Οκτώ πρωτοποριακές ηλεκτρονικές συσκευές (παγίδες) παρακολούθησης των χωροκατακτητικών κουνουπιών-εισβολέων, που όμοιές τους δεν υπάρχουν διεθνώς, πρόκειται να εγκατασταθούν τους επόμενους μήνες σε επιλεγμένα σημεία πιθανής εισόδου των εντόμων στην Ελλάδα, ενώ άλλες τέσσερις θα τοποθετηθούν στη γειτονική χώρα.
Η πρωτοβουλία πραγματοποιείται στο πλαίσιο του, συγχρηματοδοτούμενου κατά 50% από την ΕΕ, ελληνοϊταλικού ερευνητικού έργου LIFE CONOPS.
Η εισβολή των κουνουπιών στη νότια Ευρώπη ευνοείται από την κλιματική αλλαγή. Το εν λόγω πρόγραμμα έχει ως στόχο την ανάπτυξη ολοκληρωμένων σχεδίων διαχείρισης των χωροκατακτητικών κουνουπιών, όπως το ασιατικό κουνούπι τίγρης (Aedes albopictus), που μεταφέρει τον δάγκειο πυρετό και άλλες ασθένειες, προκειμένου να περιορισθεί η εξάπλωση και η εγκατάστασή τους στην Ευρώπη.
Στο LIFE CONOPS, του οποίου ο συνολικός προϋπολογισμός αγγίζει τα 3 εκατ. ευρώ, από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (είναι ο συντονιστής του έργου), το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο «Δημόκριτος», το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και οι εταιρείες ONEX και Terra Nova. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2013 και θα ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2017.
Σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (10/12) στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με θέμα «Καταπολέμηση κουνουπιών και δημόσια υγεία: Η επίδραση της κλιματικής αλλαγής», τονίστηκε ότι η ορθολογική διαχείριση των κουνουπιών προλαμβάνει τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και ότι τα αποτελέσματα του προγράμματος LIFE CONOPS θα βοηθήσουν στον περιορισμό των ασθενειών που τα έντομα μεταδίδουν.
Μέσω της συσκευής παρακολούθησης (monitoring device), που παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της ημερίδας, είναι δυνατή πλέον η επιτόπια και διαχρονική παρακολούθηση των πληθυσμών των χωροκατακτητικών κουνουπιών. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα για την έγκαιρη διάγνωση της εισόδου νέων ειδών κουνουπιών και για την αποφυγή της εγκατάστασής τους.
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο χημικός μηχανικός Γιάννης Σπανός της Terra Nova, η ηλεκτρονική παγίδα αποτελεί διεθνή καινοτομία, καθώς κάτι τόσο εξελιγμένο δεν έχει υπάρξει έως τώρα.
Η συσκευή παρακολούθησης έχει μέγεθος 1,20Χ1,10Χ80 cm, εκλύει ειδικές προσελκυστικές ουσίες (γαλακτικό οξύ και διοξείδιο του άνθρακα) και μπορεί να λειτουργήσει συνεχώς επί τουλάχιστον ένα μήνα επιτρέποντας πάνω από 90 δειγματοληψίες.
Διαθέτει, δε, ψυκτικό θάλαμο συντήρησης των παγιδευόμενων κουνουπιών σε μηδέν έως 4 βαθμούς Κελσίου (πράγμα σημαντικό για να μελετηθούν μετά από τους εντομολόγους αν είναι φορείς ασθενειών), καθώς και δικό της μετεωρολογικό σταθμό που καταγράφει τις κλιματολογικές συνθήκες του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία, ανέμους).
Συνολικά, προγραμματίζεται να κατασκευασθούν 12 τέτοιες συσκευές παρακολούθησης των κουνουπιών, από τις οποίες οι τέσσερις θα εγκατασταθούν στην Ιταλία (Μπάρι, Παλέρμο, Ραβένα, Ροβερέτο) και οι οκτώ στην Ελλάδα έως τον Μάιο του 2016. Οι ελληνικές παγίδες θα τοποθετηθούν ως εξής: τρεις στην Αθήνα (αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», λιμάνι Πειραιά, Μπενάκειο Ινστιτούτο), δύο στη Θεσσαλονίκη (λιμάνι και αεροδρόμιο), Πάτρα (λιμάνι), Χανιά (αεροδρόμιο) και Έβρο (τελωνείο).
Μάλιστα οι ερευνητές είχαν την ιδέα να «βαφτίσουν» κάθε μία από τις 12 παγίδες με το όνομα ενός διαφορετικού θεού της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.
