«Πλήρεις κανόνες δικαίου άμεσης εφαρμογής» αποτελούν σύμφωνα με το άρθρο 1 του νέου Μνημονίου που ψηφίστηκε κατά πλειοψηφία, χθες το βράδυ από τη Βουλή, την ίδια ώρα που το κέντρο της Αθήνας φλεγόταν, οι διατάξεις που αλλάζουν άρδην το σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα και οδηγούν σε μεγάλη και απότομη υποτίμηση της αμοιβής της εργασίας.
Έτσι, από σήμερα, υπό την πίεση των δανειστών μας, για άμεση εφαρμογή, χωρίς καθυστερήσεις, οι μισθοί που προβλέπονται από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) μειώνονται κατά 22% σε σύγκριση με το επίπεδο που ίσχυε την 1η Ιανουαρίου 2012. Για τους νέους (ηλικίας κάτω των 25), οι μισθοί που ορίζονται από την ΕΓΣΣΕ θα μειωθούν κατά 32%, χωρίς περιοριστικούς όρους.
Από σήμερα, αναστέλλονται και οι διατάξεις του νόμου και των συλλογικών συμβάσεων που προβλέπουν αυτόματες αυξήσεις μισθών, περιλαμβανομένων εκείνων περί ωριμάνσεων. Παρ’ ότι στην έκθεση της Β’ Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών, στο πλαίσιο της νομοτεχνικής επεξεργασίας του σχεδίου νόμου που με τη διαδικασία του κατεπείγοντος ψηφίστηκε με πλειοψηφία 199 βουλευτών, διατυπώνονται ενστάσεις ως προς τη συνταγματικότητα των διατάξεων που παρεμβαίνουν στη συλλογική αυτονομία και παρακάμπτουν Διεθνείς Συμβάσεις και άρθρα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, αυτές μπορούν να εφαρμοστούν από σήμερα, και μάλιστα χωρίς την ψήφιση εφαρμοστικών νόμων.
Υπό το βάρος της αναγκαιότητας του νέου δανείου, ο νόμος πλέον, οδηγεί τους ανειδίκευτους εργάτες αλλά και όσους αμείβονται με τους κατώτατους μισθούς, στην απώλεια έως και τριών μισθών ετησίως. Μάλιστα, στο κείμενο του Μνημονίου, προβλέπεται δυνατότητα και νέας μείωσης των κατώτατων ορίων που προβλέπει η ΕΓΣΣΕ, έως τον Ιούλιο ώστε να ευθυγραμμισθούν με αυτά της Πορτογαλίας, δηλαδή τα 566 ευρώ μικτά. Ήδη, από σήμερα, ο κατώτατος μισθός πέφτει στα 586,08 ευρώ (καθαρά 489,38), ενώ για τους νέους κάτω των 25 η αμοιβή καθορίζεται στα 510,94 ευρώ (καθαρά 440,44 ευρώ). Η μείωση των κατώτατων μισθών, εκτιμάται ότι θα συμπαρασύρει μία σειρά επιδομάτων που συνδέονται με την ΕΓΣΣΕ με κυριότερο το επίδομα ανεργίας το οποίο σήμερα, υπολογίζεται με βάση το 55% του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη.
Δηλαδή, από τα 461,5 ευρώ που είναι σήμερα το επίδομα ανεργίας, ενδέχεται να υποχωρήσει στα 359,97 ευρώ. Αυτό αναμένεται να ξεκαθαριστεί από το υπουργείο Εργασίας. Αντίστοιχα, πιθανότατα μειώνονται το επίδομα ασθενείας αλλά και η αμοιβή που δίνεται για την άσκηση μαθητείας από τον ΟΑΕΔ σε νέους κάτω των 23 ετών (από τα 527,92 θα πέσει στα 410,26 ευρώ).
Στην έκθεση πάντως της Βουλής, επισημαίνεται πως το εάν υφίστανται λόγοι δημοσίου συμφέροντος, και κυρίως εάν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας, αποτελεί ζήτημα το οποίο τελικά θα κριθεί από τα αρμόδια Δικαστήρια, εφόσον, το ζήτημα τεθεί ενώπιόν τους κατόπιν σχετικής δικαστικής προσφυγής.
