Εξαιρετικά ενδιαφέρουσες συνεργασίες είχε η Ρεθεμνιώτικη αποστολή που συμμετείχε στο 1ο Διεθνές Συμπόσιο για το Καρναβάλι: “Carnivals in the World – “Dialogue among Cultures” – International Symposium (Florence – Viareggio, February 3-7, 2016) που διεξήχθη τις προηγούμενες ημέρες στις ιταλικές πόλεις Φλωρεντία και Βιαρέτζιο.
Μεταξύ των εργασιών του συνεδρίου, την Παρασκευή 5/2 η αποστολή μετέβη στη Βενετία όπου στη διάρκεια της ολιγόωρης παραμονής τους εκεί, η Αντιδήμαρχος κα Πέπη Μπιρλιράκη-Μαμαλάκη, ο Δημοτικός Σύμβουλος και Πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού κ.Στέλιος Σαμψών, καθώς και η κα Αίμη Μιχελιδάκη μεταπτυχιακή φοιτήτρια με θέμα διπλωματικής το καρναβάλι η οποία συμμετείχε στη δημιουργία της παρουσίασης και ως γραφείο τύπου του δήμου μας, είχαν πολύ χρήσιμες συναντήσεις με τους διοργανωτές του Βενετσιάνικου Καρναβαλιού, το οποίο ήταν σε εξέλιξη, καθώς και με την Εκπρόσωπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ιταλία.
Συγκεκριμένα, η κα Μπιρλιράκη και ο κ. Σαμψών συναντήθηκαν με τον γενικό Διευθυντή της οργανωτικής επιτροπής του Βενετσιάνικου Καρναβαλιού κ. Massimo Andreoli, ο οποίος είχε επισκεφθεί το Ρέθυμνο στο παρελθόν, προσκεκλημένος της κ. Μπιρλιράκη μετά από συνεργασία στη Βενετία στο πλαίσιο του συνεδρίου Marco Polo System. Είχε συμμετάσχει με τους συνεργάτες του στους προπομπούς και τις εκδηλώσεις του Αναγεννησιακού Φεστιβάλ 2013, έχοντας αποκομίσει άριστες εντυπώσεις από τις εκδηλώσεις και τους εργαζόμενους στο Φεστιβάλ.
Ο κ. Αντρεόλι ενημέρωσε τα μέλη της Ρεθεμνιώτικης αποστολής για τον τρόπο που οργανώνεται το Καρναβάλι στη Βενετία, τη φιλοσοφία του, τους τρόπους και τα μέσα που χρησιμοποιούν οι διοργανωτές για να διαφυλάξουν την ασφάλεια των επισκεπτών και ιδιαίτερα κατά το Σαββατοκύριακο που διεξάγεται το Καρναβάλι στην ιστορική πλατεία του Σαν Μάρκο, κ.ά.
Παρά τον υψηλό φόρτο εργασίας του, επιφύλαξε μια πολύ θερμή και ουσιαστική ξενάγηση για τη Ρεθεμνιώτικη αποστολή σε όλους τους ειδικά κατασκευασμένους και εγκατεστημένους στην πλατεία χώρους, (ξύλινα σκαλιστά κιόσκια) όπου διεξάγονταν τα θεατρικά σκετς και όπου έγινε η γνωριμία με επώνυμους Βενετσιάνους καλλιτέχνες γλύπτες, μόδιστρους, ηθοποιούς, λαογράφους κά. Στα παρασκήνια, δόθηκε η ευκαιρία να συνομιλήσουν με όλους τους υπεύθυνους των εκδηλώσεων όπως καλλιτεχνικό διευθυντή, υπεύθυνο ασφάλειας, υπεύθυνο τεχνικό σκηνής, ενδυματολόγους, κομμωτές εποχής, καλλιτέχνες, κ.ά.
