Η πρώτη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετά από σχεδόν ενάμιση χρόνο, πραγματοποιείται σήμερα στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, μετά το deal της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, αλλά και την ΕΕ.
Η Άγκυρα είπε το “ναι” στην ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία, πήρε την αμερικανική υπόσχεση για τα F16 και η ΕΕ έκλεισε το μάτι για επανέναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η κυβέρνηση δεν ανησυχεί πάντως για το πράσινο φως του Λευκού Οίκου στο πακέτο αγοράς νέων F16 και αναβάθμισης αυτών που ήδη διαθέτει η Τουρκία σε επίπεδο Viper, αλλά αναμένει ποιους όρους και περιορισμούς θα θέσει το Κογκρέσο.
Με άλλα λόγια, η Αθήνα ποντάρει για άλλη μία φορά στον “παλιό φίλο” Μπομπ Μενέντεζ, που πρόσφατα δήλωσε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί πως η Τουρκία δεν θα χρησιμοποιήσει τα νέα και αναβαθμισμένα F16 για να παραβιάζει τον ελληνικό εναέριο χώρο. Πάντως είναι αμφίβολο κατά πόσον μία τέτοια ρήτρα θα διασφαλίσει τη χώρα μας από απειλές. Και βέβαια ούτως ή άλλως η Τουρκία υποτίθεται ότι ως σύμμαχος στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ θα έπρεπε να σέβεται την ελληνική κυριαρχία.
Σε κάθε περίπτωση θα μπορούσε να υπάρξει ένας μηχανισμός επιτήρησης, τουλάχιστον μέχρι την ολοκλήρωση της προμήθειας προς την Τουρκία, που θα σταματά τη διαδικασία αναβάθμισης των αεροσκαφών κάθε φορά που θα σημειώνεται μία τουρκική πρόκληση. Μία άλλη “διασφάλιση” της χώρας μας θα μπορούσε να αφορά στην προμήθεια επιπλέον εξοπλισμών ώστε να διατηρήσει η ελληνική πλευρά την υπεροπλία στο Αιγαίο.
Ούτως ή άλλως από την κυβέρνηση τονίζουν ότι η ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο δεν θα αλλάξει εις βάρος της χώρας μας, καθώς η Ελλάδα ήδη ετοιμάζεται να πάρει τα νεότερης γενιάς F35, πριν η γειτονική χώρα πάρει τα δικά της μαχητικά παλιότερης γενιάς.
Κυβερνητικά στελέχη σχολίαζαν ειδικότερα ότι πριν από τέσσερα χρόνια η Τουρκία ετοιμαζόταν να πάρει 100 F35 χωρίς περιορισμό, αλλά σήμερα η Ελλάδα είναι στο πρόγραμμα των F35, η Τουρκία όχι και επιπλέον υπόκειται και σε περιορισμούς όσον αφορά τα F16.
Υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία έχει ζητήσει και φαίνεται πως τελικά θα λάβει από τις ΗΠΑ 40 αεροσκάφη F-16 καθώς και κιτ εκσυγχρονισμού για 79 πολεμικά αεροσκάφη που βρίσκονται ήδη στο απόθεμα της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας. Και φαίνεται πως θα τα πάρει, έστω και εάν το Κογκρέσο χρυσώσει κάπως το χάπι για την Ελλάδα. Επομένως το επιχείρημα που χρησιμοποιούσε ατύπως το προηγούμενο διάστημα η κυβέρνηση, πως μπλόκαρε η πώληση νέων μαχητικών στην Τουρκία, δεν θα υφίσταται πια.
Το Μαξίμου πάντως θεωρεί ότι συμφέρει την Ελλάδα μία νέα στροφή της Τουρκίας προς τη Δύση. Σύμφωνα με το κυβερνητικό σκεπτικό, εφόσον η Άγκυρα θέλει να τα έχει καλά με ΗΠΑ και Βρυξέλλες, θα μειώσει την ένταση στο Αιγαίο. Από την κυβέρνηση σημειώνουν επίσης με νόημα πως η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ περνά μέσω Αθήνας και Λευκωσίας.
Επομένως, το κυβερνητικό επιτελείο θεωρεί πως εξακολουθεί να υπάρχει ένα momentum για διάλογο με την Τουρκία, που θα μπορούσε να φτάσει ακόμη και στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης.
Ο οδικός χάρτης του Μητσοτάκη στα ελληνοτουρκικά
Ο κ. Μητσοτάκης προσερχόμενος χθες στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ εξέφρασε την ελπίδα πως στη συνάντηση με Ερντογάν οι δύο χώρες μπορούν να χαράξουν έναν οδικό χάρτη, “ώστε να μπορέσουμε να επιλύσουμε τη σημαντικότερη γεωπολιτική μας διαφορά, που δεν είναι άλλη από την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, δηλαδή ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδος.”
Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει αυτός ο οδικός χάρτης;
Πρώτα από όλα, τα θέματα της λεγόμενης “θετικής ατζέντας”, δηλαδή συναντήσεις υπουργών για συνεργασία στο εμπόριο, την οικονομία, την ενέργεια και κυρίως το μεταναστευτικό. Δεύτερον, να ξεκινήσει ο 65ος γύρος των διερευνητικών επαφών, που είχαν διακοπεί το 2022.
Τρίτον, να ξεπαγώσουν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Τέταρτον, εφόσον και όταν παγιωθεί κλίμα εμπιστοσύνης, να ξεκινήσουν συζητήσεις και για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Η συνάντηση Μητσοτάκη- Ερντογάν θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Τετάρτη 12 Ιουλίου, στις 12 το μεσημέρι. Παρόντες θα είναι οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, καθώς και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του κ.Μητσοτάκη, Άννα Μαρία Μπούρα, και ο εκπρόσωπος τύπου της τουρκικής προεδρίας. Τσαγατάι Κιλίτς.
Στη συνέχεια θα έχουν ξεχωριστές συναντήσεις, Γεραπετρίτης- Φιντάν, αλλά και ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας με το νέο Τούρκο ομόλογο του, Γιασάρ Γκιουλέρ.
Κύκλος επαφών Μητσοτάκη με Ευρωπαίους και Βαλκάνιους ηγέτες
Καθώς δε είναι η πρώτη συμμετοχή του κ. Μητσοτάκη σε Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας μετά την εκλογική νίκη, αποτελεί και ευκαιρία για συναντήσεις με ευρωπαίους ηγέτες.
Ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί ειδικότερα το πρωί της Τετάρτης με Μακρόν, ενώ – μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Τουρκίας – θα συναντηθεί και με τον καγκελάριο της Γερμανίας Όλαφ Σολτς. Είναι οι πρώτες συναντήσεις του κ. Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Γαλλίας και τον καγκελάριο της Γερμανίας μετά τη νίκη της ΝΔ, καθώς στο τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχαν προλάβει να ανταλλάξουν μόνο σύντομους χαιρετισμούς.
Υπενθυμίζεται ότι χθες ο πρωθυπουργός συναντήθηκε και με τον Αλβανό ομόλογο του Έντι Ράμα, στον οποίο έθεσε το ζήτημα του προφυλακισμένου ακόμη Φρέντη Μπελέρη.