Όσο για την ισχύ των συλλογικών συμβάσεων, από σήμερα συμβάσεις που έχουν λήξει και δεν έχουν υπογραφεί νέες, εφόσον έχει παρέλθει ένα επιπλέον 3μηνο, καταργούνται. Εφόσον δεν έχει συναφθεί νέα συμφωνία, οι αμοιβές των εργαζόμενων θα επανέλθουν στον βασικό μισθό της σύμβασης, και τα μόνα επιδόματα που θα ισχύουν είναι τα επιδόματα ωρίμανσης, τέκνων, εκπαίδευσης και βαρέων επαγγελμάτων, έως ότου αντικατασταθούν από εκείνα της νέας συλλογικής σύμβασης ή των νέων τροποποιημένων ατομικών συμβάσεων. Αυτό σημαίνει δηλαδή, ότι η μετενέργεια περιορίζεται σε ορισμένους µόνο όρους της συλλογικής σύμβασης εργασίας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διάταξη αυτή θα οδηγήσει όσους αμείβονται με κλαδικές συμβάσεις, σε απώλεια μισού μισθού. Υπό την προϋπόθεση, ότι δεν θα υπογράψουν ατομικές ή επιχειρησιακές συμβάσεις, που θα οδηγήσουν αυτόματα σε μοναδικό δίχτυ ασφαλείας των μειωμένο κατά 22% κατώτατο…
Ως προς τη διάρκεια ισχύος των συλλογικών συμβάσεων, ο νέος μνημονιακός νόμος ορίζει ως ανώτατη διάρκεια τα 3 χρόνια, ενώ συμβάσεις που έχουν ήδη συναφθεί για 24 μήνες ή περισσότερο, θα έχουν υπολειπόμενη διάρκεια 1 έτους. Σύμφωνα βέβαια με έγκριτους νομικούς η συγκεκριμένη διάταξη είναι περιττή και προκαλεί ερωτήματα ως προς τη σκοπιμότητά της, αφού το άρθρο 9 του ν. 1876/1990, ορίζει ότι «Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας συνάπτονται για ορισμένο ή αόριστο χρόνο. Κάθε συλλογική σύμβαση εργασίας, που προβλέπει διάρκεια ισχύος πέρα από 1 έτος, θεωρείται ότι έχει αόριστη διάρκεια». Συνεπώς, οποιαδήποτε συλλογική σύμβαση εργασίας συμφωνείται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους, μπορεί να καταγγελθεί ελεύθερα από τα συμβαλλόμενα μέρη, οποτεδήποτε, δηλαδή και πριν από την αναφερόμενη στη σύμβαση διάρκεια.
Ως προς την µονιµότητα που προβλέπεται σε ορισμένους κανονισμούς εργασίας ή συλλογικές συμβάσεις αλλά ακόμη και σε ατομικές συμβάσεις, που στην ουσία λήγουν µε τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου ορίου (συνήθως ηλικίας), μέχρι πρότινος, οι συμβάσεις αυτές μπορούσαν να λυθούν πριν από την πάροδο του ορίου αυτού, μόνο εάν διαπιστωνόταν σπουδαίος λόγος, δηλαδή όταν οι συγκεκριμένες περιστάσεις καθιστούν επαχθή τη συνέχιση της σύμβασης για εκείνον που τις επικαλείται. Από σήμερα όμως, περισσότεροι από 65.000 εργαζόμενοι σε πάνω από 80 δημόσιες υπηρεσίες, ΔΕΚΟ και Τράπεζες, ιδιωτικοποιημένες, υπό ιδιωτικοποίηση ή κρατικού ενδιαφέροντος, μπορούν ανά πάσα στιγμή να βρεθούν εκτός επιχείρησης, καθώς καταργείται η εν λόγω μονιμότητα, οι συμβάσεις μετατρέπονται σε συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου και είναι δυνατόν να λυθούν, χωρίς να προτείνεται και να αποδεικνύεται κάποια συγκεκριμένη αιτία. Μόνο όριο θα παραμένει η αρχή της καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος. Και για αυτή τη διάταξη, η νομική υπηρεσία της Βουλής έχει εκφράσει τις ενστάσεις της, ως προς την κατάργηση με νόμο, συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Να σημειωθεί ότι, ο προηγούμενος εφαρμοστικός νόμος, προέβλεπε για τους συγκεκριμένους εργαζόμενους μείωση αποδοχών κατά 35% σε σχέση με τις απολαβές του Δεκεμβρίου του 2009.
Από σήμερα, καταργείται και η δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας και απαιτείται πλέον, η σύμφωνη γνώμη και των δύο πλευρών (εργοδοτών και εργαζομένων).
Στο Μνημόνιο καθορίζονται επίσης, δράσεις που πρέπει να ολοκληρωθούν εντός του 2012. Σε αυτές, περιλαμβάνεται η μέχρι τέλος Μαρτίου αναθεώρηση των κοινωνικών προγραμμάτων, μέσω της περικοπής πολλών επιδομάτων.
