Τι φέρνει για εργαζόμενους και εργοδότες η 6ήμερη εργασία
Μειώνεται δραστικά το κόστος και ο διοικητικός φόρτος των υπερωριών με το νέο μοντέλο της 6ήμερης εργασίας που ξεκινά να εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου στις βιομηχανίες και σε επιχειρήσεις με συνεχή λειτουργία από Δευτέρα έως Σάββατο.
Με το νέο σύστημα οργάνωσης του χρόνου εργασίας ο εργοδότης θα μπορεί να καθορίζει εργασία 6 ημερών για το σύνολο ή μέρος του προσωπικού της επιχείρησής του ανάλογα με τις ανάγκες παραγωγής.
Πριν ψηφιστεί το μέτρο (στον νόμο 5023/2023) οι αυξημένες ανάγκες μιας βιομηχανίας που είχε επί 24ώρου βάσεως σε λειτουργία τη γραμμή παραγωγής καλύπτονταν με υπερεργασία και υπερωρίες, ενίοτε δε, και με προσλήψεις έκτακτου προσωπικού με τρίμηνες-εξάμηνες συμβάσεις.
Με τον νέο νόμο και τη θέσπιση 6ήμερης εργασίας η ανάγκη για χρήση υπερωριών περιορίζεται δραστικά, καθώς οι επιχειρήσεις θα μπορούν αντί υπερωριών να απασχολούν το προσωπικό μία επιπλέον ημέρα καταβάλλοντας το ημερομίσθιο αυξημένο κατά 40%.
Η 6η ημέρα θα έχει 8ωρο χωρίς υπερεργασία και χωρίς υπερωρίες. Με το σύστημα αυτό οι ανάγκες για υπερωρίες θα περιοριστούν σημαντικά και κυρίως οι επιχειρήσεις θα απαλλαγούν από τον διοικητικό φόρτο που απαιτείται για την έγκρισή τους.
Εκτός από τις βιομηχανίες χρήση της εβδομάδας εργασίας 6 ημερών μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις που είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί 24 ώρες (με 3 βάρδιες ημερησίως των 8 ωρών η καθεμία). Για παράδειγμα, μια επιχείρηση σε τουριστική περιοχή που παρασκευάζει και εμπορεύεται τοπικά προϊόντα, τα οποία διαθέτει σε δικά της σημεία πώλησης που είναι ανοιχτά καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου, μπορεί να εφαρμόσει το 6ήμερο. Αντίστοιχα οι εταιρείες φορτοεκφόρτωσης των λιμανιών υπάγονται στο καθεστώς της 6ήμερης εργασίας, καθώς είναι σε λειτουργία σε 24ωρη βάση.
Η 6ήμερη εργασία δεν αφορά ούτε το Δημόσιο, ούτε τις ΔΕΚΟ, ούτε τις τράπεζες. Ρητά εξαιρούνται επίσης από το 6ήμερο οι τουριστικές επιχειρήσεις και ο κλάδος της εστίασης.
Η αμοιβή για την 6η ημέρα θα έχει προσαύξηση ημερομισθίου 40%. Η εργασία δε θα υπερβαίνει το 8ωρο και απαγορεύονται η υπερεργασία και οι υπερωρίες. Αν η 6η ημέρα εργασίας παρέχεται σε ημέρα Αργίας ή την Κυριακή, ο εργαζόμενος θα παίρνει και την προσαύξηση 75% συν το 40%, δηλαδή σε αυτές τις περιπτώσεις (6ήμερο με Κυριακή ή σε ημέρα Αργίας) η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 115%.
Το νέο σύστημα διευθέτησης του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας έχει και δικλίδες ασφαλείας, καθώς ο μέσος εβδομαδιαίος χρόνος εργασίας ανά 4μηνο δε θα πρέπει να υπερβαίνει το 48ωρο που ορίζεται από τη νομοθεσία. Στο 48ωρο με την 6ήμερη εργασία δε θα υπολογίζονται ούτε η υπερεργασία ούτε οι υπερωρίες.
Πώς μηδενίζονται οι υπερωρίες με το 6ήμερο
Τα κόστη για υπερεργασία και υπερωρίες αναμένεται ότι θα μειωθούν δραστικά με την 6ημερη εργασία, γιατί δεν θα απαιτείται να προσφύγουν οι επιχειρήσεις σε αυτές τις επιλογές ενώ θα αποφύγουν χρονοβόρες διαδικασίες.
Στην υπερεργασία το ωρομίσθιο καταβάλλεται με προσαύξηση 20%, και στις υπερωρίες υπάρχουν τρεις κλίμακες με 40%, 60% και 120%.
Ως υπερεργασία νοείται η εργασία εκείνη που παρέχεται πέρα από το καθορισμένο συμβατικά εβδομαδιαίο ωράριο (40ωρο) και μέχρι να συμπληρωθεί το νόμιμο ωράριο εργασίας, δηλαδή οι 48 ώρες για την 6ήμερη απασχόληση ή οι 45 ώρες για την 5θήμερη απασχόληση.
Για κάθε ώρα υπερεργασίας, ο εργαζόμενος δικαιούται το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20%. Δηλαδή με ωρομίσθιο 8 ευρώ και υπερεργασία 5 ωρών την εβδομάδα ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση 48 ευρώ την εβδομάδα και 192 ευρώ τον μήνα.
Ως υπερωρία θεωρείται η απασχόληση για 3 ώρες την ημέρα πέραν του νομίμου ωραρίου και της υπερεργασίας. Το όριο των υπερωριών είναι 150 ώρες ετησίως και για να δοθεί έγκριση, θα πρέπει να αναφέρεται από την επιχείρηση ότι υπάρχει ουσιαστικός λόγος που δεν επιδέχεται αναβολή, ενώ είναι απαραίτητη η αναγγελία της υπερωρίας στο σύστημα Εργάνη και στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας πριν ή κατά την πραγματοποίησή της.
Στην περίπτωση της νόμιμης υπερωρίας (εφόσον τηρηθούν οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις για την πραγματοποίησή της), ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει για κάθε ώρα και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%, ενώ η αμοιβή για την πέραν των 150 ωρών ετησίως νόμιμη υπερωριακή απασχόληση είναι 60% επί του καταβαλλόμενου ωρομισθίου. Για τη δυνατότητα απασχόλησης των εργαζομένων πέραν των 150 ωρών ετησίως, όμως, απαιτείται απόφαση του υπουργείου Εργασίας και μόνον σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή.
Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση ο χρόνος εβδομαδιαίας εργασίας των μισθωτών δεν μπορεί να υπερβαίνει ανά περίοδο το πολύ 4 μηνών τις 48 ώρες κατά μέσο όρο, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών και της υπερεργασίας.
Στην περίπτωση της παράνομης υπερωρίας (όταν δηλαδή δεν τηρηθούν οι προϋποθέσεις που επιβάλλει η νομοθεσία) και ο εργαζόμενος εργαστεί υπερωριακά χωρίς έγκριση του υπουργείου, δικαιούται για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας να λάβει αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%.
