Ο Θεατρικός Περίπλους δημιουργήθηκε το 1988 στο Ρέθυμνο με στόχο να προσφέρει στην μικρή αυτή πόλη μια θεατρική δραστηριότητα άξια να συγκριθεί με τις κεντρικές σκηνές της υπόλοιπης Ελλάδας. Με πείσμα, δουλειά και όνειρα έχει καταφέρει μέχρι και σήμερα, χωρίς καμιά οικονομική βοήθεια, να ξεπεράσει όλες τις δυσκολίες που προκύπτουν σε έναν επαρχιακό θίασο και με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Θωμά Καντιφέ, να συνεχίζει μια ασταμάτητη πορεία 35 χρόνων και να θεωρείται σήμερα ένας από τους μακροβιότερους θιάσους στην Ελλάδα.
Το 2014, η ανάγκη για εξέλιξη και η έλλειψη πηγών θεατρικής εκπαίδευσης στην πόλη, οδήγησε τον Περίπλου στη δημιουργία μιας θεατρικής σχολής, η οποία ονομάστηκε “Σχολείο Θεάτρου”. Στόχος, η εκπαίδευση ανθρώπων όλων των ηλικιών που αγαπούν το θέατρο, μέσα από μαθήματα που καλύπτουν όλους τους τομείς της πολύπλευρης αυτής τέχνης.
Διευθύντρια και δημιουργός του “Σχολείου” είναι η ηθοποιός και δασκάλα υποκριτικής Μαρία Καντιφέ, η οποία έχει διανύσει μια μεγάλη πορεία στις μεγαλύτερες σκηνές της πρωτεύουσας συμμετέχοντας για πολλά χρόνια σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, της Λυρικής Σκηνής, του ΔΗΠΕΘΕ Βόλου, του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας κ.α. Παράλληλα υπήρξε στενή συνεργάτης πολύ σημαντικών ανθρώπων του θεάτρου όπως, του Μίνου Βολανάκη, του Κώστα Τσιάνου, της Λυδίας Κονιόρδου, του Σωτήρη Χατζάκη κ.α.
- Έχοντας μια εμπειρία πάνω από 35 χρόνια στο θέατρο και έχοντας λάβει μέρος ως ηθοποιός -και όχι μόνο- σε πολύ σημαντικές παραστάσεις, θεωρείτε τον εαυτό σας περισσότερο ηθοποιό, σκηνοθέτιδα ή δασκάλα υποκριτικής;
Ξεκίνησα ως ηθοποιός και σαν ηθοποιός συνέχισα, εκπαιδεύτηκα αρκετά κι από πολλούς ανθρώπους σημαντικούς του χώρου. Μετά από χρόνια, στοιχεία που μέχρι τότε με βοηθούσαν να εξελίσσομαι, άρχισαν να ανθίζουν και να απλώνουν ρίζες, τόσο βαθιά μέσα μου, ώστε έγιναν πια κομμάτια του καλλιτεχνικού μου χαρακτήρα. Κι αυτά τα στοιχεία ήταν η παρατηρητικότητα και η αγάπη μου για την ψυχανάλυση. Ανάλυση των ψυχών, αλλά και των σχέσεων των ανθρώπων. Διάβασα και ασχολήθηκα πολύ κι έτσι τα μικρά και τα ασήμαντα πάνω στη σκηνή, αλλά και μέσα στο κείμενο, έγιναν τόσο σημαντικά, ώστε έδιναν λύση και λύτρωση και σε σκηνοθετικά αδιέξοδα αλλά και γίνονταν εργαλεία για βαθύτερη και αναλυτικότερη προσέγγιση του κάθε ρόλου.
