Ανάβεις την τηλεόραση; Τρόμος και υποκουλτούρα.
Μπαίνεις στο ίντερνετ; Τρόμος και υπερπληροφόρηση.
Υποκουλτούρα, για να διατηρούνται η χαμηλή ποιότητα και οι παρωπίδες των αποδεκτών. (Πολύ λίγες, πραγματικά καλές εκπομπές σε δύο κανάλια, είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα).
Υπερπληροφόρηση, για να συντηρείται ο βάλτος της σκέψης υπεράριθμος ανούσιων περαστικών (Η χρήσιμη πληροφορία αναπόφευκτα δεν αξιολογείται σαν διαφορετική από τις άλλες και έχει την τύχη τους: περαστική).
Και στην κορυφή, κοινή αιχμή κάθε όπλου της προπαγάνδας, ο τρόμος. Από τα «θα μας πετάξουν έξω από το ευρώ», «θα μας πάρουν τη χώρα οι μετανάστες», «θα μας πεθάνει ο κορωνοϊός», μέχρι τα «αν κάνετε το χ πράγμα κάθε μέρα, δείτε τι θα πάθετε», «αν τρώτε αυτά τα φαγητά, κοιτάξτε τι θα γίνει», «αν έχετε αυτά τα συμπτώματα, διαβάστε τι σας συμβαίνει». Αχανής η γκάμα της τρομοκράτησης, να μην αφήσει κάποιον απ’ έξω.
Αυτή είναι λοιπόν η δημοκρατία μας στην Ευρώπη: φοβισμένοι άνθρωποι διασκεδάστε, αλλά σε απόσταση ο ένας από τον άλλο, συγκεκριμένες ημέρες και ώρες. Διαδηλώστε, αλλά το ξύλο σας θα το φάτε. Κυκλοφορείστε, αλλά η στρατοχωροφυλακή θα είναι πανταχού παρούσα. Και βέβαια να ζείτε όπως θέλετε, αλλά να πληρώνετε συνέχεια. Ξεζουμιστείτε στη δουλειά για να πληρώνετε. Πληρώστε φόρους πολύ πιο πάνω από όσο σας αναλογεί, εισφορές, πρόστιμα, ληξιπρόθεσμες οφειλές, φόρο καυσίμων, τηλεόραση, δημοτικά τέλη, νερό, ρεύμα, πληρώστε για τον αέρα που αναπνέετε, πληρώστε για να ζείτε.
Αυτή είναι η ελευθερία που απολαμβάνουμε στην ήπειρό μας. Ένας σύγχρονος γύψος όπου θα κάνετε ότι θέλετε, αρκεί να μην είναι διαφορετικό από αυτό που θέλουμε εμείς.
Φυσικά, οι λαοί δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών. Οι ελίτ φτιάχνουν το πλαίσιο (το γύψο δηλαδή) κι εμείς επιλέγουμε να ζούμε μέσα του. Οι λαοί θα πει κάποιος, και σωστά, δεν είναι ένα ομοιογενές πράγμα. Όμως, αυτή η ολομέτωπη επίθεση των ελίτ που εγκαινιάστηκε πολύπλευρα (επιβάλλοντας δικτατορίες στη νότια Αμερική, καταργώντας δικαιώματα και κατακτήσεις των εργαζομένων στις ΗΠΑ και Βρεττανία, κ.α.) τη δεκαετία του ’70 για να έχει απλωθεί σήμερα παντού, αποδείχτηκε πια ότι είχε και αυτόν το στόχο: να αποκόψει τον άνθρωπο από τον μέχρι χθες σύντροφό του και να δημιουργήσει (μία με το καρότο και μία με το μαστίγιο) μια κοινωνία χωρίς εσωτερικές αντιθέσεις, ομογενοποιημένη. Να φτιάξει ένα αξεδιάλυτο πλέγμα συνενοχής ή τουλάχιστον μια κηλίδα στην ηθική. Αφού όλοι ζούμε στο καπιταλιστικό σύστημα, όλοι το υπηρετούμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και δεν ωφελεί να πολυκουνιέστε.
Είναι ολοφάνερο ότι η τρομοκράτηση θα συνεχιστεί και θα ενταθεί, όσο πειθήνιοι κι αν είμαστε. Μία με ιούς, μία με άλλες απειλές. Τα συστήματα οργάνωσης των κοινωνιών όταν πέφτουν σε παρακμή δεν επιστρέφουν σε ακμή. Αντίθετα, όσο πιο βαθιά παρακμάζουν, τόσο πιο τυραννικά γίνονται.
Τι θα γινόταν αν καταφέρναμε να αρνηθούμε τον τρόμο; Αν, όπως είχε γράψει ο Ιάκωβος Καμπανέλλης,
«Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
οι άλλοι να βαστάνε τα σκοινιά
αρνιέμαι να με κάνουν ότι θένε
αρνιέμαι να πνιγώ στην καταχνιά».
01/08/20
Ντίνος Πετράκης