Στη συνέχεια η αποστολή επισκέφτηκε την Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στη Βενετία κ. Luisella Pavan-Woolfe η οποία τους υποδέχθηκε εγκάρδια και τους αφιέρωσε αρκετό χρόνο προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
Στη συνεργασία συμμετείχαν, εκτός από τον κ. Αντρεόλι ο κ. Piero Petteno, Σύμβουλος της Περιφέρειας του Veneto και εξειδικευμένοι επιστήμονες από τη Ρουμανία, οι οποίοι παρουσίασαν και δώρισαν στους συμμετέχοντες στη συνεργασία, την επιστημονική έκδοση-αποτέλεσμα της έρευνάς τους, με τίτλο «οι βενετσιάνικες οχυρώσεις στη Μεσόγειο», στην οποία περιλαμβάνεται και η Φορτέτζα Ρεθύμνου με ιστορικές αναφορές και φωτογραφικό υλικό.
Οι άξονες στους οποίους επικεντρώθηκε η συζήτηση ήταν ο πολιτισμός και ο τουρισμός. Αφού ενημερώθηκε για το Ρεθεμνιώτικο καρναβάλι, τον τρόπο οργάνωσής του, τους σκοπούς που υπηρετεί και πως δομείται ως κοινωνικός θεσμός , η κ. Panvan-Woolfe έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τον τομέα του τουρισμού στο Ρέθυμνο κι εκδήλωσε την επιθυμία να επισκεφθεί το Ρέθυμνο την Άνοιξη, εποχή που η ίδια κρίνει ως ιδανική για να ανακαλύψει κανείς την αυθεντική ομορφιά της κρητικής φύσης. Η συνεργασία ολοκληρώθηκε με ανταλλαγή συγκεκριμένων προτάσεων συνεργασίας πάνω στους τομείς της πολιτιστικής κληρονομιάς και πολιτιστικών ανταλλαγών.
Το Σαββατοκύριακο 6 και 7 Φεβρουαρίου, η Ρεθεμνιώτικη αποστολή μετέβη στην ιταλική πόλη Βιαρέτζιο, όπου συνεχίστηκαν οι εργασίες του Διεθνούς Συμποσίου για το Καρναβάλι. Πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις Καρναβαλικών εκδηλώσεων από χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Νότιας Ιταλίας, ενώ στο τέλος συζητήθηκαν τα συμπεράσματα του Συμποσίου. Κοινός τόπος για τους συμμετέχοντες ήταν ότι το εν λόγω Συνέδριο εγκαινίασε επί της ουσίας ένα διαπολιτισμικό διάλογο ανάμεσα σε λαούς με διαφορετικές κουλτούρες, ιστορικές καταβολές και τρόπο ζωής, ο οποίος ανέδειξε την προτεραιότητα που δίνουν όλοι οι λαοί στη γνώση, την επικοινωνία, την αλληλεπίδραση, τη γνωριμία, τη συνεργασία. Τον επόμενο χρόνο οι εργασίες του Συμποσίου θα πραγματοποιηθούν στην Κολομβία.
Την Κυριακή, τελευταία ημέρα της παραμονής της στην Ιταλία, η Ρεθεμνιώτικη αποστολή είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει την παρέλαση αρμάτων και πληρωμάτων στο Καρναβάλι του Βιαρέτζιο. Το πρωί η κ. Μπιρλιράκη συμμετείχε στην επίσημη συνέντευξη τύπου των διοργανωτών ως επίσημη καλεσμένη και είχε την ευκαιρία να γνωριστεί και να ανταλλάξει απόψεις με την αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Rosella Martina για τις καρναβαλικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που διοργανώνουν.Προσκλήθηκαν δε η αντιδήμαρχος και ο Πρόεδρος Οργανωτικής επιτροπής Καρναβαλιού Viareggio στο Ρεθεμνιώτικο τον ερχόμενο Μάρτιο.
Τα μέλη του συνεδρίου ως φιλοξενούμενοι της διοργάνωσης του Καρναβαλιού στο Βιαρέτζιο παρατήρησαν την όλη διοργάνωση, η οποία είχε χαρακτηριστικά διαφορετικά από τη δική μας στο Ρέθυμνο αλλά και από πολλά άλλα Καρναβάλια χωρών της Μεσογείου και της Λατινικής Αμερικής.