Επίσης η μεγάλη φροντίδα και αγάπη που αισθάνομαι για τον κάθε άνθρωπο που αποφασίζει να ανέβει πάνω στη σκηνή, να εκτεθεί, να ταξιδέψει αλλά και πραγματικά να δουλέψει και να «ματώσει» για να προσεγγίσει ένα ρόλο, με την σοβαρότητα που ταιριάζει και αξίζει σ’ αυτήν την τέχνη, έκαναν κάθε χρονιά τη σχέση μου με τους μαθητές μου τόσο προσωπική, και τόσο τρυφερή, σχεδόν μητρική. Της «μάνας» όμως που φροντίζει και ετοιμάζει τα «μικρά» της, για να μπορέσουν να πετάξουν και να κατακτήσουν στόχους και όνειρα μόνα τους, γεμάτα δύναμη και γνώση. Ανακάλυψα «δρόμους», «πόρτες» και «κρυφές καταπακτές» αναζήτησης της ψυχής τους, της ηλικίας τους, της μοναδικότητάς τους, ώστε το φως της γνώσης και της απενοχοποίησης να γεμίσει την ύπαρξή τους! Αυτά ήταν τα στοιχεία που βοήθησαν και με οδήγησαν να είμαι όλα αυτά.
Τώρα, ας σκεφτούμε μαζί: Ηθοποιός! Να δημιουργείς, να ψάχνεις, να εμβαθύνεις, να ταξιδεύεις και να λυτρώνεσαι μέσα από τον κάθε ρόλο σου και τη γοητεία της ύπαρξής του. Μοναδικό!
Σκηνοθέτιδα! Να δημιουργείς ένα «μαγικό χαλί» που πάνω του, η κάθε λεπτομέρεια, από τον ηθοποιό μέχρι τον τελευταίο προβολέα, από μια μικρή βεντάλια μέχρι μια μουσική που θα χαϊδέψει τις σκέψεις και το κλίμα που φτιάχνεται, γίνονται τα χρωματιστά νήματα που θα του δώσουν την ομορφιά του! Υπέροχα γοητευτικό!
Δασκάλα υποκριτικής! Μεγάλη ευθύνη… αλλά και τι μαγεία! Φανταστείτε: Ένας άνθρωπος ξεκινάει μόνο με το κέφι του γι’ αυτό που λέγεται θέατρο. Και ανεβαίνοντας στη σκηνή πρώτη φορά, είναι σαν να μην ξέρει ούτε να περπατήσει, ούτε τι να κάνει τα χέρια του και η ανασφάλειά του «χτυπάει κόκκινο». Μετά λοιπόν από μια διαδρομή μαζί μου δουλειάς, μελέτης, επιμονής και υπομονής, να καταφέρνει να μιλάει καθαρά, να νοιώθει το σώμα του ελεύθερο, να φτιάχνει τον χαρακτήρα του ήρωα και να συμπάσχει, επιτέλους να ΠΑΙΖΕΙ ΘΕΑΤΡΟ….. Είναι σαν να πιάνεις χώμα και νερό, να φτιάχνεις πηλό και μετά από καιρό, ένα άγαλμα με λεπτομέρειες και χαρακτήρα να στέκεται μπροστά σου, ΖΩΝΤΑΝΟ!!! Έχεις καταφέρει να μεταδώσεις τις γνώσεις σου. Άρα για να γίνεις δάσκαλος πρέπει να έχεις γνώσεις. Και εμπειρία. Και αγάπη για τον άλλο, αλλά και για αυτό που κάνεις. Για το Θέατρο. Κι όλα αυτά, τι καλύτερο; Να πάνε σε νέους ανθρώπους, να μη χαθούν, να κάνουν μια καινούρια διαδρομή! Βαθιά συγκινητικό!
Είμαι όλα αυτά. Και θαρρώ το ένα φωτίζει και τρέφει το άλλο!
- Πώς η εμπειρία σας στις θεατρικές σκηνές της Αθήνας σας έχουν επηρεάσει στον τρόπο που σκηνοθετείτε και διδάσκετε; Ποιες συνεργασίες σας έχουν εμπνεύσει;
Το επάγγελμα του ηθοποιού, αλλά και ο χώρος του Θεάτρου γενικότερα, επειδή έχει να κάνει με την ψυχή, με την ύπαρξή μας, με τις ικανότητες ή τις βαθιές ανακαλύψεις που πρέπει να κάνουμε μέσα μας, αλλά και με τα περίεργα μονοπάτια, ωραιοπάθειας, ανασφάλειας, και καμιά φορά ανισορροπίας που μπορεί να περπατήσουμε, κάνει τα κριτήρια, για να αποφασίσει κάποιος ότι είσαι καλός και σε θέλει στη δουλειά του, ασαφή. «Φλου»….οι αξίες έτσι κι αλλιώς, δεν είναι και το «νούμερο ένα» της εποχής. Κι έτσι το επάγγελμα αυτό του καλλιτέχνη, «βοηθούμενο» αρκετά και από τις τελευταίες αποφάσεις για την αξία των πτυχίων μας, απειλείται από άσχετους, αμόρφωτους, ημιμαθείς, τυχαίους, άρρωστα φιλόδοξους, αισχροκερδείς ανθρώπους! Δυστυχώς.
