Όταν πρωτοδιάβασα τη βιογραφία του, αναρωτήθηκα: «Υπήρξαν τέτοιοι άνθρωποι τον 20ό αιώνα;!».
Ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός (11 Ιουνίου), καθηγητής πανεπιστημίου, πρωτοπόρος ερευνητής και χειρούργος, αρχιεπίσκοπος, έγγαμος, φυλακισμένος, εξόριστος, τυφλός, ανάργυρος…
Τώρα ξέρω πως υπήρξαν κι άλλοι τέτοιοι άνθρωποι τον 20ό αιώνα και πως και τον 21ο ζουν μερικοί. Πιστεύω και πως τώρα γεννιούνται κάποιοι, που θα λάμψουν τα μέσα και τα τέλη του 21ου αιώνα ως μεγάλοι ορθόδοξοι άγιοι, γεμάτοι πανανθρώπινη αγάπη.
Ελάχιστα λόγια από τη σπουδαία ζωή του:
Ο άγιος Λουκάς ο Ιατρός, αρχιεπίσκοπος Κριμαίας (1877 – 11.6.1961), που το όνομά του (πριν γίνει μοναχός) ήταν Βαλεντίν Βοινο-Γιασενέτσι, είναι ένας σύγχρονος άγιος Ανάργυρος [οι άγιοι Ανάργυροι, τουλάχιστον 14 τον αριθμό, ήταν γιατροί που θεράπευαν τον κόσμο χωρίς αργύρια (=χρήματα)]. Παρά την κλίση του στις θεωρητικές επιστήμες, σπούδασε Ιατρική με αποκλειστικό σκοπό να βοηθήσει τους εξαθλιωμένους χωρικούς στην αχανή ρωσική ύπαιθρο.
Ήταν κορυφαίος χειρούργος, πρωτοπόρος στη Ρωσία σε τομείς όπως η μεταμόσχευση νεφρού, η τοπική αναισθησία και η μετάγγιση αίματος, συγγραφέας πλήθους επιστημονικών μελετών που βραβεύτηκαν με το Βραβείο Στάλιν και διαπρεπής καθηγητής, από το 1920, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Τασκένδης. Το βιβλίο του “Δοκίμια για τη χειρουργική των πυογόνων λοιμώξεων” (1934) στις τρεις πρώτες εκδόσεις κυκλφόρησε σε 60.000 αντίτυπα. Παρ’ όλα αυτά ήταν ανεπιθύμητος από το αθεϊστικό σοβιετικό καθεστώς και με κάθε ευκαιρία διώχθηκε, φυλακίστηκε και εξορίστηκε για πολλά χρόνια, εξαιτίας της ιερατικής του ιδιότητας και της διαρκούς ομολογίας της πίστης του στο Θεό (ας μου επιτραπεί να επαναλάβω εδώ ότι η Εκκλησία είναι πάντοτε Εκκλησία μαρτύρων και τότε μόνον είναι γνήσια, όταν η κακία του κόσμου την καταδιώκει).
Έγγαμος και πατέρας τεσσάρων παιδιών, μετά το θάνατο της γυναίκας του από φυματίωση (πράγμα που τον πόνεσε τρομερά), έγινε μοναχός και ιερέας και πήρε το όνομα Λουκάς, επειδή και ο ευαγγελιστής Λουκάς ήταν γιατρός.
Ανάμεσα σε αλλεπάλληλες φυλακίσεις και εξορίες, έγινε ο προστάτης των φτωχών και κατατρεγμένων, άσκησε την ιατρική κάτω από άθλιες συνθήκες σε πολλά μέρη της Ρωσίας (συνήθως εξόριστος) και το σπίτι του ήταν διαρκώς γεμάτο από πάμπτωχους ασθενείς, που όχι μόνο τους περιέθαλπε δωρεάν, αλλά και, όταν μπορούσε, τους τάιζε (όταν έγινε αρχιεπίσκοπος Κριμαίας, έστελνε ανθρώπους να ψάξουν να βρουν φτωχούς ασθενείς, για να τους περιθάλψει). Σώζεται επιστολή προς το γιο του, στην οποία γράφει: «Αγάπησα το μαρτύριο, που τόσο παράξενα καθαρίζει την ψυχή».
Στα κηρύγματά του, αφενός, και στην επιστημονική διδασκαλία του, αφετέρου, τόνιζε μεταξύ άλλων δυο πράγματα: «Προστατεύστε τον εαυτό σας από το αμάρτημα του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας. Μην ταπεινώνετε ποτέ κανέναν: στο πρόσωπο του πιστού ορθόδοξου χριστιανού κάθε αλλόθρησκος και αλλοεθνής πρέπει να βρίσκει φιλοξενία και βοήθεια» – «Ο γιατρός πρέπει να βλέπει τον ασθενή του όχι ως μια απρόσωπη “περίπτωση”, αλλά ως έναν άνθρωπο-εικόνα του Θεού, που η καρδιά του σπαρταράει από φόβο!».
«Κοιμήθηκε» τυφλός στη Συμφερούπολη της Κριμαίας στις 11 Ιουνίου 1961, ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του. Ο λαός τον τίμησε αμέσως ως άγιο και χαρακτηρίζεται Θαυματουργός – είναι «ένα αφτί που ακούει τις προσευχές των ασθενών». Το Νοέμβριο του 1995 αναγνωρίστηκε ως άγιος με απόφαση της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Τροπάρια προς τιμήν του έχει γράψει και ο γνωστός παιδοψυχολόγος – παιδοψυχίατρος και ιερέας π. Βασίλειος Θερμός.
Το πιο εντυπωσιακό από τα αναρίθμητα θαύματά του (πολλά έχουν καταγραφεί και στην Ελλάδα) είναι η αποκατάσταση των δαχτύλων ενός μικρού πιανίστα, του Ναζάρ Στανιντσένκοφ, που ακρωτηριάστηκαν στις άκρες και στη συνέχεια μεγάλωσαν και αποκαταστάθηκαν στην κανονική τους διάπλαση.
Λείψανά του φυλάσσονται και στην ιερά μονή Σαγματά, έξω από τη Θήβα, που ο ηγούμενός της, π. Νεκτάριος Αντωνόπουλος, είναι ένας ιδιαίτερα αξιόλογος και σοφός συγγραφέας και διδάσκαλος της ορθόδοξης πνευματικής κληρονομιάς στην εποχή μας. Εκείνος έγραψε και τη βιογραφία του αγίου στα ελληνικά: Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, εκδ. Ακρίτας 2003.
Αξίζει επίσης να αναζητήσετε στο Διαδίκτυο την εισήγηση του γιατρού Νικολάου Τζαφέστα, στην ημερίδα που διοργάνωσε η Θρησκευτική Υπηρεσία του Γ.Ν. Νοσοκομείου Κέρκυρας την 11η Ιουνίου 2012 προς τιμήν του αγίου Λουκά, «Πώς θα ήταν ο άγιος Λουκάς ως γιατρός του Ε.Σ.Υ.;».
Θ. Ι. Ρηγινιώτης
