(Αναγνώστης Χαζίρης από Λάκκους)
Επιμέλεια από Ματθαίο Ι. Τσιριμονάκη
Πάσα ταχύ[2] με τη δροσιά, π’ ανοίγει το ζιμπούλι[3],
αφρουαστήτε[4] να σας πω τσ’ αρμάδας[5] το τραγούδι.
Ίντα ‘ν’ αυτ’ η γι αναταραχή[6] κ’ η καταχνιά[7] η μεγάλη;
Δεν είνε τούτ’ από βροντή, μήδ’ από κουκοσάλι[8].
Τρείς καλογέροι κάθουνταν και γράφουν αρτζιχάλη[9],
σ’ τη Μοσκοβιά[10] το πέμπουνε, μέσα[11] του Γενεράλη[12].
-Ω πολυχρονισμένε[13], και μπέψε μας μιντάτι[14],
να πολεμούμε τη Τουρκιά ,πριχού μασε ξεβγάλη.
Σαφής[15] τζερεμέ[16] δούδομε, τα μούρκια[17], μας πουλιούνε,
πολλοί πάν’ και τουρκεύγουνε, γιατί δε τα βαστούνε[18]!
-Ρωμηοί, βαστάξετε καλά, σαν άντρες πολεμάτε,
μα ‘γω μπαρούθια κι άρματα, μπέμπω σας και βατσάτε[19]!
-Όσοι κι αν έχωμ’ άρματα, γυρίζομ’ οι καϋμένοι,
μ’ όσοι δεν έχουν άρματα είνε προσκυνησμένοι!
Ένας πολίτης κερατάς, διάκος μοναστηρίτης[20],
ελόγιασεν[21] το το σκυλλί να πα να μαρτυρήση.
Βγαίνει[22] μπροστά σ’ το βασιλιά και λέει του Σουλτάνο.
-Κακό σκοπό ‘χουν οι Ρωμηοί, αφέντη, δίχως άλλο
και την ημέρα τση Λαμπρής δούδουν φωθιά[23] του Τούρκο!
-Διάκε, μη λέεις ψώματα, γιατί θα σε κρεμάσω,
ξύλα θα βάλω σ’ τη φωθιά κι απάνω θα σε κάψω.
-Γύρεψ[24]’ αφέντη τσ’ εκκλησιαίς, σ’ τον άγιο Παντελέο,
να βρης εκειά τα μονετσιά[25], μα ψώματα δε λέω!
Έπεψ’ ευτύς καβάζιδες[26] και πάει και τα βρίστει[27].
-Άχι ο σκύλος ο παπάς, μ’ αφάνισε τη πίστι.
Απού[28] ‘σαν λίγοι οι χρισιανοί, δεν είχανε βοήθεια
κ’ ούλους τσοι καταλύανε[29] και τα παιδιά των ‘πήρα.
Έπαιρνα τα μικρά παιδιά κ’ έκαναν σκλαβάκια
και στη γυναίκες παίρνανε σ’ τα τούρκικα κονάκια[30].
Παναστατίζει κι ο Μωριάς απού ‘χει παλληκάρια,
στέκουν απάνω σ’ τ’ άρματα ,σφαλίζουν[31] σ’ τα κάστρα.
Μέραν και νύχτα πολεμούν ,ποτές δεν κάνουν μπέσα[32].
άλλους εκαταλυούσανε[33] κι άλλους εκλειούσαν μέσα.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Διατήρησα την σύνταξη και την ορθογραφία των πηγών μου. Δεν κάλυψα κενά στο νόημα αλλά άφησα το κείμενο την μορφή που το βρήκα. Μετέφερα λέξεις στην νεοελληνική και προσπάθησα να αναφέρω πληροφορίες για τα πρόσωπα και τους τόπους που αναφέρονται στα ποιήματα.
Πηγές μου:
- ΓΙΑΝΝΑΡΑΚΗ ΑΝΤΩΝΗ:ΑΣΜΑΤΑ ΚΡΗΤΙΚΑ 1876
- ΚΡΙΑΡΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ:ΠΛΗΡΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΔΩΝ ΑΣΜΑΤΩΝ 1920
- ΦΑΦΟΥΤΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΣ:ΣΥΛΛΟΓΗ ΗΡΩΙΚΩΝ ΚΡΗΤΙΚΩΝ ΑΣΜΑΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΗΜΩΔΗ ΓΛΩΣΣΑ 1889
[1] Επανάσταση.
[2] Πρωί.
[3] Υάκινθος.
[4] Ακούστε.
[5] Στόλου.
[6] Αντάρα.
[7] Ομίχλη.
[8] Χαλάζι.
[9] Παρακλητική επιστολή.
[10] Ρωσία.
[11] Μέσω.
[12] Στρατηγού.
[13] Στον Τσάρο αναφέρεται.
[14] Βοήθεια.
[15] Συνεχώς.
[16] Πρόστιμα.
[17] Κτήματα, περιουσία.
[18] Υποφέρουν.
[19] Κρατηθείτε.
[20] Ιεροδιάκονος.
[21] Σκέφτηκε.
[22] Παρουσιάζεται.
[23] Επαναστατούν.
[24] Ψάξε.
[25] Πολεμοφόδια.
[26] Κλητήρες, απεσταλμένους.
[27] Βρίσκει.
[28] Αλλά.
[29] Σκότωσαν.
[30] Σπίτια.
[31] Κλείνουνε.
[32] Ειρήνη.
[33] Σκότωναν.