Προσωπικά, κρατώντας επίμονα το «πηδάλιο» προς την πορεία της ποιότητας και καθόλου της ελαφρότητας -πράγμα πολύ συνηθισμένο για την εποχή μας- χαρακτηρίστηκα πολλές φορές και «γραφική» και «παλιακιά» και πολλά πολλά άλλα. Δεν με πειράζει! Παλεύω και θα παλεύω για τις αξίες μου. Δεν μας έχουν μείνει και πολλά. Περπατάω τον δύσκολο δρόμο για το καλό θέατρο. Πιστεύοντας βαθιά, ότι ένας εύκολος δρόμος, μπορεί να φτάσει σε «κάτι» που λέγεται θέατρο, αλλά σίγουρα δεν είναι το ΚΑΛΟ Θέατρο. Ακόμα και ανάμεσα σε «επαγγελματίες». Ναι στο ψάξιμο, την μελέτη, την βαθιά σκέψη, την άσκηση, τον αυτοσχεδιασμό, στην αλήθεια των συναισθημάτων, στην φροντίδα της λεπτομέρειας. Όχι στους σαλτιμπάγκους της τέχνης!
Έχω πάρει τόσα καλά από ωραίους ανθρώπους (στη ζωή και στη δουλειά τους) από την δασκάλα μου Τιτίκα Νικηφοράκη, από τις πολλές συνεργασίες με το δίδυμο Κώστας Τσιάνος – Λυδία Κονιόρδου ή από τα χρόνια δίπλα στον Μίνωα Βολανάκη, τον Σπύρο Παπαδόπουλο, τόσους εξαιρετικούς συναδέλφους όπως Δημήτρη Καταλειφό, τη Μάρθα Φριντζήλα, τον Χρήστο Λούλη, τον Νίκο Καραθάνο και τόσους τόσους άλλους που αν θυμηθώ κομμάτια μαζί τους, γλυκαίνει η ψυχή μου, σε κάτι στιγμές -και το τονίζω ΣΤΙΓΜΕΣ- καλλιτεχνικής μοναξιάς!
- Ποιά ήταν η έμπνευσή σας για να επιλέξετε τη «Μήδεια», αυτό το δύσκολο θεατρικό έργο για τους μαθητές της σχολής Θεάτρου;
Να ξεκαθαρίσω αρχικά ότι οποιοδήποτε έργο κι αν κάνουμε είτε στον Θεατρικό Περίπλου είτε στο Σχολείο Θεάτρου, το αντιμετωπίζουμε με απίστευτη υπευθυνότητα. Σοβαρότητα και καθόλου σοβαροφάνεια. Από ένα παραμύθι μέχρι τη Μήδεια του Ευριπίδη. Δεν έχει λοιπόν να κάνει με το τι δουλειά χρειάζεται το κάθε έργο ή ο κάθε συγγραφέας (για μένα -επιμένω- όλα χρειάζονται ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΔΟΥΛΕΙΑ) που αυτήν την περίοδο μελετάμε, αλλά με το πόσο περισσότερο κέρδος θα έχουμε και από την έρευνά μας αλλά και από τη δουλειά μας ψάχνοντας, δοκιμάζοντας, καλυτερεύοντας είτε σαν καλλιτέχνες, είτε σαν άνθρωποι, μέσα σ’ αυτό το ταξίδι.
Η αρχαία τραγωδία, ο μοναδικός Ευριπίδης αλλά και το μέγεθος και η πολυπλοκότητα της ύπαρξης Μήδειας -σε μια εποχή που ακόμα και τώρα η γυναίκα δέχεται κακοποίηση και υποτίμηση σαν ένα κατώτερο είδος- έπρεπε και άξιζε να απασχολήσει τους μελλοντικούς μας ηθοποιούς.