Η όλη διοργάνωση γίνεται ολοκληρωτικά από τον Οργανισμό Καρναβαλιού του Δήμου. Σε ειδικά οριοθετημένο χώρο, στην παραλιακή οδό της πόλης, στον οποίο η πρόσβαση κοστίζει 18 ευρώ ανά άτομο, εισέρχονται οι θεατές για να δουν την παρέλαση 14 αρμάτων, κόστους 120.000 – 150.000 ευρώ το καθένα, τα οποία κατασκευάζουν συγκεκριμένοι καλλιτέχνες με εξειδικευμένο προσωπικό, που έχουν σύμβαση συνεργασίας με το Ίδρυμα Καρναβαλιού, του Βιαρέτζιο.
Τα άρματα έχουν ύψος 20-30 μέτρα, είναι υπερπαραγωγές, με δική τους μουσική το καθένα. Τα πληρώματα είναι 50- 150 ατόμων, άλλα πάνω στο άρμα και άλλα στο έδαφος, όπου χορεύουν με πολύ συγκεκριμένη χορογραφία. Μετά το τέλος της παρέλασης τα άρματα οδηγούνται σε περιοχή έξω από την πόλη, όπου υπάρχουν ειδικές εγκαταστάσεις, το καθένα φυλάσσεται σε δικό του χώρο, για να βγει άλλες 5 φορές μέχρι τις 5 Μαρτίου αφού στο Βιαρέτζιο επαναλαμβάνουν επί 5 Κυριακές την ίδια παρέλαση. Καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, η περιοχή όπου φιλοξενούνται τα άρματα είναι επισκέψιμη από το κοινό, ως μουσείο. Η κα Μπιρλιράκη με τον κ. Σαμψών είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν με τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής του Καρναβαλιού, τον επικεφαλής της δημοτικής αστυνομίας, υπεύθυνους και εργαζόμενους στις αποθήκες, με τους οποίους δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουν οικονομικά θέματα (δημοτικός φόρος, έσοδα–έξοδα από το Καρναβάλι, σπόνσορες κλπ), οργανωτικά, να εξετάσουν από κοντά πρακτικά ζητήματα στην κατασκευή αρμάτων και μασκών κλπ.
Οι δηλώσεις των συμμετεχόντων στην αποστολή:
Πέπη Μπιρλιράκη, Αντιδήμαρχος Ρεθύμνης:
“Η μεγαλύτερη ωφέλεια που αποκομίσαμε από το Διεθνές Συνέδριο στην Ιταλία είναι ότι το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι αποκτά και επιστημονική διάσταση ως θεσμός. Πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο θα έχουν στις μελέτες τους και τις ερευνητικές εργασίες τους τον Ρεθεμνιώτικο θεσμό και ξεκινάμε μια συνεργασία που εμείς μεταφέρουμε και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης σαν συνεργάτη μας και εταίρο. Οι προτάσεις συνεργασίας και ανταλλαγών υπήρξαν πλούσιες και αφορούν όχι μόνο το Καρναβάλι, αλλά γενικώς την πολιτιστική κληρονομιά και μελέτες κοινωνιολογικού και ανθρωπολογικού ενδιαφέροντος. Από την άλλη πλευρά, σε πρακτικό επίπεδο διοργάνωσης, αποκτήσαμε χρήσιμες γνωριμίες με διοργανωτές καρναβαλιών από όλο τον κόσμο, οι οποίες είναι μόνο η αρχή για να εμπλουτίσουμε την τεχνογνωσία και να δώσουμε την ευκαιρία στους δικούς μας συντελεστές οι οποίοι είναι εξαιρετικά ικανοί, να συνεχίσουν αυτό που ξεκινήσαμε, γνωρίζοντας και ανταλλάσσοντας καλές πρακτικές”.
Ο Δρ. Ντράγκος Κοσμέσκου (Dragos Cosmescu) μελετητής από τη Ρουμανία, στον απόηχο του Διεθνούς Συνεδρίου, δήλωσε σχετικά: “Ήταν τιμή μου να σας γνωρίσω κα. Αντιδήμαρχε και σας ευχαριστώ που δεχθήκατε το σύγγραμμά μου (..) Είναι μέρος ενός μεγαλύτερου σχεδίου το οποίο σκοπεύει να παρουσιάσει τους δυνατούς δεσμούς που δημιουργεί η Ενετική κληρονομιά στις χώρες της Μεσογείου. Θέλω να σας συγχαρώ για τις βελτιώσεις που έχετε πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια στο Ρέθυμνο. Βρέθηκα εκεί το 2006 και γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλά και όμορφα αρχιτεκτονικά στοιχεία διαφορετικών περιόδων, τα οποία προσελκύουν τουρίστες και άξιζαν καλύτερης ανάδειξης και εκτίμησης”.
