβαρή.
Είναι πολύ σημαντικό να εφαρμόζονται τα μέτρα ατομικής προστασίας, δηλ. χρήση μάσκας ατομικής προστασίας και αποφυγή συναθροίσεων, το συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή αγγίγματος στη μύτη και στο στόμα, πολύ καλό αερισμό των κλειστών χωρών, απομόνωση στο σπίτι των συμπτωματικών ασθενών κλπ.
Πότε απευθύνομαι στο Προσωπικό Οικογενειακό μου ιατρό;
Σημαντικό και αναγκαίο είναι να απευθυνόμαστε στον Γενικό/Οικογενειακό-Προσωπικό μας ιατρό τόσο για τον εμβολιασμό (πότε και με ποιο εμβόλιο) όσο και για την εξέταση, θεραπεία παρακολούθηση σε περίπτωση νόσησης και σε συννοσηρότητες.
Σε όλα σχεδόν τα συστήματα υγείας που βασίζονται στη Δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, κεντρικό ρόλο για τη σωστή της λειτουργία έχει ο Γενικός/ Οικογενειακός Ιατρός. Μπορεί να εξασφαλίσει και να συντονίσει τη συνέχεια της πρόληψης, ανίχνευσης, αντιμετώπισης, διατήρησης, βελτίωσης και αποκατάστασης της υγείας του πολίτη. Έτσι επιτυγχάνεται η κοινωνική ευεξία, και χρησιμοποιώντας μια πρόσωπο-κεντρική με επίκεντρο τον ασθενή μορφή φροντίδας μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των χρηστών υπηρεσιών υγείας, διασφαλίζοντας το σεβασμό στην αυτονομία και την αξιοπρέπειά τους.
Η πρόληψη της νόσου, με πρωταγωνιστές τα εμβόλια, αποτελεί εξ ολοκλήρου αρμοδιότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Επιπροσθέτως οι Γενικοί/Οικογενειακοί Ιατροί των Περιφερειακών Ιατρείων και Κέντρων Υγείας του Νομού μας, παρέχουν συνολικά ποιοτικές υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε όλους τους πολίτες με ιδιαίτερο βάρος στην ενημέρωση, στην αγωγή και προαγωγή της υγείας, αναπτύσσοντας ισχυρές σχέσεις εμπιστοσύνης, οι οποίες λειτουργούν ως μέσο ενθάρρυνσης και ενδυνάμωσης για τα άτομα και τις κοινότητες.
Όλοι μαζί ας χτίσουμε και φέτος το « τείχος άμυνας» έναντι της γρίπης. Ο εμβολιασμός αποτελεί «ισχυρό όπλο» στη φαρέτρα της πρόληψης.
Σύλλογος Γενικών/Οικογενειακών Ιατρών ΕΣΥ-Π.Φ.Υ. Ν. Ρεθύμνου