- Πώς συνδυάζετε την εκπαίδευση και την καθοδήγηση των εκπαιδευόμενων ηθοποιών της σχολής θεάτρου μέσα σε μια παραγωγή μιας θεατρικής παράστασης; Προσαρμόζετε τη διαδικασία σκηνοθεσίας σας για να ταιριάζει στις ανάγκες και δυνατότητες των μαθητών;
Η διαδικασία εκπαίδευσης της υποκριτικής τέχνης, περιλαμβάνει πολλά στάδια. Ελεύθερο σώμα μέσα από αυτοσχεδιασμούς, χορό και σωματική έκφραση όπως και άλλα μαθήματα που έχουν να κάνουν με αυτό. Δουλεμένη φωνή και άρθρωση βασισμένα όλα στην διαφραγματική αναπνοή. Πολλές ασκήσεις εξέλιξης του δυνατού ήχου μας και της καθαρότητάς του. Μελέτη και ανάλυση του έργου και φυσικά του κάθε ρόλου και των σχέσεων μεταξύ τους. Σκηνική αντίληψη, φαντασία, εγρήγορση, συναισθηματικούς δρόμους και τεχνικές.
Και μετά από τα μαθήματα έρχεται η περίοδος των προβών που όλα αυτά δοκιμάζονται και ξαναδοκιμάζονται. Που γεννιούνται ιδέες και σχέσεις. Κι αφού ολοκληρωθεί κι αυτή η -σημαντική πραγματικά- περίοδος, πρέπει να μπουν όλα σε δράση. Να γίνουν πραγματικότητα. Να αποκτήσουν πνοή, αλήθεια, αλλά και συνέπεια. Ο μόνος τρόπος, για να μπουν στη θέση τους, να βρουν το χρόνο τους και τις συνθήκες τους, είναι να γίνουν ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. Αλλά προσοχή, όχι «Παράσταση εις βάρος του θεατή»!
Αφού ξεκινήσει η διαδικασία της τελικής ευθείας, το αποτέλεσμα δοκιμάζεται ώστε να είμαστε σίγουροι ότι η παράσταση είναι άρτια και δεν θα αφήσει εκτεθειμένο κανέναν από τους μαθητές, αλλά και κανένας από τους συντελεστές δεν θα νιώσει ότι κάνει έκπτωση στη δουλειά του. Αν τα παιδιά δεν είναι έτοιμα, απλώς το έργο μας θα παρουσιαστεί «κεκλεισμένων των θυρών», παρουσία μόνο των μαθητών της σχολής ή και κάποιων συγγενών. Η παράσταση λοιπόν δεν είναι ούτε «μαθητική», ούτε «εξετάσεων».
Η Μήδεια του Ευριπίδη είναι μια επαγγελματική παράσταση από πλευράς δουλειάς, ποιότητας και φυσικά αποτελέσματος που σας καλούμε να δείτε και να απολαύσετε! Τέσσερις διαφορετικές Μήδειες επί σκηνής εκφράζουν τις διαφορετικές πλευρές της: Η Μήδεια της λογικής. Η Μήδεια γυναίκα-μάνα. Η Μήδεια Μάγισσα. Η Μήδεια της εκδίκησης ! Η σκηνοθεσία είχε την διαδρομή που εμπνεύστηκα από το έργο αλλά και από τους συντελεστές. Χωρίς καμία προσαρμογή. Χωρίς καμία έκπτωση. Δεν στηρίζεις την ιερή αυτή σχέση δασκάλου -μαθητή ή τη σχέση ηθοποιού-θεατή σε ψέματα. Αν θέλεις να σέβεσαι τον εαυτό σου, τη δουλειά σου και τους άλλους. Τους βασικούς ρόλους έχουν τελειόφοιτοι του σχολείου αλλά και απόφοιτοι, που συγκινημένοι ανοίγουν πια τα φτερά τους, για μεγάλα θεατρικά ταξίδια. Κι εμείς περήφανοι, τους ευχόμαστε καλές θεατρικές περιπλανήσεις!
