Το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει χειροτερέψει. Εν μέσω οικονομικής κρίσης οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων έχουν αποθρασυνθεί. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αρχίσουν να αντιδρούν οι πολίτες καταγγέλλοντας τις ακραίες αυθαιρεσίες στην Ελούντα, στον Άγιο Νικόλαο, στη Χρυσή, στη Σταλίδα, τη Χερσόνησο, στις Γούβες, στα Χανιά και αλλού.
Την περασμένη εβδομάδα έγινε μια πολύ σοβαρή καταγγελία πολιτών για τις αυθαιρεσίες των ξενοδοχείων Nana Beach Resort της Καράτζης ΑΕ και Abaton Island Resort & Spa της οικογένειας Καλουτσάκη στον αιγιαλό και στην παραλία της Σταλίδας. Οι καταγγέλλοντες ενημέρωσαν τις αρμόδιες υπηρεσίες, δηλαδή την Περιφέρεια, την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, τον Δήμο Χερσονήσου και την Εισαγγελία. Είναι ενδιαφέρον να δούμε τι κατάληξη θα έχει. Το Δημοτικό Συμβούλιο Χερσονήσου πάντως δεν τόλμησε να πάρε θέση! Αντίθετα, αρκετοί Δημοτικοί Σύμβουλοι δικαιολόγησαν τους αυθαιρετούντες. Παρόμοιες καταγγελίες στο παρελθόν έχουν κυριολεκτικά θαφτεί από τις αρχές ή, στην καλύτερη περίπτωση, έχει επιβληθεί ένα πρόστιμο το οποίο μερικές φορές μάλιστα χαρίστηκε! Καμία αποκατάσταση της πρότερης κατάστασης, μόνο ενθάρρυνση να συνεχίσουν τις αυθαιρεσίες. Μόνο κάτι φτωχοδιάβολοι με ταβέρνες στην παραλία των Γουβών είχαν υποστεί, για παραδειγματισμό, την απομάκρυνση των κατασκευών τους!
Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κρήτης κάθε μήνα αρκετές ξενοδοχειακές (και όχι μόνο) επιχειρήσεις με εμφανέστατες καταπατήσεις και παρανομίες, παίρνουν ξεκούραστα τη θετική γνώμη για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων που χρειάζονται για να δουλέψουν νομότυπα. Μάλιστα, οι καταγεγραμμένες στις αυτοψίες των υπηρεσιών αυθαιρεσίες δεν καταλήγουν σε κάποια καταγγελία ή πρόστιμο. Η συνήθης δικαιολογία γι’ αυτές τις διευκολύνσεις είναι ότι πρέπει γενικώς να ευνοούμε την επιχειρηματικότητα. Ένα άλλο επιχείρημα που ανερυθρίαστα επικαλούνται είναι οι θέσεις εργασίας (κατά κανόνα σε συνθήκες γαλέρας). Δηλαδή, θέλουν να μας πουν ότι για να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας πρέπει να μπαζώνουμε τον αιγιαλό, τις αρχαιότητες και να καταπατούμε δημόσιες εκτάσεις; Τελευταία δικαιολογία που ακούστηκε είναι “ότι έτσι κάνουν όλοι!”. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής με τη σειρά του εγκρίνει τους περιβαλλοντικούς όρους χωρίς ιδιαίτερα κωλύματα. Με τέτοια ενθάρρυνση, φυσικά, πολλοί επιχειρηματίες συνεχίζουν και επεκτείνουν τις αυθαιρεσίες, χωρίς να ασκείται απολύτως κανένας έλεγχος. Δεν χρειάζεται πολύ ανάλυση για να καταλάβει κανείς ότι τέτοιου είδους “επιχειρηματικότητα” μόνο ζημιά μπορεί να προκαλεί στην οικονομία, στην απασχόληση, στην κοινωνία, στους φυσικούς πόρους και στο περιβάλλον.
Θα πρέπει να μπει ένας φραγμός. Εκτός από τον πολιτισμό, το νερό, τα εργασιακά δικαιώματα, το περιβάλλον, τις προστατευόμενες περιοχές, τις ακτές, τους υγρότοπους, τα ρέματα, την ελεύθερη πρόσβαση στους δημόσιους χώρους, τί άλλο θα χρειαστεί να θυσιάσουμε ακόμα για να φουσκώσουν μερικά πορτοφόλια και να “ανέβουν οι δείκτες”; Πόσο ακόμα πρέπει να εξαθλιωθούμε ως χώρα και ως λαός; Πότε επιτέλους θα επιβληθεί η νομιμότητα; Πότε θα αποκατασταθούν οι ζημιές που έχουν γίνει στο περιβάλλον και ποιός θα πληρώσει γι αυτές;
Εκτός αυτού όμως, θα πρέπει να μπουν επιτέλους όρια στη μονοκαλλιέργεια της τουριστικής εκμετάλλευσης. Στη Σαντορίνη οι κάτοικοι έχουν αγανακτήσει και προσπαθούν να διασώσουν ό,τι έχει απομείνει από τον τόπο τους. Στη νότια Ευρώπη 14 πόλεις μέσα από το Δίκτυο «SET Νότιας Ευρώπης» καταγγέλλουν τα οξυμένα προβλήματα που φέρνει η μεγέθυνση της τουριστικής βιομηχανίας, όπως την ανισόρροπη αύξηση της αξίας της γης και των τιμών στα προϊόντα, τα υψηλά ποσοστά ρύπανσης από αεροπλάνα και πλοία, την υπερκατανάλωση φυσικών πόρων και ενέργειας, την εξάρτηση από την μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, τον περιορισμό πρόσβασης στο δημόσιο χώρο, τον κορεσμό των υποδομών, την αύξηση των επισφαλών θέσεων εργασίας, τις άθλιες συνθήκες εργασίας και τα φαινόμενα άγριας εκμετάλλευσης, την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος για τις “ανάγκες” της τουριστικής αγοράς και της ιδιωτικής κερδοσκοπίας.
Στην Κρήτη θα το τερματίσουμε;