Στέλιος Σαμψών, Πρόεδρος Οργανωτικής Επιτροπής Ρεθεμνιώτικου Καρναβαλιού:
“Η συμμετοχή μας στο 1ο Διεθνές Συνέδριο Καρναβαλιών αποτέλεσε μια μοναδική εμπειρία με την επαφή μας με άλλους πολιτισμούς, ιδέες, τρόπους σκέψης, καρναβάλια. Εκεί διαπιστώσαμε και τη μοναδικότητα του δικού μας καρναβαλιού που στηρίζεται στην παρέα, στον εθελοντισμό και στο κέφι για ζωή, δράση, δημιουργία! Είδαμε πράγματα εντελώς διαφορετικά τα οποία λειτουργούν σε μια διαφορετική βάση και με βασικό κριτήριο το εμπορικό κέρδος. Εντυπωσιακές δουλειές όπως άρματα άνω των 30 μέτρων. Υποδομές απίστευτου κάλλους για την κατασκευή των αρμάτων και παρέλαση αυτών που επαναλαμβάνεται για 5 Κυριακές με μοναδικό στόχο το κέρδος. Στο Βιαρέτζιο ζήσαμε αυτό το “εμπορικό σόου” που απέχει πολύ από αυτό που έχουμε χτίσει εμείς τόσα χρόνια στην πόλη μας και στο καρναβάλι μας. Αντιθέτως, δεν υπάρχουν λόγια για το καρναβάλι της Βενετίας,γιατί αποτελεί κάτι εντελώς διαφορετικό και μοναδικό. Ο καθένας που θέλει να ζει και να αναπτύσσεται το Καρναβάλι μας, πρέπει να επισκεφθεί τη Βενετία για να δει και την άλλη όψη”.
Κώστας Ηλιάκης Πρόεδρος Κ.Ε.ΔΗ.Ρ.:
“Ήταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία η επίσκεψή μας στη Φλωρεντία, όπου έγινε το Συνέδριο για τη σύσφιγξη των σχέσεων με τις καρναβαλικές πόλεις και θεσμούς διεθνώς. Τα συμπεράσματα επεξεργάζονται για να αναδειχθούν στοιχεία και εμπειρίες από τις χώρες από όπου προέρχονται με επιπτώσεις στα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά δεδομένα κάθε πόλης. Αυτό που με συγκλόνισε, ήταν η διαχρονική παρουσία της Βενετίας στο χώρο αυτό, ένα απίστευτο καρναβάλι και έχουν κουλτούρα, έχουν ιστορία, παραμένει αναλλοίωτο εδώ και 500 χρόνια με κάποιες βελτιώσεις. Αποτελεί μέρος της οικονομικής ζωής της Βενετίας, όχι μόνο κατά τη γιορτή, αλλά όλο τον χρόνο με τους επισκέπτες να αγοράζουν ως ενθύμιο τις περίτεχνες μάσκες.
Σαν παλιός καρναβαλιστής θεωρώ ότι το καρναβάλι μας πρέπει να αναβαθμιστεί και να γίνει θεματικό γιατί και αυτό προέρχεται από τη Βενετία, ενώ έχουν περάσει από τον τόπο μας και ο Βυζαντινός πολιτισμός, ο Μινωικός, ο Ελληνικός από όπου μπορούμε να αντλούμε θέματα. Θα μπορούσε επίσης να γίνεται μια δεύτερη παρέλαση με αξιοποίηση αυτών των στολών στο Αναγεννησιακό Φεστιβάλ με παρέλαση Βυζαντινών στολών και άλλων λαών. Τέλος, θεωρώ ότι θα πρέπει να στείλουμε εκπροσώπους των ομάδων στην Ιταλία, να ζήσουν την εμπειρία και να βελτιώσουν και να αναβαθμίσουν το Καρναβάλι του Ρεθύμνου”.
